NUDI GB

“ΤΙ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ SITE!” Ενθουσιάστηκα με τον Τζιμ τον κυβερνήτη, καθώς με βοήθησε να φύγω με τα πτερύγια μου.
Γέλασε. «Οι περισσότεροι λένε: «Γιατί ασχολήθηκες με αυτό; Είναι απλώς φύκια και τίποτα να δεις!»
Κάθισα πίσω στον πάγκο και άφησα τα λουράκια BC, ανυπόμονα να ρίξω μια ματιά στο πίσω μέρος της μηχανής μου για να δω αν είχα καταγράψει κάτι πολύτιμο.
Μέσα και μεταξύ των συνηθισμένων εικόνων εκτός εστίασης στο σκόπευτρο, υπήρχαν μερικές που με έκαναν χαρούμενη. Ο Jim Anderson είχε δίκιο – αυτός ήταν ένας από τους καλύτερους χώρους γυμναστικής στη Σκωτία.
Είχαμε αφήσει το Eyemouth εκείνο το πρωί, περνώντας από τις γκρίζες φώκιες που περνούν τις μέρες τους ποζάροντας για τους τουρίστες και βγήκαμε στην υπέροχα ήρεμη θάλασσα.
Είχαμε κατευθυνθεί βόρεια, μέχρι την ακτή στο St Abb's Head, αυτό το τεράστιο προπύργιο βράχου που, καθώς πέφτει στη Βόρεια Θάλασσα, γίνεται μια περίπλοκη σειρά από κορυφές και ρεματιές.
Καθώς διέγραφα εικόνες, μερικοί ακόμη δύτες επέστρεφαν. «Είδες πόσες ήταν οι Acanthodoris pilosa;» ρώτησε ένας. Μέσα σε λίγα λεπτά αφότου έβγαλαν τον εξοπλισμό τους, οι ειδικοί συνέκριναν σημειώσεις και εγώ χάθηκα.
Θα ήμουν απογοητευμένος αν ήταν αλλιώς. Ήμασταν στα μισά του δρόμου μιας σειράς καταδύσεων στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Nudibranch της Σκωτίας και θα μάθαινα πολλά.
Ενώ βρισκόμουν στη σκηνή του χαρούμενου-να-δω-ένα-πολύχρωμου, χάρηκα που υπήρχαν άνθρωποι γύρω που μπορούσαν να μου πουν τι ακριβώς ήταν αυτό που φωτογράφιζα.
Απέχω πολύ από το να γίνω εμμονικός με γυμνό, αλλά μπορώ να καταλάβω γιατί είναι μια τέτοια πηγή ενδιαφέροντος.

NUDIBRANCHS ΕΙΝΑΙ ανάμεσα στα πιο πολύχρωμα ζώα των ωκεανών. Δεν υπάρχει τίποτα παρόμοιο με αυτά, εκτός από τους επίπεδους σκώληκες ίσως, που μπερδεύουν πολλούς από εμάς που είναι πρόθυμοι να μάθουν γυμνοί αρχάριοι.
Ίσως είναι οι ρινοφόροι τους, τα αισθητήρια όργανα στο «άκρο του κεφαλιού» που τους προσδίδουν έναν παράγοντα γλυκύτητας, καθώς και η αργοκίνητη, εύκολη στη φωτογράφηση φύση τους. Ίσως είναι απλώς ότι είναι τόσο διαφορετικά από τα ζώα στη στεριά, υπενθυμίζοντας μας πόσο αξιοσημείωτος είναι ο υποβρύχιος κόσμος σε σύγκριση με τις κοσμικές ζωές μας πάνω από την επιφάνεια.
Δεν είμαι σίγουρος, αλλά μπορώ να καταλάβω πλήρως πώς, με έναν φακό macro τοποθετημένο σε μια κάμερα, μια κατάδυση που κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν βαρετή (όχι μια ένδειξη ναυαγίου και μόνο στα 10 μέτρα) μπορεί να γίνει ξεχωριστή.
