Υπάρχουν πολλά να εξερευνήσετε σε αυτό το βρετανικό ατμόπλοιο στα ανοιχτά του Pembrokeshire και είναι προσβάσιμο στις περισσότερες καιρικές συνθήκες, λέει ο JOHN LIDDIARD. Εικονογράφηση MAX ELLIS
ΚΑΤΙ ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΟ ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΑΛΑ ΣΠΑΣΜΕΝΟ ΝΑΥΗΓΙΟ, το υψηλότερο σημείο του Τόμας Βον και ως εκ τούτου το πιο ορατό σημείο σε ένα ίχνος ηχούς είναι το φορτίο. Αν και, έχοντας πει αυτό, δεν θα ξεκινήσουμε την περιοδεία αυτού του μήνα στο Τόμας Βοντου φορτίου, επειδή ο πλοίαρχος Steve Lewis έβαλε σκόπιμα τη βολή του λίγα μέτρα μπροστά από το μεγαλύτερο ίχνος φορτίου που μπορούσε να βρει στο βυθό.
«Πρέπει να δεις τις δύο εφεδρικές προπέλες», είπε ο Στιβ. «Θα τους πλησιάσω όσο πιο κοντά μπορώ». Έτσι, η περιοδεία αυτού του μήνα ξεκινά στα 20 μέτρα από ένα ζευγάρι εφεδρικές προπέλες στοιβαγμένες η μία πάνω στην άλλη (1) προς το Τόμας Βοντόξο του. Αυτό από μόνο του είναι ασυνήθιστο, καθώς υπάρχουν δύο ανταλλακτικά και ότι είναι κοντά στην πλώρη και όχι στην πρύμνη.
Το κύτος έχει σπάσει σχεδόν μέχρι τον βυθό για να αφήσει ένα περίγραμμα της περιμέτρου του πλοίου. Προχωρώντας προς τα εμπρός κατά μήκος της δεξιάς πλευράς της γάστρας, λίγα μόλις μέτρα μπροστά από τις στοιβαγμένες προπέλες είναι ένας μεγάλος σωρός από αλυσίδα αγκύρωσης (2).
Μια άγκυρα με μοτίβο ναυαρχείου (3) βρίσκεται ακριβώς από την πλευρά του τόξου και μια δεύτερη άγκυρα (4) στηρίζεται σε όλη την άκρη του τόξου. Πιο πέρα από την πλώρη, ένα ζευγάρι μικρών σκαφών δαβίτσες απλώνονται στην άμμο (5).
Επιστρέφοντας ελαφρώς από την πλώρη, στην πλευρά του λιμανιού των συντριμμιών, το βαρούλκο άγκυρας είναι ανάποδα κάτω από την πλάκα στερέωσής του (6), ακουμπώντας στην άκρη του περιγράμματος του ναυαγίου.
Έπειτα, μερικά μέτρα πιο έξω, απλώνεται μια κολόνα. Πιο πίσω στην πλευρά του λιμανιού, περίπου στο ίδιο επίπεδο με το ζεύγος των ελίκων, υπάρχει μια μικρότερη άγκυρα (7), του ίδιου σχεδίου ναυαρχείου με τις δύο μεγαλύτερες άγκυρες που έχουν ήδη σημειωθεί στην πλώρη.
Διασχίζοντας το ναυάγιο για να επιστρέψετε στη δεξιά πλευρά και μετά συνεχίζοντας πίσω από τις εφεδρικές έλικες, το μεγάλο ανάχωμα από ράβδους από χυτοσίδηρο που φαινόταν στο ηχητικό ηχώ είναι το υψηλότερο σημείο στο ναυάγιο (8).
Ο χυτοσίδηρος είναι ακατέργαστος σίδηρος, απευθείας από τη βασική διαδικασία τήξης. Το όνομα προέρχεται από την έκχυση του λιωμένου σιδήρου σε μια αλυσίδα από καλούπια άμμου που βρίσκονται από έναν κοινό δρομέα. Η σειρά των πλινθωμάτων παρομοιάστηκε με χοιρίδια που ρουφούσαν την κοιλιά μιας χοιρομητέρας. Ο χυτοσίδηρος δεν χρησιμοποιείται απευθείας σε βιομηχανικά προϊόντα, αλλά τήκεται ξανά με διάφορες διαδικασίες για την παραγωγή χυτοσιδήρου, σφυρήλατος σιδήρου και χάλυβα.
Αυτό το ανάχωμα από πλινθώματα συνεχίζει πίσω, με την κορυφή του ανάχωμα να τρέχει διαγώνια κατά μήκος του ναυαγίου και πάλι προς την πλευρά του λιμανιού. Το ανάχωμα σύντομα σπάει για το κουζινέτο και το μηχανοστάσιο.
