ΚΑΤΑΔΥΤΗΣ ΝΑΥΗΓΟΥ
Το Warrior II, βυθισμένο στα ανοιχτά του Πόρτλαντ Μπιλ στη Μάγχη, έχει προσελκύσει βαθείς δύτες από την ανακάλυψή του στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ο LEIGH BISHOP (αριστερά, στα νεότερα του χρόνια) ερευνά το ναυάγιο ενός πλοίου που διασκέδαζε τους πλουσιότερους και πιο διάσημους ανθρώπους του κόσμου στην εποχή της ακμής της εδουαρδιανής μεγαλοπρέπειας
Ο δύτης GUE Grahame Blackmore επιθεωρεί ένα από τα σπάνια τροπικά φινιστρίνια που είναι ακόμα καλά βιδωμένα στο ναυάγιο του Warrior II.
ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΜΟΥ απλώνεται όσο θα το πάρει η δέσμη του δυνατού μου πυρσού. Συντρίμμια είναι τώρα από πάνω μου – έχω κολυμπήσει μέσα σε αυτό που κάποτε ήταν υπόδειγμα εδουαρδιανής χλιδής. Διακοσμημένο σε πτερύγιο de siècle Παριζιάνικου στιλ, το HMS Warrior II ήταν κάποτε το γιοτ ενός εκατομμυριούχου.
Διασχίζω το στριμμένο και σπασμένο μέταλλο, ψάχνοντας για ενδιαφέροντα αντικείμενα για να συλλογιστώ και να φωτογραφίσω.
Εκεί που οι τοίχοι έχουν γίνει οροφές και οι οροφές τοίχοι, η προσοχή μου στρέφεται προς τα πάνω στο σημείο όπου η λάμπα μου φωτίζει ένα τροπικό φινιστρίνι γραμματοκιβωτίου. Στερεωμένο σταθερά σε αυτό που ήταν το κύτος, αυτό το σπάνιο τεχνούργημα αντικατοπτρίζει τον πλούτο του πλοίου και τα θαύματα των ταξιδιών που έκανε κάποτε.
Προδιαγραφές για πλοία που ταξιδεύουν σε ζεστά κλίματα, τέτοιες θυρίδες εμπόδιζαν την είσοδο όμβριων υδάτων στις καμπίνες, ενώ εξακολουθούσαν να επιτρέπουν τον αερισμό μέσω μικρών εσωτερικών βαλβίδων.
Περνώντας πτερύγια σε έναν βυθό με πέτρα και βότσαλο στα 56 μέτρα, βλέπω περισσότερα μεγάλα παράθυρα από πάνω, αυτή τη φορά σε σειρές, και επίπεδα στον βυθό. Μεγάλα και τετράγωνα με οβάλ κορυφές και ακόμα βιδωμένα στην υπερκατασκευή, κάποτε άφηναν το φως σε επιβλητικά δωμάτια στα οποία μερικοί από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου μιλούσαν για δουλειά και απολάμβαναν την ευχαρίστησή τους.
Στο ψηλότερο σημείο του βυθού, οι υπόλοιποι λέβητες βρίσκονται σε ύψος σχεδόν 3.6 μέτρων. Από την κεντρική τους θέση μπορώ να περιφέρω τα υπόλοιπα συντρίμμια. Δύο κινητήρες στέκονται επίσης ψηλά από το κάτω μέρος, ο καθένας με περίπλοκα εξαρτήματα, κιβώτια λαδιού και σωληνώσεις, μερικά από τα οποία είναι ακόμα συνδεδεμένα.
Ανάμεσα σε αυτούς τους κινητήρες, μας διασκεδάζει μια κατοικημένη και πολύ κακιά πεσκανδρίτσα. Τότε, πριν το καταλάβουμε, η παλίρροια αρχίζει να τρέχει. Ο χρόνος για το τέλος μας τελείωσε πολύ σύντομα.
