Η ανακάλυψη ενός ιστορικού ναυαγίου ισχυρίστηκε ότι ήταν το πιο σημαντικό από εκείνη του πολεμικού πλοίου Tudor Mary Rose ακολούθησε εκτεταμένη έρευνα από δύο αδέρφια που έκαναν καταδύσεις στα ανοιχτά της ακτής του Νόρφολκ – και αποκαλύφθηκε μόλις τώρα, μετά από 15 χρόνια μυστικότητας.
Το σκάφος που βρήκαν είναι το Gloucester, το οποίο βυθίστηκε πριν από 340 χρόνια ενώ μετέφερε τον μελλοντικό βασιλιά της Αγγλίας Τζέιμς Στιούαρτ – ο οποίος, μέσω της οδήγησης στο πίσω κάθισμά του, θα μπορούσε κάλλιστα να έπαιξε ρόλο στο να χτύπησε το πολεμικό πλοίο σε μια αμμουδιά το 1682.
Η Gloucester είχε παραμείνει μισοθαμμένο στην άμμο μέχρι την ανακάλυψή του το 2007 από τους αδελφούς Τζούλιαν και Λίνκολν Μπάρνγουελ, με τη βοήθεια του αείμνηστου πατέρα τους Μάικλ και δύο άλλων δυτών, ο ένας ονόματι Τζέιμς Λιτλ.
Το ναυάγιο χωρίστηκε στην καρίνα και ένα άγνωστο ποσοστό του κύτους παρέμεινε καλυμμένο με άμμο - δεν είναι ακόμα σαφές πόσο από το πλοίο και τα τεχνουργήματά του μπορούν να βρεθούν ακόμη στη συνεχώς μετατοπιζόμενη άμμο ανοιχτά της Ανατολικής Αγγλίας.
Το πλοίο αποδείχθηκε επίσης δύσκολο να αναγνωριστεί, λόγω του αριθμού των ναυαγίων του 17ου και του 18ου αιώνα στην περιοχή. Η εύρεση του κουδουνιού το επιβεβαίωσε ως το Gloucester πέντε χρόνια αργότερα, το 2012, αλλά για να προστατευθεί αυτό που θεωρούνταν «επικίνδυνο» σημείο στα διεθνή ύδατα, το εύρημα παρέμεινε αυστηρά φυλασσόμενο μυστικό, που δηλώθηκε μόνο στον Receiver of Wreck, το Υπουργείο Άμυνας και την Ιστορική Αγγλία.
Εμπνευσμένο από τη Mary Rose
Ο Τζούλιαν και ο Λίνκολν Μπάρνγουελ, και οι δύο τυπογράφοι με έδρα το Νόρφολκ, ολοκλήρωσαν ένα μάθημα της Nautical Archaeology Society, ώστε να μπορέσουν να συνεργαστούν με θαλάσσιους αρχαιολόγους του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας (UEA) για την ανασκαφή του ναυαγίου. Είναι πλέον επίτιμοι υπότροφοι της Ιστορικής Σχολής του πανεπιστημίου.
«Είχαμε περάσει πολλά, πολλά χρόνια, δεκαετίες, κάνοντας κατάδυση σε ναυάγια του 1ου και του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου», λέει ο Τζούλιαν Μπάρνγουελ. «Νομίζω ότι μετά από κάποιο χρονικό διάστημα θέλαμε απλώς κάτι διαφορετικό». Τα αδέρφια άρχισαν να ψάχνουν το βιβλίο των Richard & Bridget Larn Δείκτης Ναυαγίων των Βρετανικών Νήσων για έμπνευση.
Λίνκολν, ο οποίος ως παιδί είχε εμπνευστεί από την τηλεοπτική ανύψωση του Mary Rose, λέει: «Είδα το Gloucester, 1682, σκέφτηκε ουάου και τότε εμφανίστηκε το παγκόσμιο «κανόνι». Τηλεφώνησε στον αδελφό του και είπε: «Θα χρειαστούμε ένα μεγαλύτερο σκάφος!»
Η ανακάλυψη ήρθε μόνο αφού κάλυψαν περίπου 5,000 ναυτικά μίλια στην αναζήτησή τους. «Ήταν η τέταρτη καταδυτική σεζόν που αναζητούσαμε Gloucester», λέει ο Λίνκολν. «Είχαμε βουτήξει τόσο πολύ και μόλις βρήκαμε άμμο. Και μια μέρα, επιτέλους, πετύχαμε το τέλειο χτύπημα. Η ορατότητα ήταν εξαιρετική, υπέροχη λευκή άμμος και, ακριβώς μπροστά μου, κανόνι. Ήταν προκαλώντας δέος και πραγματικά όμορφο.
