Γιατί οι φάλαινες δολοφόνοι επιτίθενται σε βάρκες; Ερωτήσεις και απαντήσεις ειδικών

Οι φάλαινες δολοφόνοι ενεργούν παράξενα στα ανοιχτά της Ιβηρικής ακτής – ο Δρ LUKE RENDELL ερευνά τη μάθηση, τη συμπεριφορά και την επικοινωνία μεταξύ θαλάσσιων θηλαστικών στο Πανεπιστήμιο του St Andrews και προσφέρει τις απαντήσεις του σε ερωτήσεις σχετικά με το τι μπορεί να κρύβεται πίσω από τη συμπεριφορά τους.

Διαβάστε επίσης: Τι κάνει τις αρσενικές φάλαινες δολοφόνους «αγόρια της μητέρας»;

Όρκες που ζουν πρόσφατα στα ανοιχτά της ιβηρικής ακτής της Ευρώπης χτύπησε και βυθίστηκε ένα γιοτ στο στενό του Γιβραλτάρ. Οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι αυτό είναι το τρίτο σκάφος που αυτός ο υποπληθυσμός φαλαινών δολοφόνων ανατρέπεται από τον Μάιο του 2020, όταν μια θηλυκή όρκα που πιστεύεται ότι ήταν η εμπνευστής αυτής της συμπεριφοράς υπέστη μια τραυματική συνάντηση με μια βάρκα.

Στις περισσότερες αναφερόμενες περιπτώσεις, οι όρκες δαγκώνουν, λυγίζουν και σπάνε τα πηδάλια των ιστιοπλοϊκών σκαφών. Πώς έμαθαν λοιπόν να μιμούνται αυτή τη συμπεριφορά – και γιατί;

Γιατί πιστεύετε ότι οι όρκες φαίνεται να επιτίθενται σε βάρκες στα ανοιχτά της ιβηρικής ακτής;

Οποιαδήποτε απάντηση που δώσω εγώ (ή οποιοσδήποτε άλλος, πραγματικά) σε αυτήν την ερώτηση είναι εικασίες - απλώς δεν γνωρίζουμε αρκετά για τα κίνητρα της φάλαινας δολοφόνος για να είμαστε σίγουροι. Το παζλ για τους βιολόγους είναι να κατανοήσουν πώς αναπτύχθηκε αυτή η συμπεριφορά.

Η έλλειψη προφανών ανταμοιβών για τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης (όπως το φαγητό, για παράδειγμα) σημαίνει ότι αυτό είναι απίθανο να έχει εξελιχθεί επειδή επέτρεψε στις φάλαινες να επιβιώσουν καλύτερα στο περιβάλλον τους. Αυτό είναι που θα ονομάζαμε προσαρμοστικό χαρακτηριστικό: προσφέρει ένα άμεσο εξελικτικό όφελος βοηθώντας το ζώο να βρει τροφή, να ζευγαρώσει ή να μεγαλώσει επιτυχώς απογόνους.

Μπορώ όμως να πω πώς μοιάζει αυτή η συμπεριφορά. Υπάρχουν πολλές αναφορές για μεμονωμένους και ομάδες όρκες που αναπτύσσουν ιδιότυπες και όχι προφανώς προσαρμοστικές συνήθειες.

Αυτά κυμαίνονται από μια ομάδα που ασχολείται με κάτι που φαινόταν σαν μια βραχυπρόθεσμη μόδα να κουβαλούν νεκρούς σολομούς στο κεφάλι τους, σε μια άλλη που μιμείται φωνητικά θαλάσσια λιοντάρια (μπορεί να υπάρχει ένα προσαρμοστικό αποτέλεσμα για να πειστούν τα θαλάσσια λιοντάρια ότι είστε κι εσείς θαλάσσιο λιοντάρι , δεν είναι ένα αδηφάγο αρπακτικό, αλλά δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι συμβαίνει αυτό).

Υπάρχουν και άλλα είδη συμπεριφοράς που φαίνεται να αποφέρουν ανταμοιβές – για παράδειγμα, οι αιχμάλωτες όρκες που μαθαίνουν να αναμείνουν ψάρια για να τα χρησιμοποιήσουν ως δόλωμα για γλάρους, τα οποία προφανώς προτιμούν να τρώνε από τα ψάρια. Αλλά η προέλευση και η εξάπλωση αυτών των επιθέσεων με σκάφος ταιριάζει επί του παρόντος πολύ καλά με τον χαρακτηρισμό μιας προσωρινής μόδας, και μένει να δούμε πόσο καιρό θα επιμείνει.

Αν αντ 'αυτού υπάρχει μια προσαρμοστική εξήγηση, πιστεύω ότι έχει να κάνει με την περιέργεια που μερικές φορές οδηγεί σε σημαντικές καινοτομίες γύρω από τις πηγές τροφίμων, τις οποίες στη συνέχεια μπορούν να μοιραστούν.