Σπάμε την επιφάνεια μετά από μια ώρα αποσυμπίεσης και ο ήλιος μιας όμορφης ημέρας του Ιουνίου χτυπά το πρόσωπό μου. Περιμένοντας το Portland dive-boat Skin Deeper να με σηκώσει από το νερό, κοιτάζω ψηλά τον ουρανό. Δεν είναι εύκολο να φανταστεί κανείς το θέαμα, πόσο μάλλον τον θόρυβο, των εκτιμώμενων 50 αεροσκαφών της Lufwaffe που έπιασαν την Warrior II απομονωμένη προτού την ρίξουν στο καλό.
Εκείνη την ημέρα, 11 Ιουλίου 1940, η Warrior II βομβαρδίστηκε στον πυθμένα της Μάγχης και μαζί της μια πλούσια ιστορία ταξιδιών που εκτείνεται σε τέσσερις δεκαετίες.
Δεν είχε γλιτώσει κανένα κόστος όταν το Warrior κατασκευάστηκε το 1904 ως πολυτελές γιοτ για τον πολυεκατομμυριούχο Frederick William Vanderbilt. Οι Βάντερμπιλτ είχαν κάνει την περιουσία τους χρηματοδοτώντας και κατασκευάζοντας το Νέα Υόρκη σιδηρόδρομος, και αυτό το γιοτ των 500,000 λιρών θεωρήθηκε ως ένα από τα πιο κομψά σκάφη της εποχής της.
Η πλώρη έφερε μια λεπτώς σκαλισμένη φιγούρα που απεικόνιζε έναν μαύρο πολεμιστή ντυμένο με ρέουσες ρόμπες.
Μια πισίνα κοσμούσε τα ανώτερα καταστρώματα και ένα κατάστρωμα περιπάτου στο πίσω μέρος θεωρήθηκε ένα από τα παλαιότερα του είδους του.
Η οικογένεια Vanderbilt, οι συνεργάτες και οι φίλοι θα έκαναν κρουαζιέρα σε όλο τον κόσμο πριν την κυριότητα τους άλλοι πλούσιοι αριστοκράτες. Μόνο δύο παγκόσμιοι πόλεμοι θα μπορούσαν να θέσουν περιορισμούς - ή να τερματίσουν - το ταξίδι του Πολεμιστή II.
ΤΟ 1913 Ο ΒΑΝΤΕΡΜΠΙΛΤ πούλησε το πλοίο στον ξάδερφό του Άλφρεντ Βάντερμπιλτ, άλλον έναν εξαιρετικά πλούσιο Αμερικανό επιχειρηματία. Άλλαξε το όνομά της σε Wayfarer.
Όταν οι ΗΠΑ κήρυξαν τον πόλεμο στη Γερμανία λίγο μετά την περιβόητη βύθιση του Lusitania το 1915, το Wayfarer ήταν ένα από τα πολλά ιδιωτικά σκάφη που επιτάχθηκαν από το Ναυτικό των ΗΠΑ.
Κατά ειρωνικό τρόπο, ο Άλφρεντ Βάντερμπιλτ ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς Αμερικανούς πολίτες που πέθανε καθώς η Lusitania κατέρρευσε.
Μετά τον πόλεμο, το Wayfarer αγοράστηκε από τον Alexander Smith Cochran, έναν άλλο εκατομμυριούχο και φιλάνθρωπο, που φημιζόταν ως ο «πλουσιότερος εργένης στο Νέα Υόρκη". Η Κόχραν απόλαυσε την κομψότητα του πλοίου για λίγο πριν την πουλήσει στον Ισπανό μεγιστάνα της ναυτιλίας Don Ramon de la Sota y Llana, ο οποίος άλλαξε ξανά το όνομά της - σε Goizeka Izarra, Basque for Morning Star.