Για μένα, υπάρχει κάτι μαγικό στο ότι το φως της δάδας μου πέφτει πάνω σε ένα υπέροχα χρωματισμένο κόσμημα μέσα στο σκοτάδι και το κρύο των τυπικών καταδυτικών τοποθεσιών στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Εκ πρώτης όψεως, τα νερά στα ανοιχτά της νοτιοανατολικής ακτής της Σκωτίας μπορεί να μην είναι το πρώτο μέρος που θα σκεφτόσασταν για να φιλοξενήσετε ένα φεστιβάλ nudibranch. Οι τροπικοί προορισμοί έρχονται πιο εύκολα στο μυαλό, με το Anilao και το Lembeh να είναι μόνο δύο.
Θα κάνατε λάθος, ωστόσο, γιατί οι θάλασσες του Ηνωμένου Βασιλείου γεμίζουν από ζωή και γυμνά κλαδιά. Απλώς μπορεί να μην τα έχετε προσέξει.
Πίνοντας έναν καφέ και λίγο σπιτικό κέικ, απολαύσαμε τον καλοκαιρινό ήλιο και τις σχεδόν ήρεμες θάλασσες. Έχω κάνει μόνο μια χούφτα καταδυτικά ταξίδια σε αυτό το μέρος του κόσμου, και κάθε φορά έβρισκα τον εαυτό μου να σκέφτομαι τις συζητήσεις με ανθρώπους σε liveboards που ορκίστηκαν ότι δεν θα βουτήξουν «πίσω στο σπίτι».
Ένας μικρός λοβός δελφινιών πέρασε κολύμπησε, κατευθυνόμενος νότια, και οι ουρανοί ήταν γεμάτοι με θαλασσοπούλια: φουλμάρες, γκιλεμότ και κιτιγουέικ. Τόση ζωή. Ομολογουμένως, μια καλοκαιρινή καταιγίδα μπορεί να καταστρέψει τα σχέδιά σας, αλλά όταν οι συνθήκες είναι καλές, αυτό είναι παγκόσμιας κλάσης κατάδυση στο κατώφλι.
Κάναμε κατάδυση από τα δύο σκάφη της Marine Quest, το Silver Sea και τον Jacob George, και η ομάδα μας φερόταν εξαιρετικά.
Η ιστορία της τοπικής αλιείας και των καταδύσεων διάσωσης (τις ημέρες των προμηθειών επιφανειακής αέρος και των ορειχάλκινων καπέλων) ταίριαζε στη στροφή της οικογενειακής εταιρείας στη βιομηχανία καταδύσεων.

ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΑΣ τελείωσε και ο Jim μας έδωσε μια γρήγορη ενημέρωση σχετικά με τον καλύτερο τρόπο να εξερευνήσουμε τον τοίχο και να κολυμπήσουμε. Καθώς κατεβαίναμε, μου υπολογιστή καταγράφηκε στους 13°C και, καθώς πρόσθεσα λίγο αέριο στο δικό μου drysuit, έβλεπα τουλάχιστον για 15μ! Αυτή ήταν εξαιρετική ορατότητα.
Γύρω μας, οι βράχοι που έπεφταν από τους βράχους πάνω ήταν καλυμμένοι με πλούσια φυτά φυκιών – από λεπτά φύλλα μέχρι τεράστιες φύσεις φυκιών, κάθε μια τεράστια λεπίδα σαν φύλλο αγκυροβολημένη στο βράχο με ένα παχύ στέλεχος και στιβαρό κράτημα.
Σε αυτό το υποβρύχιο δάσος σκαρφίστηκαν καβούρια και, πάνω στα ίδια τα φύκια, βοσκούσαν κουκούλες και γαλαζοπράσινες πεταλούδες.
Μπορούσα να δω και γυμνόκλαδα. Στην πραγματικότητα ήταν εκατοντάδες από αυτούς. Ζοριζόμουν λίγο να δω τα πραγματικά μικρά, όχι πολλά χιλιοστά.