Πώς υποπτεύεστε ότι αυτή η συμπεριφορά μεταδίδεται μεταξύ των φαλαινών δολοφόνων στην περιοχή;

Αυτή η συμπεριφορά πιθανότατα ξεκίνησε με μεμονωμένες όρκες, αλλά φαινόταν να εξαπλώνεται μέσω της κοινωνικής μάθησης. Πρόσφατα δημοσιεύσαμε ένα χαρτί σε μια παρόμοια συμπεριφορά που μοιάζει με μανία στα ρινοδέλφινα, όπου εντοπίσαμε το δελφίνι που προώθησε μια συμπεριφορά περπατήματος στην ουρά που είχε αποκτήσει κατά τη διάρκεια μιας προσωρινής περιόδου αιχμαλωσίας.

Αυτό είναι αρκετά παρόμοιο με τον λογαριασμό του ένα ακαδημαϊκό περιοδικό σχετικά με την πρόσφατη βύθιση γιοτ, δεδομένου ότι ένα συγκεκριμένο άτομο εντοπίστηκε ως πιθανή πηγή. Αυτή η όρκα ωθήθηκε να συμμετάσχει σε αυτή τη συμπεριφορά λόγω ενός τραύματος του παρελθόντος - ίσως χτυπήθηκε από πηδάλιο βάρκας, σύμφωνα με τον λογαριασμό.

Ο ακριβής λόγος είναι πολύ δύσκολο να γνωρίζουμε με βεβαιότητα, αλλά γνωρίζουμε ότι η συμπεριφορά έχει εξαπλωθεί στην ομάδα της. Και είναι δύσκολο να εξηγηθεί αυτή η δυναμική χωρίς να περιλαμβάνει κάποιο είδος κοινωνικής μάθησης – τη διάδοση πληροφοριών.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι φάλαινες δολοφόνοι συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο στο παρελθόν;

Έχω βιώσει όρκες να κολυμπούν πολύ κοντά στο σκάφος μας στα νερά κοντά στον Άγιο Βικέντιο, στην ανατολική Καραϊβική, κατά τη διάρκεια μιας έρευνας. Το σκάφος μας, όπως και εκείνα που εμπλέκονται σε αυτές τις αλληλεπιδράσεις, ήταν περίπου στο μέγεθος μιας μεγάλης φάλαινας (μιας καμπούρας, για παράδειγμα). Ίσως μας ερευνούσαν, αλλά ποτέ δεν κλιμακώθηκε σε κανενός είδους σωματική αλληλεπίδραση.

Η εντύπωσή μου ήταν ότι τους ενδιέφερε η προπέλα του σκάφους και τα ρεύματα που δημιουργούσε – ήρθαν τόσο κοντά σε μια περίπτωση που χρειάστηκε να βγάλουμε τον κινητήρα από την ταχύτητα για να αποφύγουμε τραυματισμό. Άρα, το να πλησιάζεις βάρκες δεν είναι μυθιστόρημα. Ωστόσο, το να τους βλάψω με τόσο αποφασιστικό τρόπο δεν είναι κάτι που έχω ακούσει ποτέ να κάνουν όρκες.

Είναι, φυσικά, γνωστό ότι συμβαίνει και σε άλλα είδη - κυρίως στις φάλαινες σπέρματος, που προκάλεσαν την ιστορία του Moby Dick: ένας συνδυασμός αφηγήσεων μιας λευκής φάλαινας στα ανοικτά των ακτών της Νότιας Αμερικής με την ονομασία "Mocha Dick" και της αφήγησης του φαλαινοθηρικού Essex, βυθίστηκε από μια μεγάλη σπερματοφάλαινα σε νερά του ισημερινού.

Ο υποπληθυσμός των όρκων που ευθύνονται για αυτές τις επιθέσεις βρίσκεται σε κρίσιμο κίνδυνο. Πιστεύετε ότι η κατάσταση διατήρησης της ομάδας είναι σχετική κατά κάποιο τρόπο;

Δεν νομίζω ότι σχετίζεται ιδιαίτερα με την προέλευση και την εξάπλωση της συμπεριφοράς, αλλά είναι πολύ σχετικό με το πώς πρέπει να διαχειριστούμε αυτόν τον πληθυσμό.

Εάν αυτές οι φάλαινες δολοφόνοι συνεχίσουν να επιτίθενται σε βάρκες, θα γίνει πιο δύσκολη η προστασία τους. Όχι μόνο η αλληλεπίδραση με τους περιστρεφόμενους έλικες αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμού αυτών των ζώων, αλλά απειλεί επίσης τους ανθρώπους – από τον τραυματισμό των πληρωμάτων μέχρι τη βύθιση σκαφών – κάτι που θα δημιουργήσει πολιτική πίεση για να γίνει κάτι.