Το πλοίο έγινε θρύλος μεταξύ των Βάσκων κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, όταν τέθηκε στη διάθεση του Ερυθρού Σταυρού για να βοηθήσει στην εκκένωση γυναικών και παιδιών από το Μπιλμπάο πριν πέσει στις δυνάμεις του στρατηγού Φράνκο.
Ο Sir Hugo Cunliffe-Owen, Πρόεδρος της British American Tobacco, ήταν ο τελευταίος του πλοίου
ιδιώτης ιδιοκτήτης. Αμέσως την μετονόμασε σε Warrior αλλά πρόσθεσε το II.
Όταν η Βρετανία πήγε στον πόλεμο με τη Γερμανία το 1939, ο Warrior II επέστρεψε στη Βρετανία και επιτάχθηκε ξανά για στρατιωτική θητεία, αυτή τη φορά από το Βασιλικό Ναυτικό. Τα πολυτελή αξεσουάρ της ανταλλάχθηκαν με εκείνα που αρμόζουν περισσότερο σε έναν αληθινό πολεμιστή: ένα πολυβόλο Lewis στο τόξο της, βάθους και τορπίλες.
Τώρα θα συνόδευε υποβρύχια μέσω της Μάγχης μεταξύ των ναυτικών αποθηκών του Πόρτσμουθ και του Γουέιμουθ.
Έπλεε μόνη της την τελευταία της μέρα όταν έφτασαν τα χαμηλά ιπτάμενα γερμανικά μαχητικά-βομβαρδιστικά σε δύο σχηματισμούς V. Το πλήρωμα του Warrior II αντέδρασε, αλλά το μονόπλοιο όπλο δεν ταίριαζε με 50 αεροσκάφη. Μια βόμβα διαπέρασε το κατάστρωμα, εξερράγη κοντά στην αίθουσα του θαλάμου και σκίστηκε μια μεγάλη τρύπα στα πλευρά της.
Μετά από 36 χρόνια υπηρέτησης των υπερπλούσιων του κόσμου, η καριέρα αυτού του χαριτωμένου πλοίου έφτασε στο τέλος της.
ΓΙΑ 42 ΧΡΟΝΙΑ, το HMS Warrior II βρισκόταν στον βυθό της θάλασσας 13.5 μίλια νότια-νοτιοανατολικά του Portland Bill. Η Luftwaffe την είχε σφυροκοπήσει και οι σκληρές καταιγίδες του Channel έκαναν το ίδιο.
Σπασμένο, στριμμένο και αόρατο, το ναυάγιο είχε ξεχαστεί σε μεγάλο βαθμό πριν από το καλοκαίρι του 1982, όταν δύτες από το Kingston & Elmbridge BSAC βούτηξαν την τοποθεσία από το Weymouth dive-boat Skin Deep.
Εκείνες τις μέρες, οι καπετάνιοι μεριμνούσαν για τα ναυάγια που πρόσφεραν στους πελάτες. Εκείνη την εβδομάδα του Αυγούστου, ο αείμνηστος Andy Smith παρήγαγε ένα παρθένο ναυάγιο για τους κανονικούς δύτες του Kingston, αλλά υπήρχε ένα μικρό μειονέκτημα. Στα 56 μέτρα, έτρεξε από το άκρο των τραπεζιών αποσυμπίεσης BSAC και βρισκόταν πιο βαθιά από ό,τι ήταν πριν.
Για τύχη, ένα μέλος είχε επισκεφθεί πρόσφατα την Ελβετία για επαγγελματικούς λόγους και ανακάλυψε ένα σετ από τραπέζια Buhlmann σε ένα κατάστημα καταδύσεων. Ενσωμάτωσαν μια αριθμομηχανή με τροχό καρτών, αλλά ήταν απίστευτα συναρπαστικά, επειδή έδειχναν στάσεις για βάθη πολύ πέρα από τα 50 μέτρα – μία στα 60 μέτρα,
ο άλλος στα 70μ!
