Ένα νέο σημαντικό γεγονός λεύκανσης κοραλλιών σημειώθηκε στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο της Αυστραλίας – το έκτο από το παγκόσμιο γεγονός του 1998 και το τέταρτο τα τελευταία έξι χρόνια. Και ο υποβρύχιος καύσωνας επηρεάζει τον ύφαλο, καθώς διεθνείς ειδικοί αναμένεται στο Κουίνσλαντ να αξιολογήσουν εκ νέου την κατάστασή του ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Η επίσκεψη της αποστολής παρακολούθησης της UNESCO/IUCN είχε προγραμματιστεί πέρυσι, όταν το GBR απέφυγε να συμπεριληφθεί στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς σε κίνδυνο. Την εποχή εκείνη η Αυστραλία είχε προειδοποιηθεί ότι «απαιτείται ταχεία δράση σε όλα τα δυνατά επίπεδα για την αντιμετώπιση της απειλής από την κλιματική αλλαγή σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού».
Εκτεταμένη ζημιά λεύκανσης εμφανίζεται τώρα στο GBR με ρυθμό περισσότερο από μία φορά κάθε δύο χρόνια. «Η λεύκανση των κοραλλιών αποδίδεται άμεσα στην κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τις αυξανόμενες παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου», λέει ο Richard Leck, επικεφαλής του τμήματος ωκεανών στο φορέα διατήρησης WWF-Australia. «Η γρήγορη μείωση των εγχώριων και εξαγόμενων εκπομπών της Αυστραλίας, αυτή τη δεκαετία, είναι η κύρια λύση στον έλεγχό μας».
Για να υπάρχει οποιαδήποτε πιθανότητα διατήρησης της θερμοκρασίας των ωκεανών κάτω από 1.5°C, έχει υπολογιστεί ότι οι εγχώριες εκπομπές της Αυστραλίας πρέπει να περιοριστούν στους 4 δισεκατομμύρια τόνους. Ωστόσο, σύμφωνα με νέα ανεξάρτητη ανάλυση από επιστήμονες Climate Resource που ανατέθηκε από το WWF-Australia, μέχρι την ημερομηνία-στόχο του έθνους για την επίτευξη του καθαρού μηδενός, οι εκπομπές αυτές θα είναι 9.6 δισεκατομμύρια τόνοι.
«Θα ανατινάξουμε τον προϋπολογισμό μας για τις εκπομπές κατά περισσότερο από διπλάσιο», λέει ο Leck.
«Αναμένουμε ότι οι ειδικοί της IUCN και της UNESCO θα έχουν την ευκαιρία να δουν από πρώτο χέρι τι κάνει ένας υποβρύχιος καύσωνας στον ύφαλο. Δεν είναι πολύ αργά για την Αυστραλία να κάνει αλλαγές που δίνουν στον ύφαλο τις καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης και αποφεύγουν την υποβάθμιση του καθεστώτος Παγκόσμιας Κληρονομιάς».
Απώλεια χρώματος
Εν τω μεταξύ, ερευνητές στο Κέντρο Αριστείας ARC του Πανεπιστημίου James Cook, Coral Reef Studies, αναφέρουν ότι τα ψάρια των υφάλων χάνουν τα φωτεινά τους χρώματα καθώς τα κοράλλια που έχουν καταστραφεί από το κλίμα χάνουν τα δικά τους.
Οι πολύχρωμες κοινότητες ψαριών έχουν μειωθεί σημαντικά από τη λεύκανση του 1998, λένε, πιθανώς λόγω της απώλειας των διακλαδισμένων κοραλλιών.
«Οι ύφαλοι αυτές τις μέρες καθίστανται ολοένα και περισσότερο καθορισμένοι από μη κοραλλιογενή υποστρώματα, ειδικά από φύκια χλοοτάπητα», λέει ο Δρ Christopher Hemingson, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας. «Θέλαμε να διερευνήσουμε τι επίδραση είχε αυτό στο είδος των ζωηρόχρωμων ψαριών που αρέσουν στους ανθρώπους και που προσελκύουν τουρίστες και επισκέπτες».
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια μέτρηση του χρώματος των ψαριών σε επίπεδο κοινότητας. «Διαπιστώσαμε ότι καθώς το κάλυμμα των δομικά πολύπλοκων κοραλλιών αυξάνεται σε έναν ύφαλο, το ίδιο συμβαίνει και με την ποικιλία και το εύρος των χρωμάτων που υπάρχουν στα ψάρια που ζουν μέσα και γύρω τους», λέει ο Δρ Hemingson. «Όμως, καθώς το κάλυμμα των φυκιών από χλοοτάπητα και των νεκρών κοραλλιών αυξάνεται, η ποικιλία των χρωμάτων μειώνεται σε μια πιο γενικευμένη, ομοιόμορφη εμφάνιση».
Η δομή του βυθού φάνηκε να είναι πιο σημαντική από το ζωντανό κοραλλιογενές κάλυμμά του στη διαμόρφωση του χρωματισμού των ψαριών. «Η ύπαρξη θέσεων για να κρυφτούν από τα αρπακτικά μπορεί να επέτρεψε στα ψάρια των υφάλων να αποκτήσουν μοναδικούς χρωματισμούς, λόγω της μειωμένης εξάρτησης από το καμουφλάζ για να αποφευχθεί η κατανάλωσή τους», λέει ο ερευνητής.
«Δυστυχώς, οι τύποι κοραλλιών που είναι πιο ικανοί να επιβιώσουν από τις άμεσες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής [μαζικά κοράλλια και ογκόλιθοι] είναι απίθανο να παρέχουν αυτά τα καταφύγια. Οι κοινότητες ψαριών στους μελλοντικούς υφάλους μπορεί κάλλιστα να είναι μια πιο θαμπή εκδοχή των προηγούμενων διαμορφώσεων τους, ακόμα κι αν η κάλυψη των κοραλλιών παραμένει υψηλή».
Ενώ η απώλεια χρώματος μπορεί να μην είναι σημαντική οικολογικά ή λειτουργικά, «η απώλεια αυτών των πολύχρωμων ειδών μπορεί να προκαλέσει ένα ευρύ φάσμα ανθρώπινων αντιδράσεων, συμπεριλαμβανομένης της θλίψης», λέει ο Δρ Hemingson. Είναι σίγουρα μια καταθλιπτική προοπτική για τους δύτες.
Η έκθεση μπορεί να διαβαστεί στο Παγκόσμια Βιολογία Αλλαγών.
