Goldeneye

«Υπάρχει χρυσός, και είναι συναρπαστικό και στοιχειωμένο
Με δελεάζει από παλιά
Ωστόσο, δεν είναι ο χρυσός που θέλω
Τόσο σαν να βρίσκω το χρυσό»

ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΑΝ Ο Vince Thurkettle είναι πολύ αφοσιωμένος στην απαγγελία ποίησης, αλλά παρέθεσε τον παραπάνω στίχο από το Robert W Service Το ξόρκι του Γιούκον σε μένα, και φαίνεται να συνοψίζει τέλεια αυτόν τον αναζητητή χρυσού κατά την κατάδυση.

Για έναν άνδρα που παρέδωσε ευσυνείδητα στον Receiver of Wreck το μεγαλύτερο μεμονωμένο εύρημα του, ένα ψήγμα χρυσού αξίας περίπου 50,000 λιρών, φαίνεται εξαιρετικά χαρούμενος. Αλλά όπως μου λέει: «Κάθε μικρό κομμάτι χρυσού που έχω βρει σε όλο τον κόσμο ήταν μια συγκίνηση – οι φωτιές που έχω κάτσει γύρω, οι άνθρωποι που έχω γνωρίσει, τα μέρη. Για μένα είναι πραγματικά η περιπέτεια και ο τρόπος ζωής παρά η επιθυμία.

«Δεν είμαι συλλέκτης. Βεβαίως, όταν έχω βρει πράγματα δεν με ενδιαφέρει πια. Λατρεύω την περιπέτεια να το βρω.»

«Το ψήγμα μεγέθους αυγού 23 καρατίων που βρήκε ήταν μακράν το μεγαλύτερο που βρέθηκε ποτέ στη Βρετανία. Το εντόπισε ενώ βουτούσε σε 5 μέτρα νερό, 40 μέτρα από το ναυάγιο του βικτοριανού ατμοκόπτη Βασιλικός Χάρτης. Στην πραγματικότητα το βρήκε το 2012 και το δήλωσε στη συνέχεια στον Παραλήπτη, ο οποίος το διεκδίκησε ως περιουσία του Στέμματος και θα έπρεπε να πληρώσει ως αντάλλαγμα μια αμοιβή εύρεσης. Ωστόσο, διατηρήθηκε ένα πέπλο μυστικότητας ενώ ο Thurkettle συνέχισε να ερευνά την περιοχή. Μόλις πρόσφατα βγήκε δημόσια.

Ο χρυσός θα ήταν στο Βασιλικός Χάρτης όταν βυθίστηκε σε μια σφοδρή καταιγίδα στον κόλπο Dulas στη βορειοανατολική ακτή του Anglesey, στις 26 Οκτωβρίου 1859. Το γρήγορο επιβατηγό πλοίο είχε αποπλεύσει από την Αυστραλία για το Λίβερπουλ μεταφέροντας πολλούς χρυσωρύχους, με τα ευρήματά τους να φέρονται τόσο ως προσωπικά αντικείμενα όσο και ως φορτίο . Αυτά άξιζαν περίπου 120 εκατομμύρια λίρες σε σημερινές τιμές.

Περίπου 450 επιβάτες και πλήρωμα έχασαν τη ζωή τους στη βύθιση, καθιστώντας την την πιο καταστροφική στην ιστορία στα ανοιχτά των ακτών της Ουαλίας.

Ο Thurkettle με έδρα το Νόρφολκ κυριεύτηκε από τον καταιγισμό ενδιαφέροντος των μέσων ενημέρωσης που υποδέχτηκε το εύρημα του, καθώς οι redtops προέτρεψαν τους αναγνώστες τους να συμμετάσχουν στον πυρετό του χρυσού στη βόρεια Ουαλία και να σταθούν τυχεροί. Είναι σίγουρο ότι θα σπαταλούσαν τον χρόνο τους.

«Δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα υλικό εκεί κάτω τώρα», λέει. «Ένας τυφώνας έσπασε το πλοίο σε κομμάτια, μετά οι Βικτωριανοί υπό την καθοδήγηση του Λόιντς πέρασαν τέσσερα χρόνια σχίζοντας το ξανά, όταν διέσωσαν όχι μόνο τον χρυσό, αλλά και τον ορείχαλκο, τον μπρούντζο, οτιδήποτε μπορούσαν να πάρουν. Περίπου το ένα τρίτο της πρύμνης σηκώθηκε, παρασύρθηκε και διαλύθηκε. Μετά είχαμε άλλα 160 χρόνια ad hoc διάσωση.

«Οι αρχαιολόγοι στην Ουαλία ρώτησαν εάν το πλοίο πρέπει να προστατευθεί, αλλά είπα ότι δεν υπάρχει τίποτα άλλο για προστασία. Υπάρχει μια τοποθεσία, με μια διασπορά σιδήρου και ένα αποτύπωμα στον πηλό όπου ήταν η πρύμνη, αλλά σχεδόν κοιτάτε ένα απολίθωμα ενός ναυαγίου και όχι το ίδιο το ναυάγιο.

«Παρόλα αυτά, είναι μια διασκεδαστική κατάδυση – είναι ρηχή, είναι ασφαλής, δεν υπάρχουν ρεύματα, τίποτα δυσάρεστο, και μπορείτε να δείτε κομμάτια σιδήρου να κολλάνε μέσα από την άμμο και μέρος της πλώρης πάνω στα βράχια».

ΕΝΑΣ ΝΑΡΚΩΜΕΝΟΣ ΔΑΣΟΛΟΓΟΣ, ο Thurkettle εργάστηκε για την Επιτροπή Δασών για 28 χρόνια. Ήταν αναπληρωτής διευθυντής για την Ανατολική Αγγλία τη στιγμή που αποφάσισε μια δραστική αλλαγή ζωής το 2005. «Ένιωθα ότι σπαταλούσαν τον χρόνο μου – μετακινούσα, παρακολουθούσα ατελείωτες συναντήσεις και δεν περνούσα αρκετό χρόνο στα δάση. Ήθελα να κάνω καταδύσεις, να κάνω αναζήτηση, να γράψω ένα βιβλίο – τόσα πολλά πράγματα».

Χρηματοδοτούμενος από τη δική του φυτεία χριστουγεννιάτικων δέντρων και τον ελεύθερο επαγγελματία ξυλουργό, ο Thurkettle διαπίστωσε ότι μπορούσε να κάνει τέσσερις μήνες άδεια κάθε καλοκαίρι για να συνεχίσει το πάθος του για την αναζήτηση χρυσού. Αυτό είχε ξεκινήσει όταν ήταν περίπου 20 ετών.

«Μέρος της δασοκομίας μου εκπαίδευση ήταν στη γεωλογία, μετά ασχολήθηκα με την ορυκτολογία και γνώρισα έναν άνθρωπο που έψαχνε για χρυσό. Ήταν μια από αυτές τις απίστευτες στιγμές – μέσα σε δύο ώρες είχα αλλάξει από οτιδήποτε είχε να κάνει με πετρώματα και ορυκτά στο να επικεντρωθώ στον χρυσό». Ποτέ δεν έμαθε το όνομα του εμπνευσμένου αναζητητή.

Ήταν στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και ο Thurkettle εξερευνούσε σύντομα κλασικές τοποθεσίες Gold Rush του 19ου αιώνα, όπως π.χ. Καλιφόρνια και το Yukon, αλλά με μικρή επιτυχία. Χρειαζόταν μια γωνία. «Οι παλιοί δούλευαν πολύ σκληρά, αλλά δεν είχαν ανιχνευτές μετάλλων και δεν μπορούσαν να πάνε κάτω από το νερό. Στη βικτωριανή περίοδο είχαν την τεχνολογία, αλλά οι καταδύσεις ήταν αιχμής, δύσκολες και επικίνδυνες και δεν γίνονταν τακτικά.

