Το Naxos Beaufighter εξακολουθεί να πετάει ψηλά για δύτες 

Το καλοδιατηρημένο ναυάγιο ενός RAF Bristol Beaufighter του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου στα ελληνικά νησιά αναγνωρίστηκε εσφαλμένα για πολλά χρόνια. Ο ερευνητής και λάτρης του κυνηγιού ναυαγίων ROSS J ROBERTSON ασχολείται με τις λεπτομέρειες, με υποβρύχια φωτογραφία από τον ΒΑΣΙΛΗ ΜΕΝΤΟΓΙΑΝΝΗ

Το να πιτσιλίζεις στα γαλαζοπράσινα νερά του Αιγαίου είναι πάντα απόλαυση. Με ένα χέρι που ασφαλίζει τη μάσκα και τον ρυθμιστή σας σταθερά στη θέση τους, κάνετε το βήμα. 

Υπάρχει μια σύντομη στιγμή έλλειψης βαρύτητας και προσμονής καθώς κυλάτε προς τα πίσω στο πλάι. Αυτό ακολουθείται από ένα σοκ δροσιάς καθώς η πλάτη σας διεισδύει στο νερό και, στη συνέχεια, ο αποπροσανατολισμός του να αιωρηθείτε για λίγο ανάποδα μέσα σε μια αναταραχή από φυσαλίδες που φτερουγίζουν. 

Μια σύγχυση ήχου περνάει ορμητικά από τα αυτιά σας, ακολουθούμενη από την παράξενη αίσθηση άνωσης που προσπαθεί να αντιστρέψει τη διαδικασία. Σύντομα βρίσκεστε με τη δεξιά πλευρά και επιπλέετε στην επιφάνεια. 

Μετά από έναν γρήγορο έλεγχο εξοπλισμού, εσείς και ο καταδυτικός φίλος σας ξεκινάτε τη μετάβαση σε έναν εναλλακτικό, ιδιαίτερα προσωπικό κόσμο. Ο σταθερός ρυθμός της αναπνοής σας φαίνεται να ενισχύεται και να αντηχεί στο περιβάλλον νερό. Μια ελαφριά πίεση δημιουργείται στα αυτιά σας, η οποία διορθώνεται εύκολα.

Η παραπάνω φωτεινότητα αντικαθίσταται από ολοένα σκοτεινές αποχρώσεις του μπλε. Η θερμοκρασία πέφτει αισθητά καθώς περνάτε από το θερμοκλίνιο. Είναι αναζωογονητικό, προσθέτοντας μια ήδη αυξημένη αίσθηση συνειδητοποίησης.

Η προσοχή σας τραβά σύντομα σε ένα σκούρο σχήμα που φαίνεται κάτω στο σκοτάδι. Καθώς πλησιάζετε, το σχήμα αναλύεται στο αδιαμφισβήτητο περίγραμμα ενός αεροσκάφους του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι αυτό που έχετε έρθει να δείτε και ο ενθουσιασμός είναι απτός. 

Είναι ένα διθέσιο τορπιλομαχητικό Bristol Beaufighter Mk X. Παρά την ακαμψία του ρεύματος, της διάβρωσης και των διχτυών τράτας, η περήφανη δομή του παραμένει εντυπωσιακά άθικτη. Αυτό δεν είναι κάποιο ανακαινισμένο μουσειακό κομμάτι, αλλά η πραγματική συμφωνία.

Κάποτε σύμβολο της δύναμης και της δύναμης της RAF, τώρα βρίσκεται σιωπηλή στον πυθμένα της θάλασσας σε βάθος 32 μέτρων, όπως ακριβώς έκανε τα τελευταία 80 χρόνια.

Ανατομία πολεμικού αεροπλάνου

Στην έκταση των πτερυγίων που τοποθετούνται στη μέση κυριαρχούν ένα ζευγάρι πανίσχυρων ακτινωτών κινητήρων με βαλβίδες 14 κυλίνδρων Hercules XVI. Σημειωτέον, τα φέρινγκ στο ναυάγιο έχουν αποσυντεθεί μερικώς και τα γόνατα στήριξης του κινητήρα είναι εκτεθειμένα. 

