ΚΑΤΑΔΥΤΙΚΑ ΝΕΑ
Το μυστήριο των μαύρων μαντάτων
Φωτογραφία: Stephanie Venables.
Γιατί μερικά μαντάτα είναι μαύρα; Και γιατί τα μαύρα μαντάτα είναι τόσο άνισα κατανεμημένα σε όλο τον κόσμο; Αυτή που λέγεται ότι είναι η πρώτη μελέτη για τη μαύρη μελάγχρωση σε ένα θαλάσσιο είδος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πιθανότατα προκύπτει από τυχαίες εξελικτικές διαδικασίες όπως η γενετική μετατόπιση.
Ο μελανισμός, όπως ονομάζεται το φαινόμενο, είναι κοινός στα ζώα της ξηράς, αλλά σπάνιος μεταξύ των κατοίκων των ωκεανών. Τα ζώα με πιο σκούρα μελάγχρωση του δέρματος ή της γούνας τους είναι γνωστά ως «χρωματικά μορφώματα» και στη θάλασσα είναι τα μαντάτα που παρουσιάζουν πιο συχνά αυτό το χαρακτηριστικό - το μόνο είδος ακτίνων ή καρχαρία που είναι γνωστό ότι το κάνει.
Η πλειονότητα των μαντάτων έχει σκούρο γκρι πλάτη και κυρίως λευκή κάτω πλευρά, αλλά τα μαύρα μαντάτα είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου μαύρα εκτός από μια κεντρική λευκή φλόγα στην κάτω πλευρά που ποικίλλει σε σχήμα και μέγεθος, επιτρέποντας στους παρατηρητές να αναγνωρίσουν άτομα.
Επιστήμονες από το Marine Megafauna Foundation (MMF) και τα πανεπιστήμια της Δυτικής Αυστραλίας, της Παπούας, της Udayana, του Murdoch και του Macquarie συνεργάστηκαν για τη διερεύνηση του μελανισμού στα γιγάντια μαντάτα (Mobula birostris) και μαντάτες υφάλου (Mobula alfredi) στον Ινδικό και στον Ειρηνικό Ωκεανό.
Χρησιμοποίησαν το MantaMatcher, μια παγκόσμια βάση δεδομένων με φωτογραφίες αναγνώρισης και αρχεία συναντήσεων που συγκεντρώθηκαν από επιστήμονες με τη βοήθεια ψυχαγωγικών δυτών.
Τα μαύρα μαντάτα βρέθηκαν να αποτελούν έως και το 40% των πληθυσμών σε ορισμένες τοποθεσίες, ενώ σε άλλες απουσίαζαν.
«Ο μελανισμός ήταν πιο εμφανής στον πληθυσμό Raja Ampat (Δυτική Παπούα, Ινδονησία) με ακτίνες ύφαλου (40%) και στον πληθυσμό του Ισημερινού με γιγάντιες ακτίνες manta (16%), κάτι που είναι ενδιαφέρον λαμβάνοντας υπόψη την απόσταση μεταξύ αυτών των δύο περιοχών». είπε η επικεφαλής συγγραφέας Stephanie Venables.
«Η διακύμανση στη συχνότητα του μελανισμού μεταξύ των τοποθεσιών εγείρει το ερώτημα γιατί ο μελανισμός έχει επιμείνει στις ακτίνες μάντα και γιατί είναι πιο κοινός σε ορισμένους πληθυσμούς από άλλους».
29 2019 Οκτωβρίου
Ο μελανισμός στα ζώα της ξηράς έχει συνδεθεί με πλεονεκτήματα καμουφλάζ και θερμορύθμισης, αλλά τέτοιες εξηγήσεις φαίνεται απίθανο να ισχύουν για τα μαντάτα, ειδικά καθώς το να είναι πιο σκούρα θα μπορούσε να τα κάνει να ξεχωρίζουν πιο εύκολα στα λίγα αρπακτικά τους, όπως μεγάλους καρχαρίες ή όρκες.
«Παρόλο που ήταν λιγότερο καμουφλαρισμένοι, διαπιστώσαμε ότι τα αρπακτικά δεν φαίνεται να στοχεύουν τα μαύρα μαντάτα περισσότερο από τα κανονικά μαντάτα, καθώς τα ποσοστά επιβίωσης ήταν ίσα», είπε ο Δρ Andrea Marshall του MMF.
Η μελέτη βρήκε στοιχεία ότι ο μελανισμός θα μπορούσε να εξαπλωθεί μεταξύ γειτονικών πληθυσμών γιγάντιων μαντάτων μέσω της γονιδιακής ροής. Αν και μεταδίδεται από τις γενιές, οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη εντοπίσει τα γονίδια που ευθύνονται στις ακτίνες μάντα.
Η έρευνα δημοσιεύεται στο Proceedings of the Royal Society B.