Τραβώντας μερικές φωτογραφίες και βλέποντάς τες στην οθόνη της κάμερας αποκάλυψε ότι είναι η κοινή Polycera quadrilineata, ένα ιδανικό γυμναστήριο για αρχάριους και ένα που είχα δει στο παρελθόν. Είναι κοινά και ελκυστικά, με κίτρινες λεπτομέρειες στα βράγχια και τους ρινοφόρους τους. Τέσσερις κίτρινες ρίγες στο σώμα εξηγούν την επιστημονική τους ονομασία.
Αναρωτήθηκα πόσο συχνά είχα προσπεράσει αυτούς τους μικρούς χαρακτήρες σε προηγούμενες καταδύσεις; Πόσες φορές είχα αγνοήσει τα πλούσια σε φύκια ρηχά για να φτάσω στα βάθη, αγνοώντας εντελώς αυτόν τον φυλλώδη κόσμο;
Ανάμεσα στα φύκια, τα φύκια έγιναν από πράσινα σε ένα πλούσιο μπορντό κάτω από το φως της φωτογραφικής μηχανής μου και εκεί, που αντανακλούσε το καθαρό λευκό, υπήρχε ένα μεγάλο γυμνό κλαδί με μια σαφή «αφράτη» εμφάνιση. Αυτό ήταν το Acanthodoris pilosa (θα μάθαινα αργότερα), επίσης με το κοινό όνομα της τριχωτής ακανθώδης doris.
Μπορείτε να καταλάβετε γιατί οι ειδικοί προτιμούν τα επιστημονικά ονόματα. Οι μεγάλοι ρινοφόροι που χρησιμοποιούν για να «μυρίσουν» τον κόσμο γύρω τους, δίνουν μια χνουδωτή εμφάνιση.
Πέφτοντας πιο βαθιά και εξερευνώντας τις πλευρές των ογκόλιθων που, σε ορισμένες περιπτώσεις, σχηματίζουν κολύμπι σε ύψος μέτρων, μας έφεραν σε ένα άλλο θαλασσινό τοπίο.
Τα βράχια ήταν καλυμμένα με καθαρά λευκά νερά από δάχτυλα νεκρών και μεγάλα κομμάτια από πολύχρωμες ανεμώνες, που συναγωνίζονταν οτιδήποτε από τις τροπικές περιοχές για χρώμα και καθαρό αριθμό.
Έπιασα μια ματιά σε κάτι λαμπερό και έβγαλα ένα γυμνό με το εύστοχο όνομα των κρυστάλλινων μύτης. Αυτά είναι κοινά και εύκολα ορατά γυμνά κλαδιά που φαίνονται να λάμπουν κάτω από το φως της δάδας.
Οι προεξοχές στο σώμα τους, που χρησιμεύουν ως βράγχια καθώς και περιέχουν λεπτές κλωστές του πεπτικού συστήματος, έχουν έντονο λευκό και μπλε χρώμα.

ΚΑΛΑ ΕΚΑΝΑ στον εντοπισμό των μεγαλύτερων γυμνών κλαδιών, αλλά έμειναν πολύ περισσότερα. Επιστρέφοντας στο λιμάνι με το σκάφος, μίλησα με τον Jim Anderson, τον διοργανωτή του φεστιβάλ και τον κύριο συγγραφέα (με τον Bernard Picton) του ebook Scottish Nudibranchs.
Ο Τζιμ φαίνεται απρόθυμος να τον αποκαλούν ειδικό, αν και γνωρίζει περισσότερα για τα 107 είδη γυμνιστών και άλλων θαλάσσιων γυμνοσάλιαγκων που έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής γύρω από τις ακτές της Σκωτίας από οποιονδήποτε έχω γνωρίσει ποτέ.
Μπορούσα να αναγνωρίσω περίπου πέντε είδη και τα επιστημονικά τους ονόματα βυθίζονταν σιγά σιγά στη φαιά ουσία μου, αλλά υποψιάζομαι ότι ήμουν το λιγότερο ενημερωμένο άτομο στο σκάφος.