Κάθε κινητήρας μπορούσε να αποδώσει 1,300 kW στις 2,900 rpm (150 m υψόμετρο). Αυτό σήμαινε ταχύτητα κρουαζιέρας 480 χλμ/ώρα, μέγιστη ταχύτητα 520 χλμ/ώρα, ανώτατο όριο υπηρεσίας 8,000 μέτρα και αυτονομία 2,478 χλμ. Αυτές οι δυνατότητες ήταν που έκαναν το Mk X μια τόσο ικανή πλατφόρμα παράδοσης πυρομαχικών. 

Τα περισσότερα από τα φτερά του Beaufighter παραμένουν επενδυμένα, κρύβοντας νευρώσεις, ράβδους και άλλα χαρακτηριστικά, όπως καλώδια και δεξαμενές καυσίμων. Το ανασυρόμενο όχημα είναι επίσης κρυμμένο, κρυμμένο πίσω από τους κινητήρες από την απογείωση στην τελευταία πτήση του αεροσκάφους πριν από όλα αυτά τα χρόνια. 

Εξωτερικά, αλλά ακόμα εντός της ακτίνας της προπέλας, ένα ζευγάρι εισαγωγές ψυγείου λαδιού προεξέχει από την πρόσθια άκρη. Αυτά είναι ένα διακριτικό χαρακτηριστικό που θα παρατηρήσετε σε οποιαδήποτε εικόνα ενός Beaufighter. 

Καθώς το φτερό λεπταίνει προς τα άκρα των φτερών, τα εξωτερικά τμήματα απογυμνώνονται, αποκαλύπτοντας ότι έχουν αφαιρεθεί τα έξι πολυβόλα Browning των 7.7 mm (τέσσερα δεξιά, δύο θυρίδες - η ασυμμετρία που επιτρέπει τα φώτα προσγείωσης στο φτερό του λιμένα). 

Ενσωματωμένο στην άμμο, είναι αδύνατο να επιθεωρηθεί κάτω από το αεροσκάφος. Αλλά μια προσεκτική ματιά κάτω από τη θέση του πιλότου στη δεξιά πλευρά αποκαλύπτει έναν από τους σωλήνες έκρηξης του κανονιού του. Εδώ εκτοξεύτηκαν φυσίγγια 20 mm από ένα από τα τέσσερα ραχιαία τοποθετημένα πυροβόλα Hispano. 

Εκτός από τα σταθερά Brownings και ένα ευέλικτο όπλο Vickers 'K' των 7.7 mm για τον πλοηγό/πίσω πυροβόλο (επίσης λείπει στο ναυάγιο), υπήρχαν σκληρά σημεία κάτω από τα φτερά για τέσσερις βόμβες 227 κιλών ή, από τα τέλη του 1943 και τις αρχές. 1944, οκτώ βλήματα συμπαγούς πυραύλου 27 κιλών. 

Αυτό έκανε το Beaufighter ένα από τα πιο βαριά οπλισμένα μαχητικά μεγάλης εμβέλειας της εποχής του. Όταν δεν μεταφέρετε βόμβες (ή ρουκέτες), η έκδοση TF, που είναι αυτή, θα μπορούσε να μεταφέρει μία τορπίλη 798 κιλών, 46 εκατοστών.

Ο κώνος μύτης λείπει από το ναυάγιο, αλλά αυτό αποκαλύπτει την κατά τα άλλα αόρατη θωράκιση προς τα εμπρός του πιλοτηρίου. Οι Beaufighters ήταν διάσημοι για το ότι μπορούσαν να χειριστούν μια μεγάλη τιμωρία, συμπεριλαμβανομένης της φωτιάς από το έδαφος. 

Τοποθετημένο στη μέση της πλάκας είναι το σημείο στήριξης για την κάμερα χτυπήματος. Αυτό ενεργοποιήθηκε αυτόματα όταν εκτοξεύτηκαν τα όπλα, δημιουργώντας μερικές θεαματικές φωτογραφίες μάχης – ειδικά όταν τα Beaufighters άρχισαν να τοποθετούνται με συμπαγείς πυραύλους αντί για τορπίλες. 

Μέσα στο αεροσκάφος

Ο ενθουσιασμός κορυφώνεται καθώς ετοιμάζεστε να επιθεωρήσετε το πιλοτήριο. Το να περάσει κανείς το κεφάλι του μέσα από τον ανοιχτό θόλο με έναν πυρσό αποκαλύπτει μια ταραχή χρωμάτων. 

Το αλάτι, η σκουριά και οι θαλάσσιοι οργανισμοί έχουν επικρατήσει, κάνοντας το Perspex αδιαφανές και δίνοντας σε όλες τις επιφάνειες σε αυτόν τον περιορισμένο χώρο μια πορτοκαλί και κόκκινη απόχρωση. 

