Το Med στα καλύτερά του

«ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΤΩΝ ΨΑΡΩΝ έχουν αυξηθεί, δεν υπάρχει αμφιβολία», λέει ο Vinny καθώς βλέπουμε τον χαμηλό ήλιο του Οκτωβρίου να ανατέλλει πάνω από το αρχιπέλαγος Maddalena, στα ανοιχτά της βορειοανατολικής ακτής της Σαρδηνίας.

Είμαστε αγκυροβολημένοι στο μικροσκοπικό νησάκι Barrettinelli, ένα από αυτά τα βραχώδη στίγματα σε έναν χάρτη που, χάρη σε ένα γεωγραφικό ατύχημα, άξιζε έναν φάρο.

Το φως προστατεύει τα πλοία που περνούν μεταξύ του μεγαλύτερου Isola Spargi και του μεγαλύτερου – και αξίζει να το εξερευνήσετε – La Maddalena. Αυτό είναι το νησί που δίνει το όνομά του στη συσσώρευση απόκρημνων βράχων από γρανίτη, υφάλων, νησίδων και νησιών που αποτελούν το αρχιπέλαγος.

Μόλις είχα απολαύσει την τελευταία μου κατάδυση της εβδομάδας και ήθελα να μάθω από τον Vinny, συνιδιοκτήτη του Nautilus Diving Centre, πώς τα πράγματα είχαν αλλάξει προς το καλύτερο για την τοπική κοινότητα καταδύσεων μετά την ανακήρυξη της περιοχής ως Εθνικού Πάρκου στα τέλη του δεκαετία του 1990.

«Υπάρχουν περισσότερα, μεγαλύτερα ψάρια, περισσότερη σφυρίδα και περισσότερο κεχριμπάρι», μου είπε. «Βλέπουμε κάποια ψάρια περισσότερο σε διαφορετικές εποχές του χρόνου, περισσότερο jack το φθινόπωρο, αλλά βλέπουμε περισσότερα αφού έχουν ελέγξει το ψάρεμα».

Το Med έχει γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης (ίσως και υπερεκμετάλλευσης) για αιώνες, οπότε ήταν καλό να ακούσουμε ότι η προστασία που παρέχει το πάρκο συμβάλλει στη διατήρηση του αρχιπελάγους ως μια συναρπαστική τοποθεσία κατάδυσης.

Το είχα δει μόνος μου, σε μια βουτιά οι οδηγοί μερικές φορές και δικαιολογημένα καλούν τον Moray City. Είχα δει περισσότερα από τα χέλια σε αυτό το site από όσα είχα δει ποτέ πριν.

Ένα συνονθύλευμα από τεράστιους ογκόλιθους, που έμοιαζαν σαν να τους είχαν ρίξει κάτω από γίγαντες, έμοιαζε να παρέχει ένα τέλειο σπίτι για δεκάδες μεσογειακά βουνά.

Αυτά είναι αρκετά ελκυστικά ψάρια, με σημάδια από μαύρισμα έως χρυσό κατά μήκος των πλευρών τους. Όχι ότι συνήθως βγαίνουν έξω κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά είδαμε ένα εντυπωσιακό δείγμα να αρπάζει και να καταναλώνει χταπόδι, αλώνοντάς το από άκρη σε άκρη σαν τεριέ.

Ισχυρά σαγόνια συνέτριψαν τη ζωή από το άτυχο μαλάκιο.

Γύρω από τους μεγαλύτερους βράχους, χιλιάδες μικρά ψαράκια κοπανίστηκαν. Καθώς περάσαμε το μεγάλο χωράφι με ογκόλιθους και πέφταμε πιο χαμηλά, χτυπήσαμε σε ένα θερμοκλίνον και είδαμε το ενδεικτικό θόλωμα του νερού. Η θερμοκρασία έπεσε κατακόρυφα από τους 23 στους 17°C και παρά τα δύο στρώματα νεοπρενίου μου,

Άρχισα να τρέμω.

Δεν πειράζει, καθώς συναντήσαμε έναν πανύψηλο τοίχο, τα φώτα μου πήραν τη ζωηρή βιολετί ενός γυμνού κλαδιού, ενός τύπου Flabellina, και ξέχασα λίγο το κρύο και προσπάθησα να βγάλω μερικές λήψεις, χάρηκα που είχα τοποθετήσει έναν macro φακό στη μηχανή μου .

