Είναι ένας από τους κορυφαίους δύτες σπηλαίων στον κόσμο, αλλά τι είναι αυτό που κάνει αυτόν τον εξαιρετικό Βρετανό; Ο Brendan O'Brien ανακαλύπτει για τον άντρα, την ψυχή του και την ασυνήθιστη στάση του στα χαλάκια της πόρτας.
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΗΤΑΝ, δεν ψάχναμε το αυτονόητο και δεν το βρίσκαμε.
Ο Rick Stanton, ένας από τους πιο επιτυχημένους δύτες σπηλαίων στον κόσμο, δεν είναι επιρρεπής σε τέτοια διπλά αρνητικά, αλλά αυτή ήταν η δύσκολη θέση του πριν ανακαλύψει το πέρασμα που θα οδηγούσε στο τέλος μιας σπηλαιολογικής κατάδυσης στο Wookey Hole στο Σόμερσετ.
Q&A: Με τον θρύλο του Cave Diving Rick Stanton
«Η αριστερή πλευρά του σπηλαίου ήταν εκεί που όλοι εστιάζονταν, εκεί που νόμιζαν ότι τελείωνε – αλλά στα δεξιά υπήρχε μια μικρή είσοδος στον τοίχο του σπηλαίου. Θα μπορούσατε να το δείτε ακόμη και σε ταινία. αυτό δεν ήταν το τέλος».
Ο Βρετανός δύτης Rick είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς καλεσμένους-ομιλητές του Dive Show και κατά την περσινή παρουσίασή του το κοινό απέκτησε μια εικόνα για τα προβλήματα και τις πρακτικές δυνατότητες τέτοιων αποστολών. Αλλά με ενδιέφερε το κίνητρο του Rick, για το γιατί ένας άνθρωπος θα ωθούσε τον εαυτό του στα πιο εχθρικά περιβάλλοντα του πλανήτη – μέρη όπου κανένας άνθρωπος δεν έχει ξαναβρεθεί και όπου μόνο μια χούφτα είναι πιθανό να ακολουθήσει.
«Όταν οι άνθρωποι βλέπουν έναν κενό τοίχο, νομίζουν ότι είναι το τέλος της σπηλιάς», λέει ο Ρικ. «Είναι ήδη στα όριά τους και θέλουν να βρουν ένα τέλος για να πουν: Μπορούμε να επιστρέψουμε τώρα. Αλλά πρέπει να κοιτάξετε πιο προσεκτικά, σαν να είχατε ένα δεύτερο ζευγάρι μάτια.
«Αυτό που κάποιος βλέπει ως το τέλος του σπηλαίου, ένας άλλος μπορεί να το δει ως την αρχή μιας παράκαμψης. Πρέπει να σκεφτείτε: Σωστά, μπορεί να τα έχω όλα αυτά πίσω μου, αλλά ας δούμε αυτό το σημείο ως την αρχή της σπηλιάς – πού μπορούμε να πάμε;
«Στο Wookey, όλοι είπαν ότι ο δρόμος προς τα εμπρός ήταν εμφανώς προφανής μόλις το είχα επισημάνει. Πολλοί άνθρωποι είχαν παρακολουθήσει την ταινία αλλά απλά δεν την είχαν δει. Υποθέτω ότι αυτό είναι κάτι που το βρίσκω κίνητρο, ανακαλύπτοντας το προφανές».
ΕΝΟΙΩΣΑ ΟΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΣΤΟΝ ΡΙΚ από ό, τι μπορούσε να εξηγήσει? έτσι τον ρώτησα για το χρόνο πριν είχε ακούσει για σπηλαιολογία ή κατάδυση. «Ήμουν στο σχολείο, περίπου 16 ή 17, και είχα κάνει ήδη λίγο περπάτημα σε λόφο», θυμάται. «Γνώρισα ένα παλικάρι που έκανε σπηλιές με τους Προσκόπους και ζήλεψα αρκετά.
Θυμήθηκα να σκέφτηκα: Θα ήθελα πολύ να κάνω κάτι τέτοιο.