Το ναυάγιο θα έβαζε τους δύτες πολύ πέρα από τις γνωστές αθλητικές καταδύσεις της εποχής – την περιοχή βουντού. Εξέφρασαν ποικίλους βαθμούς ανησυχίας, μερικοί αμφισβητούσαν εάν μια τέτοια κατάδυση ήταν καθόλου επιζήσιμη.
Για ένα 15λεπτο χαμηλού χρόνου θα εκτίμησαν μια ανήκουστη ποινή τριών ξεχωριστών στάσεων αποσυμπίεσης. Όλοι έγραψαν το τραπέζι των 60 μέτρων Buhlmann στις πλάκες τους, εντόπισαν το ναυάγιο από την Decca, σταύρωσαν τα δάχτυλά τους και το έκαναν!
Φορώντας τις στεγνές στολές που μπορούσαν τώρα να αντέξουν οικονομικά οι περιπετειώδεις δύτες και αναπνέοντας αέρα από δίδυμους κυλίνδρους Scubapro 72cu ft με διπλές μπότες και ενσωματωμένες πολλαπλές, οι δύτες Dave Wilkins και Peter Brooks μπήκαν πρώτοι στο νερό.
Σύντομα ανακάλυψαν ότι αυτό που αρχικά νόμιζαν ότι ήταν ένα μικρό ναυάγιο ήταν πολύ μεγαλύτερο από ό,τι είχαν φανταστεί. Μόνο οι κινητήρες και οι λέβητες είχαν εμφανιστεί στο βυθό - το υπόλοιπο ναυάγιο είχε σπάσει γύρω από τον βυθό της θάλασσας.
Το βάθος έδωσε στους 12 δύτες μισή ώρα περισσότερη αποσυμπίεση από το συνηθισμένο.
Όσο παλιρροϊκά κι αν είναι τα νερά στη Μάγχη, αυτό σήμαινε ότι ενώ κρέμονταν στην γραμμή αγκύρωσης θα τραβιούνταν προς τα κάτω από το άγριο ρεύμα, μαζί με την επιφανειακή σημαδούρα. Κάπως θα έπρεπε να ξεπεράσουν αυτή την επικίνδυνη κατάσταση.
ΗΤΑΝ ΓΙΑΤΙ από τις πρώτες καταδύσεις του Warrior που ο Andy Smith εφηύρε το πρώτο αποσχιστικό σύστημα αποσυμπίεσης. Οι δύτες αποσπάστηκαν από την κύρια γραμμή προς τα κάτω, μεταφερόμενοι σε μια άλλη που στη συνέχεια επέπλεε ελεύθερα με το ρεύμα υπό την παρακολούθηση του σκάφους επιφανείας, το οποίο παρασύρθηκε μαζί τους.
Η εφεύρεση οδήγησε στον προηγμένο σταθμό αποσυμπίεσης που αναπτύχθηκε από την Starfish Enterprise (οι ίδιοι οι δύτες Kingston) για καταδύσεις Lusitania βάθους 93 μέτρων το 1994.
Η μικρή ακόμη ευρωπαϊκή κοινότητα τεχνικής κατάδυσης είδε το σύστημα αποσυμπίεσης ελεύθερης πλεύσης ως ένα μυστικό όπλο που κρατούνταν πάνω από τους ομολόγους τους στις ΗΠΑ, που τους επέτρεπε να εκτελούν βουτιές σε βαθιά ναυάγια με επιτυχία σε παλιρροιακά νερά.
Σε μια πρώιμη κατάδυση του Warrior II, ο άνθρωπος του Kingston, Bruce Grahamslaw, ανακάλυψε το κουδούνι του πλοίου καρφωμένο κάτω από την πλώρη. Στην προσπάθεια ανάκτησής του το τεχνούργημα υπέστη ζημιά και ανατράφηκε σε δύο κομμάτια, σπασμένα ακριβώς απέναντι από το όνομα.