Ο ΟΔΗΓΟΣ ΜΟΥ ΠΕΡΙΜΕΝΕ υπομονετικά και οι τοπικές του γνώσεις και, ίσως, πολύ νεότερα μάτια του, απέδωσαν καρπούς. Έδειξε ένα μικρό ψάρι που ακουμπούσε σε μια ρωγμή του τοίχου, ένα κόκκινα χείλη γόμπι.

Τα έχω δει στο παρελθόν, αλλά δεν κατάφερα ποτέ να πετύχω μια αξιοπρεπή λήψη. Έχουν την κατάλληλη ονομασία, με ζωηρό κόκκινο σύκο και καμουφλάζ που σημαίνει ότι μπορείτε να τα προσπεράσετε εύκολα.

Ήταν μια ωραία τελευταία κατάδυση, που ολοκληρώθηκε με την άφιξη ενός κοπαδιού κεχριμπαριού, που ήταν αναγνωρίσιμο από το «πλάγιο» που σημάδεψε μέσα από το μάτι τους. Αυτή η σήμανση έχει μετατραπεί σε ένα σημάδι του χεριού - ένα δάχτυλο που κάνει μια κίνηση κοπής στο μάτι - από τους οδηγούς κατάδυσης για να υποδείξουν αυτά τα ισχυρά αρπακτικά. Είναι αληθές στη βιολογία ότι μεγάλος αριθμός αρπακτικών υποδηλώνει ένα υγιές και ακμάζον οικοσύστημα.

Δεν ήμουν σίγουρος τι να περιμένω σε αυτό το ταξίδι. Όταν έφτασα στην πόλη-λιμάνι του Παλάου (όχι, ένα άλλο μέρος), οι ουρανοί είχαν ανοίξει και έμοιαζαν να σκέφτονται να μείνουν ανοιχτοί για αρκετό καιρό ακόμη. Οι περιστασιακές βροντές και ένα δυνατό αεράκι δεν είχαν βοηθήσει.

Το επόμενο πρωί, με θορυβώδη μάτια και λίγο χωρίς καφεΐνη, είχα συναντήσει τη Βίνι και τη Στέφανι, την άλλη ιδιοκτήτρια του Ναυτίλου.

Διαλέξαμε ένα σετ για μένα και πήραμε το δρόμο για το λιμάνι, το οποίο ήταν γεμάτο με έξυπνα γιοτ που ανήκαν σε καλοτάκουνα που κάνουν αυτή την ακτογραμμή τη ναυτική τους χαρά.

Καθώς βγαίναμε έξω στο καλά εξοπλισμένο σκάφος του κέντρου, ο Βίνι σημείωσε το λιμάνι του θόλου μου και συζητήσαμε για το φωτογραφία επιλογές για την εβδομάδα, υποδηλώνοντας ότι η λήψη μακροεντολών μπορεί να είναι ο καλύτερος τρόπος, τουλάχιστον για τις επόμενες ημέρες με τη μείωση της ορατότητας που προκλήθηκε από τις πρόσφατες καταιγίδες.

«Μετά αύριο θα είναι καλύτερα», είπε. «Ο άνεμος θα γυρίζει».

Βουτήξαμε από μια μικρή βραχονησίδα κοντά στο νησί Σπάργη, μια καλά προστατευμένη τοποθεσία που ήταν η αγαπημένη των οδηγών. Αποδείχθηκε ότι ήταν ένα οικοδόμημα μεγέθους δημαρχείου που υψωνόταν από τον βυθό των 30 μέτρων σε 5-6 μέτρα κάτω από την επιφάνεια.

Οι ρωγμές στο βράχο συγκρατούσαν ανεμώνες και κάθε είδους ζωή που χάθηκε από το φως του πυρσού μου. Καθώς κατεβαίναμε στο χαμηλότερο σημείο της κατάδυσης, τρεις μεγάλες σφυρίδες κολυμπούσαν νωχελικά στην καταχνιά. Κυλήσαμε αργά τον βράχο, ανεβαίνοντας στη στάση ασφαλείας μας. Ήταν όλα λίγο ζοφερά, και η βροχή εξακολουθούσε να χτυπάει την ταραγμένη θάλασσα καθώς βγήκαμε στην επιφάνεια.

Ο Βίνι αποδείχθηκε άνθρωπος του λόγου του. Καθώς φύγαμε από το Παλάου και κατευθυνθήκαμε ανατολικά μετά το Capo d'Orso την επόμενη μέρα, ο ήλιος υψωνόταν πάνω από τον ορίζοντα και το φυσικό γλυπτό του Roccio dell Orso (Bear Rock). Φυσούσε ακόμα, αλλά όχι ανησυχητικά, και θα μπορούσαμε να βουτήξουμε με ευκολία.

