ΚΑΤΑΔΥΤΙΚΑ ΝΕΑ
Δεν χρειάζεται όλα τα είδη καρχαριών να συνεχίσουν να κολυμπούν για να αναπνεύσουν – μερικοί χρησιμοποιούν τους παρειακούς μύες για να αντλούν νερό στα βράγχια τους για να εξάγουν οξυγόνο.
Αλλά άλλοι, όπως οι μεγάλοι λευκοί και γκρίζοι καρχαρίες των υφάλων δεν έχουν αυτούς τους μύες, επομένως αναπνεύστε χρησιμοποιώντας τον «υποχρεωτικό αερισμό του κριού», που απαιτεί αέναη κίνηση. Το ερώτημα για το πώς καταφέρνουν να ξεκουραστούν είναι εδώ και καιρό ένα μυστήριο.
Τώρα, οι επιστήμονες που παρατηρούν καρχαρίες στη Γαλλική Πολυνησία έχουν καταλήξει στο ότι είναι σε θέση να κοιμηθούν όταν απαιτείται - «σερφάροντας στην πλαγιά».
Η ανακάλυψη έγινε από μια διεθνή ομάδα με επικεφαλής τον επιστήμονα της θάλασσας Γιάννη Παπαταματίου του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Φλόριντα.
Καταδύσεις για να μελετήσει τους 500 περίπου γκρίζους καρχαρίες του υφάλου στο νότιο κανάλι της περίφημης τοποθεσίας κατάδυσης της Ατόλης Fakarava, ο Παπαταματίου διαπίστωσε ότι οι καρχαρίες χρησιμοποιούσαν το κανάλι για να κυνηγήσουν τη νύχτα, αλλά παρέμεναν εκεί κατά τη διάρκεια της ημέρας για να επιπλέουν σε ανοδικά ρεύματα από το ρεύμα.
Με αυτόν τον τρόπο μπόρεσαν να αντισταθούν στη ροή αλλά να επωφεληθούν από το οξυγόνο που μετέφερε ενώ μόλις και μετά βίας κουνούσαν την ουρά τους. «Κατά τη διάρκεια της ημέρας, είναι αρκετά ήρεμα και χαλαρά, κολυμπούν με ελάχιστη προσπάθεια», είπε. «Είναι ενδιαφέρον, γιατί είναι ένα αρκετά δυνατό ρεύμα».
Συνειδητοποίησε επίσης ότι οι καρχαρίες είχαν αναπτύξει ένα σύστημα μεταφοράς, με το οποίο κάποιος θα έφτανε στο τέλος του καναλιού πριν αφήσει το ρεύμα να τον μεταφέρει πίσω στο σημείο εκκίνησης του, ενώ ένας άλλος καρχαρίας θα έπαιρνε τη θέση του και θα επαναλάμβανε τη διαδικασία.
Συνδυάζοντας τις καταδυτικές παρατηρήσεις τους με τη χρήση ακουστικών ετικετών παρακολούθησης και καμερών με καρχαρίες, οι επιστήμονες συνέκριναν την ενέργεια που καταναλώνουν οι καρχαρίες ενώ έκαναν σερφ στο κανάλι με αυτές που έπεσαν έξω από αυτό. Διαπίστωσαν ότι η συμπεριφορά σερφ τους επέτρεψε να εξοικονομήσουν τουλάχιστον το 15% της προσπάθειας που διαφορετικά θα είχαν χρησιμοποιήσει.
Ο Παπαταματίου και ο Gil Iosilevskii από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Technion-Israel χρησιμοποίησαν στη συνέχεια δεδομένα σόναρ πολλαπλών ακτίνων και παλιρροϊκής κατεύθυνσης για να δημιουργήσουν ένα μοντέλο για το πού ήταν πιθανό να εμφανιστούν ανοδικά ρεύματα. Κατά μήκος του καναλιού τοποθετήθηκαν δέκτες για να παρακολουθούν τους καρχαρίες, με 40 ζώα να επισημαίνονται για να καταγράφουν τη δραστηριότητα και τα βάθη τους.
Τα δεδομένα επιβεβαίωσαν ότι οι καρχαρίες παρέμειναν στις ανοδικές περιοχές του καναλιού κατά τη διάρκεια της ημέρας και διαφοροποιούσαν το βάθος τους για βέλτιστη εξοικονόμηση ενέργειας. Κατά τις εισερχόμενες παλίρροιες με ισχυρά ανοδικά ρεύματα πήγαιναν πιο βαθιά όπου το ρεύμα ήταν πιο αδύναμο, ενώ κατά τις εξερχόμενες παλίρροιες με περισσότερες αναταράξεις απολάμβαναν μια πιο ομαλή διαδρομή πιο κοντά στην επιφάνεια.
«Τελικά, το ενεργειακό θαλάσσιο τοπίο εξηγεί γιατί αυτά τα ζώα βρίσκονται σε αυτό το κανάλι και κάνουν παρέα κατά τη διάρκεια της ημέρας», είπε ο Παπασταματίου. «Τώρα έχουμε μια απάντηση».
Τα ευρήματα της ομάδας θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί μεγάλοι αριθμοί καρχαριών συγκεντρώνονται και παραμένουν σε ορισμένα άλλα μέρη του κόσμου – δημοσιεύονται στο Journal of Animal Ecology