«Αλλά η καθοριστική στιγμή δεν ήρθε μέχρι που η μητέρα μου με κάλεσε να παρακολουθήσω ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα που ονομάζεται Underground Eiger, για δύο δύτες που συνδέουν τη μεγαλύτερη τότε κατάδυση σε σπήλαιο στον κόσμο. Αφού το παρακολούθησα, απλά ήξερα ότι η κατάδυση σε σπηλιές ήταν για μένα».
Στο πανεπιστήμιο, ο Ρικ είδε την ευκαιρία να προοδεύσει μπαίνοντας στους συλλόγους σπηλαιολογίας και καταδύσεων. «Νιώθω λίγο ένοχος τώρα. Έμαθα να βουτάω στην πισίνα, πήγα σε όλες τις διαλέξεις, αλλά δεν πήρα ποτέ τα προσόντα. Δεν πήγα ούτε μια βουτιά με το κλαμπ. Αλλά όντως ταυτίστηκα με ανθρώπους στο σπηλαιολογικό κλαμπ και έκανα πολύ σπηλαιολογία, αν και η μόνη κατάδυση που έκανα ήταν ελεύθερη κατάδυση για να περάσω μέσα από τα γεμάτα νερό βόθρους.
«Αλλά τα μακρύτερα κάρτερ ήταν πολύ μεγάλα για ελεύθερη κατάδυση. Ο Ρικ βρήκε τη λύση όταν πήγε να αγοράσει ένα καινούργιο στολή. Το μαγαζί είχε ένα μικρό κύλινδρο και το μόνο που χρειαζόμουν ήταν μια βαλβίδα απαίτησης. Έτυχε η βαλβίδα που βρήκα να είναι Ποσειδώνας, αλλά τότε δεν ήξερα ότι αυτό χρησιμοποιούσαν όλοι οι σπηλαιοδύτες.
Το χρησιμοποιώ ακόμα. Πρόσφατα ήμουν στα 90 μέτρα στο Λατομείο Δωροθέας και σκεφτόμουν: Ωχ υπέροχα, αυτό είναι το παλιό μου ρυθμιστής!
«Διδάξαμε τους εαυτούς μας να βουτάμε στον ποταμό Λουν στο Γιορκσάιρ και αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε το κιτ σε σπηλιές με φρεάτια, με γυαλιά και βατραχοπέδιλα, όπως τα λέγαμε παλιά».
Ήταν αυτό το σημείο καμπής για τον Ρικ, μια εποχή κατά την οποία θα μπορούσε να είχε βρει την κατάδυση πιο ελκυστική από τη σπηλαιολογία;
"Οχι δεν είναι πραγματικά. Το μεγαλύτερο πράγμα για τους δύτες σπηλαίων είναι ότι είναι πάντα σπηλαιολόγοι πρώτα. βολεύονται στις σπηλιές και μετά μαθαίνουν πώς να βουτήξουν. Υπάρχει μόνο μια χούφτα σπηλιές στη χώρα με κάρτερ καταδύσεων. Η κατάδυση είναι απλώς ένα μέσο για να πετύχεις έναν σκοπό, ένας τρόπος για να φτάσεις σε κομμάτια σπηλιάς που δεν μπορείς να φτάσεις διαφορετικά.»
Ο Rick περιέγραψε τις πρώτες εμπειρίες του με την κοινότητα των σπηλαίων: «Υπήρχαν πολλοί άλλοι δύτες, αλλά δεν πήραμε καμία συμβουλή από αυτούς. Δεν ήταν όπως σήμερα, όταν μπορείς να πας σε ένα μάθημα και να πάρεις τα προσόντα μέχρι το τέλος. Απλώς συνέχισα να αγοράζω κομμάτια καταδυτικού εξοπλισμού και πριν συναντήσω κάποιον στον κόσμο των σπηλαίων, είχα ήδη γίνει αρκετά ικανός να βουτήξω στις περισσότερες σπηλιές».