Ο ιστότοπος, Cala d'Orso, ήταν εξαιρετικός για γυμνούς. Το λαμπερό βιολετί των γυμνών με λευκές άκρες και μωβ ήταν εύκολο να εντοπιστεί, όπως και οι λευκοσωματικοί μεταναστευτικοί αιολίδες, με τις κόκκινες και μπλε μύτες τους (οι προεξοχές που καλύπτουν τα σώματα πολλών γυμνιστών).

Οι κοπελιές ήταν παντού, αν και πιο κοντά στα κενά ανάμεσα στο συνονθύλευμα των βράχων υπήρχαν κοπάδια νεαρών, με τις ηλεκτρικές-μπλε ρίγες που θα έχαναν καθώς ενηλικιώνονταν.

ΠΙΟ ΒΑΘΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ κάτω από τους βραχώδεις προεξοχές, το έντονο κόκκινο του καρδινάλιου έλαμψε κάτω από τη δάδα μου. Αυτά τα ψάρια παραβλέπονται εύκολα, αναμειγνύονται και φαίνονται αποφασιστικά μονότονα μέχρι να φωτιστούν.

Σε αυτή τη νότα, ένας καλός φακός, με μεγάλη δέσμη, είναι απαραίτητος για να δεις τη ζωή εδώ με «αληθινό χρώμα». Όπου ο ήλιος δεν μπορεί να φτάσει, τα βράχια είναι καλυμμένα με κίτρινο χρώμα

και πορτοκαλί πολύποδες και κοράλλια φλυτζανιών, που αναπτύσσονται μέσα σε ένα συνονθύλευμα μπλε και ζωηρά κόκκινα σφουγγάρια. Τα χρώματα μπορεί να κόβουν την ανάσα.

Ήταν καλό να κάνουμε μια απολαυστική βουτιά μετά από ένα μακρύ ταξίδι και κάποιες κακές καιρικές συνθήκες, και καθώς φάγαμε κέικ σοκολάτας και μπισκότα μαζί με ζεστό γλυκό τσάι, υποψιαζόμουν ότι τελικά θα μπορούσα να απολαύσω τον εαυτό μου.

Ο Ναυτίλος φαίνεται να έχει καλά πράγματα – μια αξιοπρεπής αναλογία οδηγών προς δύτες (κάποιοι επισκέπτες φαινόταν να είναι ο κανόνας) ήταν ευπρόσδεκτη, όπως και η προθυμία των ξεναγών να σας βοηθήσουν να προετοιμάσετε το κιτ.

Και πάλι, σκέφτηκα πόσο σκληρά λειτουργούν οι οδηγοί κατάδυσης. Αφού φρόντισαν ένα γεμάτο βάρκες δύτες ένα πρωί, είχαν μαθήματα και δοκιμαστικές καταδύσεις το απόγευμα, μαζί με όλες τις άλλες καθημερινές υποχρεώσεις ενός πολυάσχολου καταδυτικού κέντρου.

Η επόμενη βουτιά μας έφερε πίσω στο Σπάργη, και πόσο διαφορετικά ήταν. Ανάμεσα στα περαστικά σύννεφα ο ήλιος ξεχύθηκε, και τα κοπάδια της τσιπούρας έλαμπαν ασήμι. Τσιπούρες βοσκούσαν στον χλοοτάπητα των φυκιών, ανταποκρινόταν στο όνομά τους, και κοπάδια από κοπέλες συρρέουν συνεχώς γύρω μας.

Οι Nudis ήταν και πάλι παρόντες, σε μεγάλο αριθμό και αρκετά μεγάλο. Τα μοβ γυμνόκλαδα έμοιαζαν με εκρήξεις πλοκαμιών. Μικρά αλλά με λεπτή σήμανση τριλεφίνη ακουμπούσαν πάνω τους πτερύγια.

Ένα συνονθύλευμα κοχυλιών γύρω από μια ρωγμή θα έδειχνε ένα χταπόδι, κρύβεται μέσα στον κήπο του.

Αυτή η κατάδυση θα ήταν λίγο πιο ρηχή, οπότε μας έλειψε η σφυρίδα, αλλά η μακροζωή με βοηθούσε, και καθώς περνούσαμε λίγο χρόνο με μια ανεμώνη ντάλια, κατάφερα να βγάλω μερικές φωτογραφίες από ένα ζώο με το οποίο πάλευα πάντα – η γαρίδα ανεμώνης. Συχνά σφιγμένα καλά στα πλοκάμια της ανεμώνης και σχεδόν πολύ μικρά για τα γερασμένα μάτια μου, αυτά είναι προκλητικά, και ενώ δεν λέω ότι τα κατάφερα, ήταν ό,τι καλύτερο είχα κάνει ποτέ.