Όταν τα δύο μισά ενώθηκαν, μπορούσαν να διαβαστούν οι λέξεις Goizeka Izarra – αλλά τι έκανε ένα σκάφος του Ισπανικού Εμφυλίου στη Μάγχη;
Οι δύτες του Kingston είχαν ένα μυστήριο στα χέρια τους. Ένας από αυτούς, ο Alan Dunster, ξεκίνησε αυτό που θα γινόταν ένα από τα πιο εκτεταμένα ερευνητικά έργα σε οποιοδήποτε ναυάγιο του Channel, αποκτώντας εμμονή με αυτό.
Αυτή ήταν μια εποχή που οι ερευνητές έπρεπε να γράφουν και να δημοσιεύουν επιστολές και να περιμένουν απαντήσεις. Η συλλογή εγγράφων του Dunster συσσωρεύτηκε σταδιακά και τελικά αναγνώρισε το ναυάγιο.
Αυτός και άλλοι πρωτότυποι δύτες του Kingston με μύησαν στον Warrior II στις αρχές της δεκαετίας του 1990, και καθώς άρχισα να διαβάζω αυτό το τεράστιο σώμα έρευνας, οι καταδύσεις έγιναν όλο και πιο ενδιαφέρουσες.
Στη μία, θυμάμαι ότι μελετούσα με τον συνεργάτη μου στην κατάδυση Chris Hutchison τα κιβώτια λαδιού, τους μετρητές και τα μηχανήματα δίπλα σε κάθε κινητήρα έως ότου ο χρόνος πυθμένα μας είχε καταπιεί, τόσο απορροφηθήκαμε από τη μηχανική των αρχών του 20ου αιώνα!
Με την πάροδο του χρόνου, καθώς το Skin Deep κυμαινόταν πιο ανοιχτά στο κυνήγι για παρθένα ναυάγια, το Warrior συχνά παρακάμπτονταν. Η τοποθεσία του κοντά στο Portland Bill σήμαινε ότι αν ο καιρός εμπόδιζε την υπεράκτια εξερεύνηση, οι δύτες θα μπορούσαν πάντα να επιστρέψουν σε αυτό το παλιό αγαπημένο. Με τον καιρό, μια μέρα με άσχημο καιρό έγινε γνωστή ως «Ημέρα Πολεμιστή»!
Στις 22 Ιουλίου 2011, ο Dunster έκανε την τελευταία του κατάδυση στο Warrior II. Κάτι πήγε στραβά και, δυστυχώς, δεν επέζησε.
Νέα Υόρκη Ο ναυαγός Richie Kohler και ο Τεξανός Aaron Grigsby πέταξαν στο Ηνωμένο Βασίλειο για να απολαύσουν μαζί μου μερικές καλοκαιρινές καταδύσεις βρετανικού τύπου. Όταν ο κακός καιρός μας εμπόδισε να βουτήξουμε σε υπεράκτια παρθένα ναυάγια, πρότεινα το Warrior.
ΤΙ ΕΝΤΥΠΩΣΗ Το ναυάγιο άφησε τους δύτες των ΗΠΑ που τα είχαν δει όλα; «Δεν ήμουν σίγουρος τι να περιμένω, αλλά ο Warrior δεν απογοήτευσε», ανέφερε ο Kohler. «Όπου και αν στρίψαμε, αφθονούσαν τα όμορφα ιστορικά τεχνουργήματα της κατασκευής του πλοίου.
«Όμορφα ψηφιδωτά πλακάκια, υπέροχα μεγάλα ορειχάλκινα παράθυρα και πολλά τεχνουργήματα συναγωνίστηκαν για την προσοχή μου.
Για ένα ναυάγιο που επισκέπτονται συχνά πολλοί Βρετανοί δύτες, βρήκα τη Warrior μια παγκόσμιας κλάσης ναυάγιο και ανυπομονώ να την βουτήξω ξανά».