«Έτσι σκέφτηκα ότι αν μάθω να βουτάω, θα μου ανοίξει μια εντελώς νέα περιοχή χρυσού που οι παλιοί δεν μπορούσαν να φτάσουν. Δεν βγήκε τόσο εύκολο, αλλά αυτό ήταν το σχέδιο!».

Την εποχή που έδινε διαλέξεις στη διοίκηση της Επιτροπής Δασών εκπαίδευση κέντρο κοντά στο Dumfries. «Υπάρχει πολύς χρυσός στη νότια Σκωτία, οπότε στον ελεύθερο χρόνο μου έκανα πανοραμική λήψη. Μετά έμαθα να βουτάω». Εκπαιδεύτηκε με τον τρόπο ScotSAC με το Dumfries & Galloway Sub-Aqua Club, καταδύοντας ναυάγια και υφάλους της Δυτικής Ακτής: «Συχνά ήταν απλά όμορφο, πολλή θαλάσσια ζωή και πολύ καλή ορατότητα».

Όταν επέστρεψε στην Αγγλία, βρήκε τον εαυτό του πολύ απασχολημένο με τη δουλειά, την αναζήτηση και τα τρία παιδιά του για να γίνει μέλος ενός άλλου καταδυτικού κλαμπ. Αλλά τώρα ήταν εξοπλισμένος για υποβρύχια αναζήτηση.

«Είχα μια καλή κατανόηση του τρόπου με τον οποίο καθιζάνει ο χρυσός, κάτι που είναι πολύ σημαντικό όταν καταδύεσαι. Ο Sydney Wignall έγραψε για τα ναυάγια Armada στα ανοιχτά της δυτικής ακτής της Ιρλανδίας, και πώς αναζητήθηκαν 11 πόδια άμμου και χαλίκι, αλλά σχεδόν τίποτα δεν βρέθηκε.

«Έπειτα συνειδητοποίησαν ότι όχι μόνο όλος ο χρυσός, το ασήμι και το κασσίτερο είχαν πέσει σε ρωγμές στο βράχο, αλλά είχαν στρωματοποιηθεί εκεί – χρυσός στο κάτω μέρος, μετά ασήμι και μετά κασσίτερο στην κορυφή». Η στρώση προκύπτει από τα διαφορετικά ειδικά βάρη των μετάλλων. «Νόμιζα ότι ναι, αυτό είναι ψωμί και βούτυρο για έναν αναζητητή χρυσού».

Ο Thurkettle δεν έψαχνε για ψήγματα τα επτά καλοκαίρια που πέρασε κάνοντας κατάδυση από το Moelfre στο Anglesey – στην πραγματικότητα δεν είχε βρει ποτέ πριν. «Οι δύτες με τους οποίους έχω συνεργαστεί δίνουν μερικές φορές την εντύπωση ότι έχουν παρακολουθήσει πάρα πολλές ταινίες της Disney. Νομίζουν ότι θα δουν ένα ναυάγιο με ένα κουτί και νομίσματα σε όλο τον βυθό. Έψαχνα για χρυσόσκονη.

«Ο περισσότερος φυσικός χρυσός εμφανίζεται ως σκόνη – νιφάδες ή κόκκοι. Μια νιφάδα σαν χυλός βρώμης είναι μεγάλη. Ο Ken, ένας φίλος που συνήθιζε να βουτάει στο Βασιλικός Χάρτης τη δεκαετία του '70, μου είπε ότι άλλοι δύτες έψαχναν για ράβδους χρυσού, αλλά ετοιμαστείτε για να ψάξετε για τη σκόνη και θα τα πάτε καλά.

«Είχε δίκιο και λάθος. Υπάρχει σκόνη παντού, αλλά χρειάζονται πολλά μικρά σπινθηροβόλα για να φτιάξεις ένα γραμμάριο και εκατοντάδες χιλιάδες για να φτιάξεις μια ουγγιά. Δεν ήταν πολύ».