Δεν υπάρχει κανένα σημάδι του λέβητα εδώ, ή του κινητήρα, εκτός από δύο βάσεις κινητήρα που έχουν μετατοπιστεί εκτός γραμμής με το ναυάγιο (9).
Πίσω από τα στηρίγματα του κινητήρα, ο άξονας της προπέλας (10) εξαφανίζεται κάτω από έναν άλλο σωρό από ράβδους από χυτοσίδηρο (11), φορτίο από το Τόμας Βονπίσω κράτημα. Ο άξονας της προπέλας εμφανίζεται ξανά σύντομα (12), συνεχίζοντας προς την πρύμνη. Ο άξονας τελικά σπάει ακριβώς στο τελευταίο τμήμα, το οποίο είναι στριμμένο εκτός γραμμής με το ναυάγιο και εξακολουθεί να είναι στερεωμένο στην προπέλα (13).
Η καμπύλη χύτευση της εσοχής της έλικας βρίσκεται στη θύρα, ενώ κάτω από την προπέλα και λίγο πιο δεξιά βρίσκεται το πηδάλιο (14), οπότε η πρύμνη πιθανότατα κατέρρευσε στο λιμάνι. Έχοντας σημειώσει ότι, ωστόσο, μπροστά από το πηδάλιο στηρίζεται ένα μεγάλο φορτηγό-βαρούλκο (15) το οποίο, λαμβανόμενο με τη γραμμή του άξονα της έλικας, δείχνει ότι τουλάχιστον το πίσω μισό του ναυαγίου ήταν αρχικά όρθιο πριν καταρρεύσει.
Μετά το φορτίο και τον άξονα της έλικας πίσω στο μηχανοστάσιο, μπορούν να βρεθούν ίχνη του κινητήρα στο λιμάνι. Πρώτα ένα τμήμα των στηριγμάτων του λέβητα βρίσκεται ακριβώς έξω από το ναυάγιο, μετά λίγο πιο έξω και στο πίσω μέρος είναι η κορώνα ενός εμβόλου από τον δικύλινδρο σύνθετο κινητήρα (16).
Διάφορα κομμάτια συντριμμιών συνεχίζονται πιο έξω προς το λιμάνι, μετά από ένα αμμώδες κομμάτι στον βυθό της θάλασσας (17). Τέλος, ο λέβητας έχει ξεκουραστεί περίπου 50 μέτρα έξω (18), στο τέλος μιας μεγάλης αμμώδους περιοχής ανάμεσα σε έναν περιβάλλοντα βυθό από οδοντωτές προεξοχές (19). Υποψιάζομαι ότι ο λέβητας κυλήθηκε με αυτόν τον τρόπο από έναν συνδυασμό νότιων κυμάτων και του ισχυρού ρεύματος που κατευθύνεται βόρεια προς τον Jack Sound.
Με το γενικό βάθος να είναι μόνο 20 μέτρα, μια κατάδυση 45 λεπτών με μερικά λεπτά στάσεων αποσυμπίεσης διαρκεί πολύ περισσότερο από τα 20 λεπτά χαλαρό νερό σε μια εαρινή παλίρροια.
Μέχρι να τελειώσει μια κατάδυση, το ρεύμα θα μπορούσε εύκολα να τρέχει, επομένως μια καθυστερημένη SMB είναι απολύτως απαραίτητη.
Μια τελευταία σημείωση: εάν βρείτε μια ορειχάλκινη πλάκα στο ναυάγιο, αφιερώστε τη στη θέση της. Οι ντόπιοι δύτες σχεδιάζουν να τοποθετήσουν μια πλακέτα στη μνήμη του John Davies από το Aberdare Sub Aqua Club, ο οποίος πέθανε πρόσφατα από καρκίνο. Ο Τζον εντόπισε το ναυάγιο και ήταν μια από τις αγαπημένες του καταδύσεις.
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ
Όλοι γνώριζαν τα πάντα για το ατμόπλοιο Holme Line Τόμας Βον εκτός από αυτό που της είχε συμβεί. Κάποια στιγμή τον Ιανουάριο του 1882, μόλις εξαφανίστηκε. Την τελευταία φορά που σημειώθηκε ήταν στα ανοιχτά της ακτής του Pembrokeshire και μετά δεν την είδαν πια, γράφει η Kendall McDonald.