Ο Jim μυήθηκε στα γυμνάσια στις Σεϋχέλλες το 1987, από τον a divemaster που συνέτασσε μια λίστα με τοπικά είδη και χρησιμοποιούσε τους επισκέπτες για να βοηθήσουν στην εύρεση δειγμάτων.
«Αυτό αιχμαλώτισε τη φαντασία μου», μου είπε. «Υπήρχαν τόσα πολλά είδη ζώου που μέχρι τότε δεν είχα ιδέα ότι υπάρχουν και ήταν τόσο πολύχρωμα».
Το ebook του Jim είναι, λέει, επί του παρόντος ο μόνος διαθέσιμος οδηγός για nudibranchs στο Ηνωμένο Βασίλειο. A Field Guide to the Nudibranchs of the British Isles by Picton and Morrow δεν έχει εκδοθεί, αν και ίσως θα επιστρέψει το ψηφιακό μορφή ώστε να μπορεί να ενημερώνεται καθώς αυξάνονται οι γνώσεις μας.
Εδώ μπορούν να βοηθήσουν οι δύτες. Φορείς όπως το Seasearch βοηθούν τους δύτες να καταγράφουν τις παρατηρήσεις και τις καταγραφές θαλάσσιας ζωής και στη συνέχεια τα αρχεία προστίθενται στις εθνικές βάσεις δεδομένων κατανομής των ειδών.
Κοιτάζοντας τους χάρτες για πολλά θαλάσσια είδη, συμπεριλαμβανομένων των γυμνών κλάδων, θα εμφανιστούν φαινομενικά hotspots. Ωστόσο, αυτό μπορεί απλώς να είναι μια αντανάκλαση του αριθμού των καταδύσεων που γίνονται σε συγκεκριμένα μέρη.
Ολόκληρα τμήματα της ακτογραμμής θα μπορούσαν να είναι καταπληκτικά ενδιαιτήματα για γυμνόκλαδα και άλλα είδη, και απλά κανείς δεν έχει καταγράψει κάτι ακόμα.
Την επόμενη μέρα ήταν άλλο ένα καψάλισμα και, καθώς φεύγαμε από το λιμάνι, οι παγοπώλες έτριβαν τα χέρια τους με χαρά. Κατευθυνόμενοι για άλλη μια φορά βόρεια, εξερευνήσαμε μερικές τοποθεσίες με υπέροχα ονόματα: Conger Reef, Craig και, τελικός προορισμός μας, Skelly Hole. Νομίζω ότι το καλύτερο είχε αποθηκευτεί για το τέλος.
Ήμουν αποφασισμένος να φωτογραφίσω μερικά από τα μικρότερα γυμνά κλαδιά. Είχα κάνει εντάξει με τα μεγαλύτερα δείγματα, αλλά γνώριζα ότι ορισμένοι συν-δύτες έβρισκαν μικροσκοπικά που, για όσους έχουν καλή όραση, είναι τόσο όμορφα όσο τα μεγαλύτερα ξαδέρφια τους.
«Αυτή μπορεί να είναι η ευκαιρία μου», σκέφτηκα, καθώς ο Τζιμ έκανε ελιγμούς με το σκάφος προσεκτικά ανάμεσα στα μεγάλα τμήματα βράχου που έτρεχαν προς τη θάλασσα. Δεν είναι μια τοποθεσία για να βουτήξετε με φούσκωμα, φαντάζομαι, καθώς η τοπική γεωλογία σήμαινε μια στενή είσοδο σε ένα απάνεμο σημείο, που περιβάλλεται από ψηλούς βράχους που φιλοξενούν χιλιάδες θορυβώδη θαλασσοπούλια.
Καθώς κατεβαίναμε γύρω στα 15 μέτρα, ο βυθός από στρογγυλεμένα βότσαλα έδωσε τη θέση του σε βράχους καλυμμένους με φύκια. Ενα μικρό χταπόδι φαινόταν πρόθυμος να με αποφύγει.