Τα κατορθώματα του Rick τον έχουν τοποθετήσει στο βάθρο των μεγάλων καταδύσεων, αλλά ήταν αυτό που αναζητούσε τότε ή ακόμα και τώρα; «Όχι, απλά δεν είμαι εγώ. Στην κατάδυση έχετε κάτι τέτοιο ήρωα, αλλά στην κατάδυση σπηλαίων όλοι παίρνουν ο ένας τον άλλον όπως έρχονται, δεν υπάρχει λατρεία ηρωίδων ή κάτι τέτοιο. Κανείς δεν ενδιαφέρεται για τη σπηλαιολογία και δεν έβαλα να σπάσω κανένα ρεκόρ».
Η διαφορά? «Το μεγαλύτερο μέρος του ωκεανού είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητο, αλλά εξακολουθεί να είναι χαρτογραφημένο. Ξέρετε πόσο βαθιά είναι και τι είναι πιθανό να υπάρχει αν το βουτήξετε. Δεν το βρίσκω πολύ ελκυστικό, αλλά με το caving δεν ξέρεις αν πρέπει να ανέβεις, να κατέβεις, αριστερά ή δεξιά. Θα μπορούσατε να πάτε με έναν τρόπο και να βρείτε το καλύτερο θάλαμο στον κόσμο. Δεν υπάρχει τεχνολογία που θα σας το πει αυτό – απλά πρέπει να είστε εκεί».
Και η κάλυψη των μέσων ενημέρωσης – αυτό ψάχνει ο Rick; «Όχι, όχι», απαντά κατηγορηματικά, «είναι ωραίο, όπως ο δίσκος για το βάθος, αλλά είναι εντελώς ασήμαντο. Το θέμα με την κατάδυση σε σπηλιές είναι ότι είναι ένα τόσο χαμηλών τόνων άθλημα. Οι άνθρωποι που το κάνουν είναι συχνά αρκετά υποτιμημένοι, και σίγουρα δεν θέλουν να βρίσκονται σε κανένα είδος βάθρου, συμπεριλαμβανομένου και εμένα.
«Μερικοί άνθρωποι καταδύονται σε σπηλιές για να δημοσιοποιήσουν την επιχείρησή τους ή να πάρουν το όνομά τους στο τέλος μιας σπηλιάς, αλλά με ενδιαφέρει μόνο η σπηλιά, πού πηγαίνει και πώς τελειώνει. Υποθέτω ότι αυτό είναι που με παρακινεί – δεν ξέρω γιατί, αλλά μέχρι εκεί».
Ο Rick έχει μιλήσει για την ικανοποίηση που αντλεί από τη συνένωση συστημάτων σπηλαίων, αλλά μιλά για τον εαυτό του ή αυτό είναι μια παγκόσμια έλξη; «Είναι το λογικό», λέει, και μετά σταματάει: «Υποθέτω ότι για μένα είναι κλασικό, να συνδέω συστήματα – τότε έχετε το πλήρες σπήλαιο. Είναι σαν να τελειώνεις ένα παζλ – δεν μπορείς να προχωρήσεις περισσότερο.
«Για τον Wookey έχουμε προχωρήσει αρκετά. θα υπήρχε πάρα πολύς κίνδυνος. Αλλά μπορεί να υπάρξουν νέες τεχνολογικές εξελίξεις που θα επιτρέψουν σε εμάς ή σε κάποιον άλλον, να προχωρήσουμε παραπέρα. Προς το παρόν, ο Wookey έχει ολοκληρωθεί, και υποθέτω ότι για μένα αυτό είναι το αξιοθέατο, ολοκληρώνοντας την εικόνα. Μετά από αυτό, σβήνω."
Παρακολουθήστε μία από τις παρουσιάσεις του Rick Stanton και θα δείτε πώς λειτουργεί μια ομάδα κατάδυσης σπηλαίων για να επιτρέψει σε ένα ή δύο μέλη να επιτύχουν τον στόχο τους, αφήνοντας τα υπόλοιπα πίσω. Με ενδιέφερε να ακούσω τις απόψεις του για τη σπηλαιολογία ως ομαδικό άθλημα.
«Σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου απλά κλωτσάς μια μπάλα τριγύρω, αλλά σε μια σπηλιά πρέπει πραγματικά να βασιστείς ο ένας στον άλλον», εξηγεί, «δημιουργεί ισχυρούς δεσμούς και φιλίες με τους ανθρώπους και λόγω αυτής της ιδιότητας φτάνεις εκεί συλλογικά. .»