«Ήμασταν οι μόνοι άνθρωποι στον κόσμο εκείνη τη στιγμή που ήξεραν πού βρισκόταν το ναυάγιο. Αυτό ήταν ιδιαίτερο και δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Ήμασταν σίγουροι ότι ήταν το Gloucester, αλλά υπάρχουν και άλλες τοποθεσίες ναυαγίων εκεί έξω με κανόνι, οπότε έπρεπε ακόμα να επιβεβαιωθεί."
Τα τεχνουργήματα που έχουν ήδη ανακτηθεί και διατηρηθεί περιλαμβάνουν ρούχα και παπούτσια, ναυτικό και άλλο ναυτικό εξοπλισμό, προσωπικά αντικείμενα όπως γυαλιά και πολλά μπουκάλια κρασιού, μερικά ακόμη με το περιεχόμενό τους σφραγισμένο μέσα. Ένα μπουκάλι έχει μια γυάλινη σφραγίδα με το έμβλημα της οικογένειας Legge, των προγόνων του Αμερικανού προέδρου George Washington και ενός προδρόμου της σημαίας των Stars and Stripes.
Περισσότερα τεχνουργήματα πιστεύεται ότι παραμένουν θαμμένα. Δεν έχουν βρεθεί ανθρώπινα υπολείμματα, παρά μόνο οστά ζώων. Οπως και Gloucester ήταν πλοίο του πολεμικού ναυτικού, τα ευρήματα θεωρούνται ιδιοκτησία του Υπουργείου Άμυνας ή του Στέμματος, εάν προσδιορίζονται θετικά ως προσωπική ιδιοκτησία.
«Λόγω των συνθηκών της βύθισής του, αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως η μοναδική πιο σημαντική ιστορική θαλάσσια ανακάλυψη από την άνοδο του Mary Rose το 1982», λέει η Αρχή Ναυτιλιακής Ιστορίας της UEA, καθηγήτρια Claire Jowitt.
Το συμπέρασμά της βασίζεται στην ηλικία και το κύρος του πλοίου, την κατάσταση του ναυαγίου, τα τεχνουργήματα που έρχονται και το πολιτικό πλαίσιο της βύθισης. «Η ανακάλυψη υπόσχεται να αλλάξει ριζικά την κατανόηση της κοινωνικής, ναυτιλιακής και πολιτικής ιστορίας του 17ου αιώνα», λέει.
Μάλωσε με τον πιλότο
Κατασκευασμένο στο Λονδίνο, το 54-gun Gloucester εκτοξεύτηκε το 1654 ως πολεμικό πλοίο τρίτης διαλογής Cromwellian. Το 1682 επιλέχθηκε να μεταφερθεί ο Τζέιμς Στιούαρτ, τότε Δούκας της Υόρκης, στο Εδιμβούργο για να φέρει την έγκυο σύζυγό του στην αυλή του Βασιλιά Καρόλου Β' στο Λονδίνο, εγκαίρως για τη γέννηση ενός νόμιμου αρσενικού διαδόχου του θρόνου.
Η Gloucester απέπλευσε από το Πόρτσμουθ, με τον Τζέιμς και τη συνοδεία του να ενώνονται από το Margate. Στις 5.30 π.μ. της 6ης Μαΐου, το πλοίο προσάραξε στην αμμουδιά Leman and Ower περίπου 45 χιλιόμετρα έξω από το Great Yarmouth. Ο Τζέιμς, πρώην Λόρδος Ανώτατος Ναύαρχος, είχε λογομαχήσει με τον πιλότο Τζέιμς Άιρς για την καλύτερη πορεία τους μέσα από τις ύπουλες αμμουδιές του Νόρφολκ.
Το πλοίο βυθίστηκε μέσα σε μια ώρα, με αποτέλεσμα να χάσουν 130-250 από τους 330 επιβάτες και το πλήρωμα που πιστεύεται ότι επέβαιναν. Ο Τζέιμς είχε καθυστερήσει να εγκαταλείψει το πλοίο μέχρι την τελευταία στιγμή, αλλά τελικά δραπέτευσε σε μια μικρή βάρκα μαζί με τον φίλο του Τζον Τσόρτσιλ, αργότερα πρώτο Δούκα του Μάρλμπορο, για να τους παραλάβει άλλο γιοτ. Αργότερα συνέχισε το ταξίδι του στο Εδιμβούργο.