Πώς έγινε λοιπόν η μεγάλη του ανακάλυψη; «Υπάρχει ένας παγετώδης πηλός που είναι μερικώς θρυμματισμένος και σπασμένος γύρω από το ναυάγιο. Ήμουν στα 5 μέτρα ακολουθώντας μια χαραμάδα σε αυτόν τον πηλό και υπήρχαν περίπου 4 γραμμάρια χρυσόσκονης εκεί μέσα. Σκέφτηκα ότι αυτό είναι καλό, θα φέρω πίσω λίγο εξοπλισμό αναρρόφησης και θα ρουφήξω αυτόν τον χρυσό. Τότε ξαφνικά είδα αυτό το μεγάλο εξόγκωμα τέσσερις ή πέντε ίντσες.

«Ο ήλιος είχε βγει και αυτό το κομμάτι μόλις έλαμπε. Όποιος έχει βρει χρυσό ξέρει, δεν είναι λάμψη, λάμπει χρυσό – είναι λίγο περίεργο.»

THURKETTLE ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ εξοπλισμός κατάδυσης ως μέρος του χαρτοφυλακίου εξοπλισμού του, χρήσιμος κάπου όπως το Anglesey ή η Νέα Ζηλανδία, λιγότερο στην έρημο της Αυστραλίας. Εκτός λοιπόν από τα βασικά καταδυτικά εργαλεία, τι εργαλεία χρειάζεται ένας χρυσοδύτης;

«Ένας υποβρύχιος ανιχνευτής μετάλλων είναι το τυπικό κιτ, αν και όταν βρίσκεστε κοντά σε ένα ναυάγιο με σιδερένιο κύτος, υπάρχει τόσο τεράστια ποσότητα μετάλλου εκεί γύρω, συν όλα τα πεταμένα βάρη ψαρέματος, που δεν είναι τόσο χρήσιμα. Σχεδόν το βιομηχανικό πρότυπο τώρα είναι το Minelab Excalibur και το έχω στην κατοχή μου εδώ και μερικά χρόνια – αυτό είναι το εργαλείο της επιλογής μου.

«Έχω αρχίσει επίσης να χρησιμοποιώ ένα μικρό DPV. Λόγω των διαφορετικών ειδικών βαρών των μετάλλων και των αγγείων και ούτω καθεξής, μπορείτε πάντα να γυρίσετε το σκούτερ και να το χρησιμοποιήσετε ως ένα μικρό αμμοφυσητή. Είχαμε μια έκρηξη - το παρκάραμε και δεν ακούσαμε τίποτα, αλλά όταν επιστρέψαμε ο κώνος της μύτης έσπασε. Θα πρέπει να έχει μπει αλατόνερο στην μπαταρία.

«Δεν μου αρέσει να σκέφτομαι τι θα είχε συμβεί αν το κρατούσαμε εκείνη τη στιγμή, αλλά τονίζω ότι ήταν ένα φτηνό κινέζικο αντίγραφο. Έπρεπε να γνωρίζουμε καλύτερα.»

Για τις έρευνες Anglesey, αγόρασε ένα αλουμινένιο σκάφος υποστήριξης μάχης πρώην ΝΑΤΟ με δύο ντίζελ που οδηγούν δίδυμα τζετ και μια πλατφόρμα κατάδυσης μόλις 10 εκατοστά πάνω από την επιφάνεια. «Χωρίς στηρίγματα στο νερό ήταν το καλύτερο καταδυτικό σκάφος ποτέ, ένα απόλυτο αγαπημένο. Ήταν ένα έργο οικογένειας και φίλων – λίγοι άνθρωποι μπορούν να κάνουν 12 εβδομάδες άδεια. Συνολικά συμμετείχαν περίπου 14 άτομα».

Η οργάνωση της εναλλαγής εργασίας με ανθρώπους που πηγαινοέρχονταν και όχι απαραιτήτως να είναι έτοιμος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους του. «Όταν τα σχεδίαζα όλα, θα σκεφτόμουν εντάξει, θα βουτήξουμε για έξι ημέρες και μετά θα πάρουμε δύο απογειώσεις ή τέσσερις και δύο. Στην περίπτωση, δεν λειτούργησε ποτέ έτσι.