Φυσικά, οι χειριστές μικρών σκαφών δεν χρειάζεται να πλοηγούνται στις περιοχές κατά μήκος των ακτών του Ατλαντικού της Ισπανίας και της Πορτογαλίας όπου συνέβαιναν αυτές οι αλληλεπιδράσεις με τις όρκες. Η αποτροπή τους θα έλυνε το πρόβλημα – αλλά για πολλούς χειριστές και ιδιοκτήτες σκαφών, αυτή είναι η συντομότερη διαδρομή τους, ενώ το να κατευθυνθούν στην ανοικτή θάλασσα κάνει πιο επικίνδυνα περάσματα. Η απώλεια εσόδων από τον τουρισμό εάν σταματήσουν αυτά τα πλοία θα αυξήσει την πίεση για μια μόνιμη λύση.

Είναι πιθανό ορισμένοι να ζητήσουν τον έλεγχο αυτών των όρκες, μέχρι και τη δολοφονία τους, εάν συνεχίσουν να απειλούν την ανθρώπινη ζωή και τα προς το ζην. Αυτό θέτει σημαντικά ηθικά ερωτήματα σχετικά με τη σχέση μας με αυτά τα ζώα.

Πρέπει, ως το είδος που κατέχει τελικά τη μεγαλύτερη δύναμη, να εκκενώνουμε μικρά, ευάλωτα σκάφη από τον βιότοπο των όρκων ως μέρος μιας αλλαγής σχέσης με τη θάλασσα, η οποία ξέρουμε ότι επιδεινώνεται ως αποτέλεσμα των πράξεών μας; Ή μήπως πρέπει να εκχωρήσουμε στον εαυτό μας το δικαίωμα να πλοηγούμαστε όπως θέλουμε και να ελέγξουμε τυχόν μη ανθρώπινα ζώα που το εμποδίζουν, μέχρι και τη σφαγή τους;

Ιστορικά, η τελευταία άποψη θα είχε σχεδόν επικρατήσει, και ίσως θα επικρατήσει εδώ. Αλλά είναι ένα ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσει η κοινωνία, και όχι οι επιστήμονες, και θα πει προς ποια κατεύθυνση θα στραφούν τελικά οι αρμόδιες αρχές.

Οι αναφορές αναφέρουν ότι ένα «τραυματισμένο» θύμα σύγκρουσης σκάφους ξεκίνησε τη συμπεριφορά. Είναι παράξενες οι έννοιες της αλληλεγγύης και της αυτοάμυνας μεταξύ των φαλαινών δολοφόνων;

Το θεωρώ εύλογη εικασία. Οι συγγραφείς της πρόσφατης εργασίας το έθεσαν ως μία από τις πολλές υποθέσεις σχετικά με το πώς θα μπορούσε να έχει αναπτυχθεί η συμπεριφορά, με γενικά αυξημένη πίεση στον βιότοπό τους και την ιδέα της φυσικής περιέργειας ως άλλες επιλογές (το τελευταίο είναι αυτό που νομίζω ότι είναι πιο πιθανό) .

Οι έννοιες της συλλογικής αυτοάμυνας στα κητώδη (υδρόβια θηλαστικά συμπεριλαμβανομένων των φαλαινών, των δελφινιών και των φώκαιων) δεν είναι παράξενες. Έχουμε μαρτυρίες για φυσητήρες που υψώνονται η μια στην άμυνα της άλλης όταν οι όρκες επιτίθενται, για παράδειγμα. Η αλληλεγγύη είναι πιο υποκειμενική ζήτημα, και δεν έχουμε πρόσβαση στις εσωτερικές ψυχικές καταστάσεις αυτών των ζώων για να καταλάβουμε πραγματικά αν αυτό συμβαίνει.

Μπορώ, ωστόσο, να επισημάνω ένα διαφορετικό κητώδη: οι φυσητόφάλαινες προφανώς βοηθούν άλλα είδη, κυρίως φώκιες, που δέχονται επίθεση από όρκες. Ο επιστήμονας που ηγήθηκε της περιγραφής αυτής της συμπεριφοράς, Ρόμπερτ Πίτμαν, είπε ότι το θεωρεί ως « ακούσιο αλτρουισμό » με βάση ένας απλός εμπειρικός κανόνας: «Όταν ακούς μια επίθεση φάλαινας δολοφόνος, πήγαινε να τη διαλύσεις».

Αυτοί οι λογαριασμοί εγείρουν ενδιαφέροντα ερωτήματα σχετικά με τα κίνητρα πίσω από τις όρκες που επιτίθενται σε βάρκες που δεν μπορούμε ακόμη να απαντήσουμε. Δεν είναι αδύνατο αυτές οι όρκες να αντιλαμβάνονται τον δικό τους κοινό επιθετικό μέσα μας – αλλά είναι επίσης εντελώς πιθανό να μην έχουν τέτοια ιδέα.

Επίσης στο Divernet: Η όρκα απήγαγε πιλότο φάλαινα μοσχάρι;, Γυναίκες δολοφόνοι εναντίον γαλάζιας φάλαινας – μια παγκόσμια πρωτιά, Οι όρκες «σαν τα παιδιά σε ένα πάρτι», Η μελέτη της Όρκας ξεκλειδώνει το μυστήριο της εμμηνόπαυσης, Αντιγραφές όρκας – και μια μυστηριώδης φάλαινα