Τη βύθιση παρακολούθησε και κατέγραψε ο ημερολόγος και διαχειριστής του ναυτικού Samuel Pepys από το βασιλικό γιοτ Αικατερίνη.
Ο Τζέιμς κατηγόρησε τον Άιρς για την καταστροφή και τον έβαλε στο στρατοδικείο και τον φυλάκισε. Η καθυστέρηση του να εγκαταλείψει το πλοίο κόστισε πολλές ζωές, επειδή το πρωτόκολλο απαγόρευε σε άλλους να σωθούν πριν από τα δικαιώματα. Αυτή η συμπεριφορά, με κατηγορίες ότι είχε δώσει προτεραιότητα στα σκυλιά του και στους Καθολικούς ιερείς στην εκκένωση, οδήγησε σε σημαντική ζημιά στη φήμη και επέζησε στον θρόνο ως Βασιλιάς Ιάκωβος Β' μόνο για τέσσερα χρόνια πριν εκδιωχθεί το 1688 από τους Προτεστάντες Γουίλιαμ και Μαρία.
Αν ο Τζέιμς πνιγόταν, ο νόθος γιος του βασιλιά Κάρολου Β', Τζέιμς, Δούκας του Μόνμουθ, πιθανότατα θα είχε διαδεχτεί τον πατέρα του ως προτεστάντης βασιλιάς και η επανάσταση του 1688 θα μπορούσε κάλλιστα να μην είχε συμβεί - διαφορετικά μπορεί να είχε συμβεί δεύτερος εμφύλιος πόλεμος.
Μεγάλη έκθεση
«Είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα υποθαλάσσιας πολιτιστικής κληρονομιάς εθνικής και διεθνούς σημασίας», λέει ο καθηγητής Jowitt για την ανακάλυψη του ναυαγίου. «Μια τραγωδία σημαντικών διαστάσεων όσον αφορά την απώλεια ζωών, τόσο προνομιούχων όσο και συνηθισμένων, η πλήρης ιστορία του GloucesterΤο τελευταίο ταξίδι του και ο αντίκτυπος των συνεπειών του χρειάζονται επανάληψη, συμπεριλαμβανομένης της πολιτιστικής και πολιτικής σημασίας και της κληρονομιάς του.
«Θα προσπαθήσουμε επίσης να προσδιορίσουμε ποιοι άλλοι έχασαν τη ζωή τους και να πούμε τις ιστορίες τους, καθώς η ταυτότητα ενός μέρους των θυμάτων είναι επί του παρόντος γνωστά».
Τα πιο σημαντικά αντικείμενα πρόκειται να παρουσιαστούν σε μια μεγάλη έκθεση, «The Last Voyage of the Gloucester: Norfolk’s Royal Shipwreck», στο Norwich Castle Museum & Art Gallery από τις 25 Φεβρουαρίου έως τις 25 Ιουλίου του επόμενου έτους. Θα συνεπιμεληθεί από τον καθηγητή Jowitt για την Υπηρεσία Μουσείων UEA και Norfolk.
«Αυτό θα είναι του Νόρφολκ Mary Rose», λέει ο αναπληρωτής υπολοχαγός του Νόρφολκ και πρώην αρχηγός του βρετανικού στρατού Λόρδος Ντάνατ. «Ο Τζούλιαν και ο Λίνκολν έχουν αγγίξει την ιστορία, την ιστορία που θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία αυτού του έθνους. Είναι μια τόσο καταπληκτική ιστορία να πεις. Στόχος μας είναι να ζωντανέψουμε αυτή την ιστορία και να τη μοιραστούμε με όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους».
Παρά το Mary Rose συγκρίσεις δεν υπάρχουν σχέδια να ανυψωθεί κάποιο μέρος του ίδιου του πλοίου, αλλά οι ανασκαφές θα συνεχιστούν. «Αυτό που έχουμε αναλύσει μέχρι τώρα ισοδυναμεί με ένα μικρό δάχτυλο και έχουμε το υπόλοιπο σώμα να ανακαλύψουμε», λέει ο Τζούλιαν Μπάρνγουελ.
Η ανακάλυψη του Gloucester έχει ανακοινωθεί την ημέρα του Prof Jowitt μελέτη της βύθισης δημοσιεύεται στις Αγγλική Ιστορική Επιθεώρηση. Βρείτε περισσότερα για το Gloucester στο η UEA τοποθεσία.
Επίσης στο Divernet: Δύτες Βρίσκουν το πηδάλιο που βυθίστηκε ανίκητο