Πριν και εκατέρωθεν του πτυσσόμενου καθίσματος του πιλότου υπάρχει μια ποικιλία από αναγνωρίσιμα όργανα και χειριστήρια. Η λαβή του τροχού στην κολόνα ελέγχου παραμένει στη θέση της, ενώ ακόμη και ο μηχανισμός σκανδάλης είναι ευδιάκριτος στη δεξιά πλευρά. 

Κοιτάζοντας προς τα πίσω, το τριγωνικό σχήμα της ατράκτου είναι αμέσως εμφανές. Στο πάτωμα βρίσκεται η κλειστή θυρίδα διαφυγής του πιλότου και εκατέρωθεν περνούν καλώδια και αγωγοί.

Υπάρχει ένα θωρακισμένο διάφραγμα μεταξύ του πιλότου και του πίσω μέρους του αεροσκάφους, με τη συνδετική του πόρτα ανοιχτή για να αποκαλύψει τη θέση του πλοηγού/πίσω πυροβολητή. 

Αν και δελεαστικό, είναι πολύ στενό για να κολυμπήσετε κατά μήκος της ατράκτου στο εσωτερικό, αλλά αρκετά εύκολο εξωτερικά. Σπίτι σε κάθε είδους θαλάσσια ζωή, ο ανοιχτός θόλος παρατήρησης του πλοηγού/πίσω πυροβολητή αποκαλύπτει το θωρακισμένο περιστρεφόμενο κάθισμα που παραμένει στραμμένο προς τα πίσω. 

Αμέσως γίνεται αντιληπτός ένας ραδιοφωνικός δέκτης στην πλευρά του λιμανιού, το κεντρικό του κουμπί συντονισμού και το καντράν που τον κάνουν εύκολα αναγνωρίσιμο ως τύπου R1155, αν και είναι λίγο περίεργο να βλέπεις ένα ψάρι να ελίσσεται κοντά. 

Ο πομπός T1154 ήταν επίσης στάνταρ κιτ στο Beaufighter Mk X και βρίσκεται στο δεξιό τοίχωμα της ατράκτου προς την ουρά. Αυτή η περιοχή είναι επίσης όπου στοιβάζονταν αντικείμενα όπως φιάλες οξυγόνου, πόσιμο νερό και μια φιάλη υγιεινής. 

Η επιθεώρηση αυτού του περιορισμένου χώρου είναι δυνατή και από τα δύο άκρα επειδή το τμήμα της ουράς του αεροσκάφους έχει μερικώς διασπαστεί. Αυτό έχει επίσης αφήσει τα δίεδρα ουρά επίπεδα, το πτερύγιο και το πηδάλιο σε περίεργη γωνία. 

Τέλος της κατάδυσης

Η εμπειρία ήταν τόσο απορροφητική που ο χρόνος που έχετε παραχωρηθεί στο κάτω μέρος πλησιάζει στο μέγιστο, όπως επιβεβαιώνει μια γρήγορη ματιά στον υπολογιστή κατάδυσης και στο μανόμετρο. Δίνεις σήμα στον φίλο σου ότι είναι ώρα να φύγεις. 

Καθώς κολυμπάτε αργά γύρω από την περιφέρεια του ναυαγίου για μια τελευταία φορά, παίρνοντας όλο το εύρος της ήσυχης μεγαλειότητάς του, σας αφήνει μια αίσθηση απορίας. Πώς αυτή η εκπληκτική μηχανή κατέληξε σε έναν υδάτινο τάφο στο Αιγαίο; 

Έχετε δει πραγματικά όλες τις σχετικές ενδείξεις. Το αεροσκάφος είναι μονοκόμματο. Σαφώς αναγκάστηκε να πέσει για κάποιο λόγο, αλλά, εξίσου προφανώς, δεν διαλύθηκε κατά την πτήση ή την πρόσκρουση με το νερό και δημιούργησε ένα πεδίο συντριμμιών. 

Βρίσκεται σε σχετικά ρηχά νερά, λίγο έξω από τη νοτιοδυτική ακτή του ελληνικού νησιού της Νάξου, υποδηλώνοντας ότι ο πιλότος είχε λίγο πολύ τον έλεγχο του καταδικασμένου αεροσκάφους και προσπαθούσε να μεγιστοποιήσει τις πιθανότητες επιβίωσης. 