«Αν οι συνθήκες ήταν κατάλληλες, θα βουτήξαμε ασταμάτητα. Οι φορές που η θάλασσα ήταν επίπεδη και καθαρή ήταν αρκετά σπάνιες, οπότε όταν ήταν, δουλεύαμε από την αυγή μέχρι το σούρουπο – 14 ώρες την ημέρα ήταν αρκετά συνηθισμένες.

«Αν οι συνθήκες ήταν λανθασμένες, νόμιζα ότι θα βαριόμασταν, αλλά δεν βαριόμασταν – θα τακτοποιούσαμε τον αέρα ή το κιτ ή το σκάφος. Ήξερα πολύ καλά ότι βουτάμε εκτός τραπεζιού τις περισσότερες φορές, αλλά είμαι πολύ προσεκτικός και δεν είχαμε πραγματικά περιστατικά. Βουτούσαμε από το πίσω μέρος ενός σκάφους και δεν είναι βαθιά».

ΤΟ ΦΥΓΜΑ ΒΡΑΒΕΙΟΥ ζύγιζε 97 γρ. Το προηγούμενο μεγαλύτερο που ανακαλύφθηκε στη Βρετανία, το ψήγμα Carnon, ζύγιζε 59 γραμμάρια και ήρθε στο φως το 1808.

«Κάποιος χρυσός είναι φυσικός στη Βρετανία, μετά υπάρχει χρυσός ναυαγίου και μετά υπάρχει δόλος. Στις βικτοριανές βιασύνες χρυσού, αρκετοί άνθρωποι αλάτισαν τις αξιώσεις στα ορυχεία τους με επιπλέον χρυσό για να φαίνονται πλουσιότεροι και να ανεβάσουν την τιμή της μετοχής τους.

«Υπήρχε από καιρό αμφιβολίες για το ψήγμα Carnon, γιατί τίποτα άλλο παρόμοιο δεν βρέθηκε ποτέ στην περιοχή. Το έχω χειριστεί και είναι ωραίο, αλλά αν το σπόρο του έγινε για να ανεβάσει την τιμή ενός μπαλώματος εδάφους ή αν είναι αυθεντικά Κορνουαλικής προέλευσης δεν ξέρω».

Καθώς το δικό του εύρημα βγήκε από ναυάγιο, στην αρχή ανησυχούσε μήπως θεωρηθεί το μεγαλύτερο της Βρετανίας. «Αλλά πριν από μερικά χρόνια ένας ανιχνευτής μετάλλων στο Westward Ho! Η παραλία βρήκε ένα ψήγμα 37 γραμμαρίων και βγήκε στις εφημερίδες ως το δεύτερο μεγαλύτερο που βρέθηκε ποτέ, αν και ξεκάθαρα από ναυάγιο.

«Λοιπόν σκέφτηκα καλά, αν αυτή είναι η ιστορία, προφανώς δεν έχει σημασία για την προέλευσή της – βρέθηκε στη Βρετανία και είναι το μεγαλύτερο κομμάτι.

«Υπάρχει φυσικός χρυσός στο Anglesey, αλλά ούτε για ένα λεπτό νομίζω ότι εμφανίζεται σε κομμάτια όπως αυτό».
Στην πραγματικότητα, το ψήγμα Anglesey δεν είναι τόσο μεγάλο σε σύγκριση με ένα όπως το "Welcome Stranger" που βρέθηκε το 1869, το οποίο χρειαζόταν ένα καρότσι για να το μεταφέρει. Αλλά αυτό ήταν τότε.

«Οι ανθρακωρύχοι έβρισκαν τον χρυσό τους, ορμούσαν στην πόλη, τον αντάλλασσαν με κέρμα και ο χρυσός έλιωνε. Έτσι, τα ψήγματα σήμερα που έχουν την προέλευση να είναι 100% γνήσια κομμάτια πρώτης κατηγορίας από έναν μεγάλο παγκόσμιο πυρετό χρυσού είναι εξαιρετικά σπάνια – επειδή δεν επιβίωσαν».

ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟ THURKETTLE'S περιστασιακές καταδύσεις αναψυχής, όπως πρόσφατα στα Κανάρια Νησιά, είναι ριζωμένο μέσα του να χρησιμοποιεί τα αιχμηρά μάτια του για να καθαρίσει τυχόν χαραμάδες για μέταλλο. «Η μητέρα μου λέει ότι έχω εμμονή, αλλά η κατάδυση σύμφωνα με την εμπειρία μου είναι κρύα, σκληρή και επικίνδυνη, και το να το κάνω για χάρη της είναι καλύτερο από ό,τι έχω. Χρειάζομαι έναν λόγο, όπως χρειάζομαι έναν λόγο για να βγω στο δάσος.

«Για ορισμένους δύτες το κίνητρο είναι φωτογραφία, για κάποιους το βάθος του, αλλά για μένα είναι να βρίσκω πράγματα. Και δεν χρειάζεται να είναι πολύτιμα. Όταν βούτηξα για πρώτη φορά το Βασιλικός Χάρτης με τον Κεν έψαχνα για χρυσόσκονη, αλλά μετά βρίσκεις καλούπια από σφαίρες, μαχαίρια και πιρούνια και σπασμένα σερβίτσια με κορυφές.

«Η εταιρεία Liverpool & Australia Steam Navigation Company είχε ως κορυφή ένα καγκουρό και ένα συκώτι που βλέπουν το ένα το άλλο – μόνο το καγκουρό σχεδιάζεται σαν ένα μεγάλο ποντίκι. Τότε σκέφτηκα ότι αυτή είναι η δεκαετία του 1850, ο εικονογράφος δεν είχε ιδέα πώς έμοιαζε ένα καγκουρό. Με γοήτευσαν τα θραύσματα και τα τεχνουργήματα και οι ιστορίες».

Το 2013 εμφανίστηκε σε Welsh Wreck of Gold, ένα ντοκιμαντέρ τριών μερών για το Royal Charter για το ITV, και στην Αυστραλία έπρεπε να χειριστεί το μανιφέστο του πλοίου. Οι επιβάτες έγιναν πιο αληθινοί μαζί του: «Τείνεις να σκέφτεσαι τους αναζητητές σαν αυτούς τους γεροδεμένους χαρακτήρες του Λι Μάρβιν, αλλά κυρίως ήταν στα 20 τους – νέοι, δυναμικοί άνθρωποι».

Και απορρίπτει τις ιστορίες των ανθρακωρύχων που πνίγονται επειδή τους βάραινε ο χρυσός τους.
«Αν είστε το είδος του άνδρα ή της γυναίκας που έχει το κόπο στη δεκαετία του 1850 να πάει στην άλλη άκρη του κόσμου σε μια νέα γη, να επιβιώσει από δυσεντερία, ξηρασία, δηλητηριώδη φίδια και οτιδήποτε άλλο, βρείτε την τύχη σας και είστε μέσα δύο ώρες Λίβερπουλ και η πλώρη απέχει μόλις 8 μέτρα από την ακτή κατά την άμπωτη, έχετε κουρέψει τις κάλτσες σας για αυτό το χρυσό, είστε λάτρης και θα το καταφέρετε.

«Οπότε νομίζω ότι περισσότερο το θάρρος τους οδήγησε στον θάνατό τους, όχι η φιλαργυρία. Αυτό είναι αγενές και άδικο για τη μνήμη τους.

«Νομίζω επίσης ότι όταν έχεις ένα τεράστιο πλοίο με σιδερένιο κύτος και ασβεστόλιθο με στρώματα σε απόσταση μόλις λίγων γιάρδων, κύματα 60 ποδιών, είναι μια μηχανή κοπής κιμά. Δεν είχε σημασία αν κουβαλούσαν χρυσό ή όχι, δεν πρόκειται ποτέ να επιβιώσουν από αυτό. Είναι τέλη Οκτωβρίου και φορούν βικτοριανά ρούχα σε μια θάλασσα τυφώνα.

«Οι ιστορίες είναι αποκαρδιωτικές. Είναι πραγματική ιστορία εκεί κάτω».