Ο καιρός συνέχισε να βελτιώνεται, αν και αργά. Για να είμαστε δίκαιοι, αυτό δεν είναι φυσιολογικό για τη Σαρδηνία, με τις βροχές και τις καταιγίδες συνήθως να περιορίζονται στους χειμερινούς μήνες και όχι το φθινόπωρο, όταν τα νερά θα πρέπει να είναι σχεδόν στα καλύτερά τους.

Παρά αυτή την εποχικότητα, οι βουτιές της επόμενης μέρας θα ήταν οι αγαπημένες μου. Είχαμε ταξιδέψει στην ανατολική ακτή της Isola de Caprera, σε μια τοποθεσία όπου είχαν εντοπιστεί ιππόκαμποι. Σταύρωσα τα δάχτυλά μου.

Έχω δει μόνο έναν ιππόκαμπο στο παρελθόν, σε ένα κρεβάτι θαλάσσιου χόρτου, και αυτό περίμενα σε αυτήν την κατάδυση.

Έτσι, όταν ο οδηγός μου άρχισε να σαρώνει έναν τοίχο βράχου επικαλυμμένο με σφουγγάρι και πολύποδα, αναρωτήθηκα τι συνέβαινε.

ΑΡΚΕΤΑ ΔΙΚΑΙΟ, ΝΟΜΙΖΑ, και ενόχλησα μερικά ψάρια, αποδεχόμενος ότι θα πήγαινα χωρίς ιππόκαμπο. Πόσο λάθος έκανα. Η Τζούλι άρχισε να τσιρίζει και να με κουνάει, και εκεί ήταν, η ουρά τυλιγμένη γύρω από ένα φυτό ζιζανίων, η χαίτη των προεξοχών της έμοιαζε τόσο πολύ με τα φύκια γύρω της που δεν είμαι σίγουρος ότι θα την είχα εντοπίσει.

Το σεμνό ζωάκι ήταν δύσκολο να πυροβολήσει, αλλά εστίασα στο μάτι του, θέλοντας να περιστραφεί λίγο και να με κοιτάξει. Δεν ήταν, δυστυχώς, αλλά παρόλα αυτά είχα διπλασιάσει τον ιππόκαμπο μου.

Ο καιρός είχε καθορίσει κάπως τις καταδύσεις μου, αλλά είχε μια πιο σοβαρή επίδραση νωρίτερα μέσα στη χρονιά. Οι θερμές θερμοκρασίες που γνώρισε η περιοχή της Μεσογείου το καλοκαίρι είχαν σημάνει ζεστές συνθήκες για τους δύτες, αλλά ενοχλητικές συνθήκες για μερικούς από τους πιο ελκυστικούς κατοίκους της περιοχής – τους γοργόνους.

Μεγάλες περίοδοι κατά τις οποίες οι θερμοκρασίες έφτασαν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '20 στα βάθη στα οποία ευδοκιμούν οι γοργόνες τις είχαν στρεσάρει σε σημείο που πολλοί είχαν πεθάνει.

Ρώτησα αν μπορούσα να δω μερικά και καθώς εξερευνούσαμε μια τοποθεσία στα 30 μέτρα περίπου, με λύπη είδα τους πολλούς σκελετούς των γοργονιανών που έδειχναν κρεμώδες λευκό, όπου η μωβ σάρκα και οι πολύποδες είχαν εξαφανιστεί. Ο Βίνι με διαβεβαίωσε ότι ανέρρευαν, ωστόσο, και πράγματι πολλοί κρατούσαν ακόμα μωβ μπαλώματα όπου το ζώο αναγεννόταν.

Για χρόνια αγνοούσα αυτά τα είδη, τα οποία συχνά βρίσκονται λίγο πιο βαθιά από πολλά αργία καταδύσεις στη Μεσόγειο. Πόσοι δύτες στο Ηνωμένο Βασίλειο γνωρίζουν αυτά τα όμορφα οικοσυστήματα, τα οποία συναγωνίζονται οποιαδήποτε τροπική τοποθεσία για χρώμα και πολυπλοκότητα;

Με τύχη, ένα δροσερό καλοκαίρι του χρόνου θα εξασφαλίσει ότι θα αναρρώσουν καλά. Ο Vinny μου λέει ότι κάτω από τα 40 μέτρα οι γοργόνιες παραμένουν σε λεπτές ρίζες, αλλά είναι ενδεικτικό ότι η ζεστασιά διεισδύει πιο βαθιά.