Και τα τρία πτερύγια υδραυλικής προπέλας port De Havilland είναι λυγισμένα και στριμμένα προς τα πίσω (τα δεξιά πτερύγια λείπουν εντελώς). Αυτό συμβαίνει μόνο εάν χτυπήσουν στο έδαφος ή στο νερό ενώ ο κινητήρας ακόμα στρίβει, κάτι που είναι άλλος ένας υπαινιγμός ότι ο πιλότος προσπαθούσε να χώσει. 

Το αεροσκάφος εγκαταστάθηκε στο κάτω μέρος με τη σωστή κατεύθυνση προς τα πάνω. Αυτό δείχνει ότι πλημμύρισε μετά την επιτυχή «προσγείωση» (και οριζόντια) στην επιφάνεια.

Τα κουβούκλια του πιλότου και του πλοηγού/πίσω πυροβολητή είναι ανοιχτά, υποδηλώνοντας την έξοδο και των δύο από την κορυφή του αεροσκάφους, όχι μέσω των θυρίδων διαφυγής από κάτω (οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν για τη διάσωση κατά τη διάρκεια της πτήσης). 

Αντί να διαβρώνεται αργά στο χώρο, το πίσω πλαίσιο στο πάνω φτερό της θύρας κοντά στην άτρακτο λείπει εντελώς. Εδώ βρισκόταν κάποτε η φουσκωτή λέμβος – ο διακόπτης βύθισής της θα ενεργοποιούνταν αυτόματα κατά την επαφή με το νερό για να προσφέρει μια ευκαιρία επιβίωσης μετά την έξοδο. 

Όλοι αυτοί οι παράγοντες σε συνδυασμό υποδηλώνουν ότι και οι δύο αεροπόροι ήταν πιθανώς ζωντανοί τη στιγμή της εκκένωσης. Το ερώτημα είναι: επιβίωσαν πραγματικά;

Η σύντομη απάντηση είναι «ναι» – αλλά μάλλον όχι με τον τρόπο που θα περίμενε κανείς. 

Τι απέγινε λοιπόν το πλήρωμα;

Το ναυάγιο ανακαλύφθηκε το 2007 από τον τοπικό επαγγελματία δύτη Μανώλη Μπαρδάνη. Για πολλά χρόνια πιστευόταν ότι ήταν το JM317 'S' – το 47 Squadron RAF Beaufighter Mk X που πιλότος ήταν ο Ιπτάμενος Αξιωματικός (F/O) William 'Bill' Hayter και ο πλοηγός/πίσω πυροβολητής Warrant Officer (W/O) Thomas Harper ( ο οποίος «δανείστηκε» από την 603 Μοίρα για εκείνη την ενιαία αποστολή) αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν στις 30 Οκτωβρίου 1943, μετά από ένα χτύπημα στα πλοία της Kriegsmarine στο λιμάνι της Νάξου. 

Ήταν μια αυτόματη υπόθεση γιατί η διάσωσή τους, με τη διευκόλυνση των ντόπιων Γιώργου Σιδέρη και Δρ Εμμανουάλ Μπαρδάνη με μεγάλο προσωπικό κίνδυνο, θυμόταν καλά στο νησί. Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι είναι ένα άλλο αεροσκάφος εξ ολοκλήρου. 

«Το ναυάγιο είναι στην πραγματικότητα το LX998 ‘Y’ από την 603 Squadron RAF», εξήγησε ο Δρ Κίμων Παπαδημητρίου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ελλάδα. Είναι επικεφαλής της Ομάδας Underwater Survey Team (UST), μιας ομάδας τοπικών επαγγελματιών που είναι εθελοντές λάτρεις της ιστορικής έρευνας και του κυνηγιού ναυαγίων. 

Σύμφωνα με τα αρχεία, ο LX998 ήταν μεταξύ μιας ομάδας οκτώ 603 και 47 Μοίρων Beaufighters που εξαπέλυσαν επίθεση στο λιμάνι της Νάουσας και στον κόλπο Γιάννη στη βόρεια ακτή της Πάρου.

Η δύναμη κρούσης αντιμετώπισε σημαντικές προκλήσεις κατά τη διάρκεια της επίθεσής της, συμπεριλαμβανομένων των ισχυρών αντιαεροπορικών πυρών και των επιθέσεων των Luftwaffe Messerschmitt Bf-109 και Arado 196, με αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες.