Τόμας Βον ήταν ένα μικρό σιδερένιο ατμόπλοιο μόνο 645 τόνων, που κατασκευάστηκε από τους Backhouse & Dixon του Middlesbrough το 1871. Είχε μήκος 58 μέτρα με δοκό 8 μέτρα και τράβηξε 4 μέτρα. Οδηγήθηκε από μια μονή βίδα από έναν δικύλινδρο σύνθετο κινητήρα 80 ίππων με ένα λέβητα. Τα μηχανήματα της κατασκευάστηκαν από τη γνωστή εταιρεία μηχανικών Black, Hawthorn & Co of Gateshead. Είχε τάξη Α1.
Παρόλα αυτά, ο καπετάνιος Jack Braithwaite και όλο το πλήρωμα είχαν απλώς εξαφανιστεί. Κανένα συντρίμμι ή πτώματα δεν ξεβράστηκαν στην ξηρά τις επόμενες εβδομάδες. Τόμας Βον είχε εξαφανιστεί χωρίς ίχνη.
Η έλλειψη συντριμμιών ήταν ιδιαίτερα αινιγματική, επειδή μια σειρά από χερσαίες θυελλώδεις θύελλες και καταιγίδες είχαν σαρώσει την περιοχή κατά τη διάρκεια του χρόνου που χάθηκε το πλοίο, αλλά τίποτα που ξεβράστηκε στις παραλίες δεν μπορούσε να συνδεθεί με το ατμόπλοιο.
Ωστόσο, το μυστήριο τελικά λύθηκε μήνες αργότερα από ψαράδες που εργάζονταν στο Jack Sound, όπου οι παλίρροιες τρέχουν μεταξύ του νησιού Skomer και της χερσονήσου Marloes με 5 ή 6 κόμβους και ακόμη πιο γρήγορα στις πηγές. Ο άνεμος σε αυτή την παλίρροια φέρνει τεράστια φουσκώματα με εγκάρσια ρεύματα να τρέχουν πάνω τους για να ανασηκώσουν βουνά από συμπαγή θάλασσα και ψεκασμό.
Ο Τζακ Σάουντ είχε, και εξακολουθεί να έχει, μια κακή φήμη για ναυάγια πλοία. Οι ψαράδες από το κοντινό Marloes βρήκαν τα εργαλεία τους γαντζωμένα σε ένα ναυάγιο όπου ήξεραν ότι δεν υπήρχε κανένα ναυάγιο πριν.
Αποδείχθηκε ότι ήταν το Τόμας Βον που, ήταν πλέον ξεκάθαρο, είχε ιδρυθεί στο Jack Sound στην αρχή της Πρωτοχρονιάς του 1882.
ΞΕΝΑΓΟΣ
ΦΤΑΣΜΑ ΕΚΕΙ: Ακολουθήστε τα M4, A40 και A477 προς Pembroke Dock, μετά διασχίστε τη γέφυρα προς Neyland και ακολουθήστε τις πινακίδες για τη μαρίνα.
TIDES: Το χαλαρό νερό είναι απαραίτητο και ξεκινά 1.5 ώρα μετά το Milford Haven με πολύ νερό.
ΠΩΣ ΝΑ ΤΟ ΒΡΕΙΤΕ: Φοβάμαι ότι ο Steve Lewis κρατά την ακριβή θέση για τον εαυτό του για λίγο. Η κατά προσέγγιση τοποθεσία είναι στα νότια του Jack Sound. Το ναυάγιο βρίσκεται ανάμεσα σε βραχώδεις προεξοχές με την πλώρη του στα βορειοανατολικά.
ΚΑΤΑΔΥΣΗ & ΑΕΡΑ: Pembrokeshire Dive Charters, 01437 781569.
ΕΚΚΙΝΗΣΗ: Τα δελτία είναι διαθέσιμα στο Neyland και στο Dale.
ΚΑΤΑΛΥΜΑ: Το Pembrokeshire Dive Charters μπορεί να κανονίσει διαμονή στο Lawrenny Castle Hotel στο Neyland.
ΠΡΟΣΟΝΤΑ: Αρκετά ρηχό για τους περισσότερους δύτες, αλλά απαιτεί έμπειρη ηγεσία.
ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Διάγραμμα Ναυαρχείου 2878, Προσεγγίσεις στο Milford Haven. Ordnance Survey Map 157, Περιοχή St David's και Haverfordwest. Shipwreck Index of the British Isles Vol 5, West Coast and Wales, των Richard & Bridget Larn.
PROS: Ένα ελάχιστα γνωστό ή καταδυόμενο ναυάγιο με πολλά να δείτε.
Μειονεκτήματα: Μια περιοχή με δύσκολα ρεύματα και παλίρροιες.
Χάρη στους Steve Lewis, Lucy Stone, Paul Nusinov.
Εμφανίστηκε στο Diver Απρίλιος 2005