Ρωτάω πώς ενώνει τις ομάδες. Είναι τόσο εύκολο όσο να κοιτάζω έναν σπηλαιοδύτη και να σκέφτομαι: αυτό είναι το άτομο που θέλω στην ομάδα μου;
Εύχεται. «Για ένα μη ανταγωνιστικό άθλημα, είναι αρκετά ανταγωνιστικό. Όταν πρόκειται για νεοφερμένους, οι άνθρωποι θα σκέφτονται: Τι θα κάνει, είναι νέος αρχάριος ή πρόκειται να ανοίξει το δρόμο; Έχω δει μερικές γενιές σπηλαιοδύτες, άλλοι έρχονται και φεύγουν και άλλοι μένουν.
Και ο τρόπος για να βεβαιωθείτε ότι είστε ένας από τους λίγους εκλεκτούς; «Λοιπόν, υπάρχει πάντα η αγορά μπύρας! Στην πραγματικότητα, θα ξεκινήσετε ως μαθητευόμενος, θα κάνετε παρέα, θα κουβαλάτε εξοπλισμό, θα παρακολουθείτε πώς κάνουν οι άνθρωποι τα πράγματα. Κάποια στιγμή θα ερωτηθείτε αν θέλετε να βουτήξετε ως μέρος ενός σωστού συστήματος καθοδήγησης.»
Μια διαταγή ραμφίσματος; «Πρέπει να υπάρχει. Αν πρόκειται να πάτε σε ένα νέο μέρος, το οποίο μπορεί να είναι απομακρυσμένο και σκληρή δουλειά για να φτάσετε, θέλετε να βάλετε τον κουμπάρο σας. Αλλά πραγματικά δεν υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι εκεί έξω που έχουν αυτό το είδος δέσμευσης και μπορούν να κάνουν αυτό – υπάρχουν πιθανώς μόνο περίπου 20 άτομα εκεί έξω που μπορούν να κάνουν το Wookey».
ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΣΟ ΜΙΚΡΗ ΠΙΣΙΝΑ των ανθρώπων, το να αποφασίσεις ποιος θα ηγηθεί της ομάδας μπορεί να είναι δύσκολο. «Τείνει να είναι το άτομο που κάνει την κατάδυση. Είναι σαν να διευθύνεις μια επιχείρηση – πρέπει να είσαι διευθυντής, κίνητρο, οργανωτής logistics και να κρατάς όλους χαρούμενους. Μπορεί να είναι ένας εφιάλτης».
Όπως συμβαίνει με πολλούς άλλους δύτες σπηλαίων, αυτή δεν είναι δουλειά πλήρους απασχόλησης για τον Rick, ο οποίος είναι πυροσβέστης στο επάγγελμα. Είχε βοηθήσει η καριέρα του στις σπηλιές του;
«Θα έλεγα ότι είναι το αντίστροφο. Είμαι πυροσβέστης για 18 χρόνια, αλλά σπηλαιοδύτης για περισσότερο, και αυτό με βοήθησε στην επιλογή, εκπαίδευση και διαχείριση της πίεσης».
Ο Rick πιστεύει ότι η διαχείριση της πίεσης μπορεί να είναι μια από τις πιο πολύτιμες ιδιότητες για κάθε επίδοξο σπηλαιοδύτη. «Δεν μπορούν όλοι να σκέφτονται υπό πίεση. Υπάρχουν πολλοί πραγματικά ικανοί δύτες που θα νόμιζες ότι μπορούν να κάνουν τα πάντα, αλλά για κάποιο λόγο, όταν κάτι πάει στραβά, δεν μπορούν να δώσουν την προφανή λύση».
Ο Ρικ αναφέρεται στην έναρξη κάθε κατάδυσης ως πιεσμένη ή τεταμένη και λέει ότι τα άτομα έχουν τον δικό τους τρόπο να αντιμετωπίζουν αυτά τα συναισθήματα. Η αντιμετώπιση της πίεσης είναι λίγο σαν να οδηγεί ποδήλατο – μπορεί να το κάνει, αλλά όταν πρόκειται να εξηγήσει πώς ακριβώς, δυσκολεύεται.