Έμεινα μπερδεμένος για μια στιγμή από τους στρογγυλεμένους βράχους που όλα έμοιαζαν να έχουν το ίδιο μέγεθος, προτού καταλάβω ότι αυτά ήταν τα άδεια τσόφλια από αυγά guillemot από τις παραπάνω αποικίες.
Ίσως ήταν το λίπασμα από ψηλά, αλλά τα φύκια εδώ φαινόταν ακόμα πιο πλούσια, σαν κάποιο προϊστορικό δάσος. Το φως και η διαύγεια του νερού ήταν εξαιρετική, και χωρίς ρεύμα θα μπορούσα να εστιάσω ξανά στα φύκια.
Τεντώνοντας τα γερασμένα μάτια μου, μπορούσα να διακρίνω κάτι που μπορεί να ήταν γυμνό. Έριξα πολλές βολές και εκεί ήταν, ένα πλάσμα μήκους 4 ή 5 χιλιοστών, που τρέφονταν με τα υδροειδή που φύτρωναν στα φύλλα φύκια. Ήταν σωστά ορατό σε μένα μόνο καθώς μεγάλωσα την εικόνα του στην οθόνη LCD μου. Θα χρειαζόμουν καλύτερους φακούς επαφής.

ΓΕΛΑ ΜΕΣΑ ΜΟΥ και έχοντας επίγνωση ότι υπήρχαν πολύ περισσότερα γυμνά κλαδιά γύρω μου από όσα είχα ποτέ φανταστεί, ο φίλος μου και εγώ πήγαμε λίγο πιο έξω.
Την έβλεπα να αναβοσβήνει με τον πυρσό της σε κάτι και, καθώς έκανα πτερύγια και έσφιξα τα μάτια μου για άλλη μια φορά, υπήρχε μια ράβδος από βιολετί ροζ. Είχα ένα πεντάτα Flabellina για να πυροβολήσω.
Στη συνέχεια, όχι πολλά εκατοστά μακριά, μια μικροσκοπική καφέ σταγόνα αποκαλύφθηκε ότι ήταν ένα υπέροχο μικρό πλάσμα με μικροσκοπικές μπλε κηλίδες στα πλευρά του. Το Aegires punctilucens είναι ένα από εκείνα τα ονόματα που δεν σημαίνουν τίποτα έως ότου μάθετε, όπως έκανα εγώ, ότι το punctilucens σημαίνει «στιγμένο με φώτα» ή κάτι που προσεγγίζει αυτή τη μετάφραση.
Η προσθήκη δύο ακόμη ειδών στη λίστα μου ήταν ένας πολύ καλός τρόπος για να ολοκληρώσω την κατάδυση. Είχαμε φτάσει περίπου τα 50 λεπτά, και έκανε λίγο κρύο. Μου είχαν μείνει περισσότερα από 100 bar στον κύλινδρο των 15 λίτρων και μια κάρτα μνήμης με περίπου 20 γυμνά.
Ο φίλος μου ήταν επίσης χαρούμενος που επέστρεψε στην επιφάνεια, παρά το αέριο που είχε απομείνει, έτσι έστειλα το DSMB μου.
Καθώς σήκωσα το βλέμμα μου, μπορούσα να δω κάτι στο νερό – κάτι πέρασε.
Υπήρχαν δεκάδες guillemots, που έκαναν βατές εντυπώσεις πιγκουίνων καθώς «πετούσαν» κάτω από το νερό παντού γύρω μας. Έχω απολαύσει στάσεις ασφαλείας με ωκεάνια λευκά άκρα και με δελφίνια, αλλά ποτέ με πουλιά. Ήταν το τέλειο τέλος για ένα υπέροχο Σαββατοκύριακο.

• Το Scottish Nudibranch Festival 2018 αναμένεται να διεξαχθεί στα μέσα Ιουνίου, με τις ακριβείς ημερομηνίες να οριστούν. Ελέγξτε τον ιστότοπο της Marine Quest, marinequest.co.uk