«Το αεροσκάφος πετάχτηκε από τον χειριστή (P/O) Keith EE Hopkins, με τον W/O Keith V Roget να υπηρετεί ως πλοηγός και οπισθοβολητής. Μαζί με έναν από τους άλλους Beaufighters, ο Hopkins και ο Roget πραγματοποίησαν επιτυχώς μια επίθεση με κανόνια σε δύο καμουφλαρισμένες φορτηγίδες και τέσσερα καΐκια. 

«Επιπλέον, φέρεται να κατέρριψαν ένα Arado 196 που υπερασπιζόταν την περιοχή, αλλά τελικά αναγκάστηκαν να χώσουν κοντά στη Νάξο στις 6 Νοεμβρίου 1943», είπε ο Δρ Παπαδημητρίου. 

Και οι δύο αεροπόροι επέζησαν από τη δοκιμασία και τα κατάφεραν να βγουν από το LX998 καθώς πλημμύρισε και βυθίστηκε. Κατάφεραν να φτάσουν στη λέμβο, αλλά όχι στην ακτή. Το αν ήταν πολύ εξαντλημένοι, τραυματισμένοι ή το ρεύμα ήταν απλώς πολύ δυνατό για να κάνουν κουπί στη Νάξο δεν είναι ξεκάθαρο. 

Αυτό που είναι γνωστό πάντως είναι ότι μεταφέρθηκαν από ισχυρούς ανέμους προς νοτιοανατολική κατεύθυνση για σχεδόν 30 ναυτικά μίλια. Αυτό τους οδήγησε βασανιστικά πέρα ​​από τις νησίδες Ηρακλειά και Σχοινούσα και πολλά μίλια στη θάλασσα. 

Όλα πρέπει να φαίνονταν χαμένα, αλλά στη συνέχεια εντοπίστηκαν από θαύμα από ένα υποβρύχιο του Βασιλικού Ναυτικού, όπως καταγράφηκε στο ημερολόγιο του διοικητή του (Lt HB Turner, DSC, RN): 

"6 Νοεμβρίου 1943: Στις 18:03 (ζώνη ώρας -2), το HMS Unrivalled, παρέλαβε δύο πιλότους της RAF ενός Beaufighter of 603 Squadron και την ελαστική τους λέμβο κοντά στη θέση 36°40'N, 25°47'E. "

Τα επίσημα αρχεία της RAF συμφωνούν με αυτό το αίσιο τέλος:Το αεροσκάφος «Y» αναγκάστηκε να χαντακωθεί αφού κατέρριψε ένα άλλο ARADO. το πλήρωμα, ωστόσο, ο P/O Hopkins και ο W/O Roget, παρελήφθησαν στη συνέχεια από ένα υποβρύχιο και προσγειώθηκαν στη Μάλτα, επιστρέφοντας στη μοίρα μια εβδομάδα αργότερα. " 

Είτε είστε αρχάριος είτε έμπειρος δύτης, αυτή η κατάδυση 32 μέτρων βρίσκεται εντός των ορίων μη αποσυμπίεσης. 

Όπως θα επιβεβαιώσει όποιος είχε το προνόμιο, η επίσκεψη στο υποβρύχιο ναυάγιο ενός αεροσκάφους του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου είναι μια μοναδική και αξέχαστη εμπειρία. Όχι μόνο παρέχει μια σπάνια ευκαιρία σύνδεσης με το παρελθόν με μοναδικό απτό τρόπο, αλλά επιτρέπει επίσης μια βαθύτερη εκτίμηση για τις ηρωικές προσπάθειες και τις θυσίες που έγιναν κατά τη διάρκεια του πολέμου. 

Είναι μια ισχυρή και ταπεινή εμπειρία που μας υπενθυμίζει τη σημασία του να θυμόμαστε και να τιμάμε την κοινή μας ιστορία. Ως εκ τούτου, είναι πραγματικά καθηλωτική και με τις δύο έννοιες της λέξης.

Επίσης στο Divernet: Το τελευταίο ναυάγιο αεροσκάφους του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου στη σειρά ευρημάτων της Εσθονίας, Δύτες της Φλόριντα βρίσκουν ναυάγιο αεροπλάνου Skyraider της δεκαετίας του '50, Εντοπίστηκαν 5 ναυάγια βομβαρδιστικών, καθώς η AI μαθαίνει να βρίσκει περισσότερα, Κατάδυση / Βομβαρδιστικό