Του ζητώ να περιγράψει αναλυτικά τη διαδικασία που περνάει για να προετοιμαστεί.
«Οραματίζεσαι την κατάδυση και αντλείς σχέδια από αυτά που έχεις κάνει σε προηγούμενες καταδύσεις. Δεν έχετε την πολυτέλεια να πιέζεστε, καθώς υπάρχουν πολλά ακόμα που απασχολούν το μυαλό σας. Ούτε υπάρχει χρόνος για μισή ώρα έκστασης.
«Βλέπω τον εαυτό μου να κάνει την κατάδυση, όχι σαν ταινία ή στιγμιότυπο, αλλά σε κρίσιμα σημεία, τι κάνω σε καθορισμένα σημεία, πώς το κάνω και τι συμβαίνει αν κάτι πάει στραβά».
Αναφέρω ότι κάποιοι οραματίζονται τα γεγονότα σαν να βλέπουν μέσα από τα μάτια τους. Ο Ρικ κλείνει τα μάτια του και προσπαθεί, αλλά δεν του βγαίνει. Επιστρέφοντας στο να βλέπει γεγονότα σαν να κοιτάζει τον εαυτό του από έξω, αισθάνεται αμέσως πιο άνετα.
Μου μιλάει μέσα από μια από τις οπτικοποιήσεις του για ένα πλημμυρισμένο rebreather. Δεν ξέρει ότι το κάνει, αλλά όπως το περιγράφει κλείνει τα μάτια του και τα χέρια του μιμούνται αυτό που θα έκαναν σε αυτή την κατάσταση.
Αλλά αυτό δεν είναι κάτι που θα τον βρείτε να κάνει στην τοποθεσία κατάδυσης. είναι αυτό που κάνει μόνος του, ένα σύστημα που αναπτύχθηκε για να ταιριάζει με τον τρόπο που λειτουργεί το μυαλό του, να επιλύει προβλήματα πριν συμβούν και, όταν συμβούν, να τα διαχειρίζεται χωρίς να βιάζεται.
Αυτή είναι μια άλλη ποιότητα που χρειάζεται σε ένα μέλος της ομάδας, για να μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα, μου λέει ο Rick. «Όταν μπαίνεις για πρώτη φορά στο νερό είναι πάντα ένα σύμπλεγμα**k. Φτιάχνεσαι κατακόρυφα, αλλά μετά είσαι οριζόντιος και υπάρχει πάντα κάτι που χρειάζεται προσαρμογή ή κίνηση, και όλα αυτά είναι πάνω από τα άλλα πράγματα που συμβαίνουν».
Ίσως αυτός είναι ο λόγος που ο Rick προτιμά τον απλό εξοπλισμό. «Το μεγαλύτερο μέρος του είναι προσαρμοσμένο. το παν είναι να το αναλύσουμε στην απλούστερη μορφή του χωρίς να εγκαταλείψουμε την ασφάλεια. Δεν είμαι μεγάλος λάτρης της τεχνολογίας. Προτιμώ απλά κομμάτια εξοπλισμού.»
Αυτή η επιθυμία να κρατηθούν τα πράγματα απλά αποδεικνύεται από το σύστημα διατήρησης θερμότητας του Rick. «Αρχικά έψαχνα για ένα από αυτά τα χαλάκια με χάντρες που παίρνεις για καθίσματα, αλλά μετά είδα ένα χαλάκι πόρτας σε ένα κατάστημα και σκέφτηκα ότι θα λειτουργήσει».
Πιστεύετε ότι θα το δοκιμάσει κανείς; «Μπορεί να φαίνεται γέλιο, αλλά πραγματικά λειτουργεί! Ίσως θα μπορούσα να το πουλήσω, το Stanton Thermal Vest, να το βάλω σε ένα εξώφυλλο – κανείς δεν θα ξέρει τι έχει μέσα του!».
Το γιλέκο χαλάκι της πόρτας είναι απλώς ένα άλλο παράδειγμα της προσέγγισης του Rick στην κατάδυση σε σπηλιές – το μόνο που χρειάζεται είναι να δεις το προφανές και να το βρεις.