«Υπάρχει τόση πολλή ιστορία συγκεντρωμένη ανάμεσα στα βυθισμένα πλοία της Μάγχης και παρά την επίσκεψη σε ένα ναυάγιο στο οποίο συχνάζουν βρετανοί δύτες για χρόνια, το Warrior εξακολουθούσε να προσφέρει τόση γοητεία και ευκαιρίες για συνεχή εξερεύνηση», συμφώνησε ο Γκρίγκσμπι.
«Τα ογκώδη ορειχάλκινα φινιστρίνια σε στυλ συρόμενου παραθύρου που είναι διάσπαρτα γύρω από το κύτος του Πολεμιστή ζητούν να ανασηκωθούν και να αποκατασταθούν, και ολόκληρο το ναυάγιο σας καλεί συνεχώς να αφιερώσετε άλλα 30 λεπτά στον πυθμένα, χτενίζοντας τα λείψανα που κρύβονται στα συντρίμμια.
«Ξέρω ότι έχω επισκεφτεί ένα καλό ναυάγιο όταν παρασύρομαι στο deco στη συνέχεια και επαναλαμβάνω περιοχές στο κεφάλι μου στις οποίες θα ήθελα να αφιερώσω περισσότερο χρόνο και τις πιθανές ευκαιρίες σε περιοχές που δεν είχα ποτέ αρκετό χρόνο για επίσκεψη."
Σήμερα τα λείψανα του Warrior II βρίσκονται με προσανατολισμό βορρά/νότου, με πλώρη στραμμένη προς το βορρά, σε γενικό βάθος 55 μέτρων. Το κύτος έχει χαλάσει, διατηρώντας παράλληλα αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά, και τα περισσότερα από τα καταστρώματα και η υπερκατασκευή έχουν καταρρεύσει και, σε ορισμένες περιοχές, λείπουν εντελώς.
ΤΟ ΤΞΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΙΟ άθικτο τμήμα. Ακουμπισμένο στην πλευρά του λιμανιού του παραμένει σχετικά άθικτο, αν και αποκομμένο από την υπόλοιπη ανωδομή. Εμφανίζεται το μπουζονάκι τύπου κουρευτικής, όπως και μια άγκυρα στην πλευρά του λιμανιού, και οι δύτες σημειώνουν τον αριθμό των φινιστρίνιων που παραμένουν σταθερές και ανέπαφες εντός της κατασκευής.
Από εδώ αφαιρέθηκε η κεφαλή του Πολεμιστή πριν το σκάφος ξεκινήσει την ενεργό υπηρεσία εν καιρώ πολέμου. Εκτίθεται στο Μπιλμπάο στο σπίτι της οικογένειας του αείμνηστου Don Ramon de la Sota.
Πολλά από τα εναπομείναντα εξαρτήματα και εξαρτήματα καταδεικνύουν το υψηλό επίπεδο με το οποίο κατασκευάστηκε αυτό το πλοίο, και κανένας επισκέπτης δύτης δεν θα μπορούσε να μπερδέψει τα πλακάκια αυτού που κάποτε ήταν η πισίνα.
Κοντά σε μια άγκυρα στην πλευρά του λιμανιού, είναι ορατό το όπλο Lewis. Αν και εξακολουθεί να είναι στερεωμένο στην πλώρη, έχει σπάσει και βρίσκεται στην άμμο.
Πολλά φινιστρίνια παραμένουν στερεωμένα σε μεγάλα τμήματα επιμετάλλωσης και σε ορισμένες περιοχές παραμένουν σειρές από κομψά τετράγωνα παράθυρα με τα τυλιγμένα φωτιστικά τους.
Και εξακολουθούν να είναι ορατά εκείνα τα σπάνια φινιστρίνια γραμματοκιβωτίων, που κάποτε χρησιμοποιήθηκαν για τον αερισμό αυτών των πολυτελών καμπίνων όταν ο Warrior II ήταν στις τροπικές περιοχές.
