Χαμένα Καράβια της Μάχης των Οινουσσών

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, Άρχισα να ερευνώ ποια μπορεί να είναι τα δύο παλιά ναυάγια. Μετά από κάποια αρχειακή έρευνα και διαβούλευση με τον παραγωγό ντοκιμαντέρ Σάββα Καράκα, ήμουν αρκετά σίγουρος ότι έπρεπε να σχετίζονται με τη μάχη των Οινουσσών, που έλαβε χώρα μεταξύ του Οθωμανικού και του Ενετικού στόλου πριν από περισσότερα από 300 χρόνια, στις 9 Φεβρουαρίου 1695.

Αυτή η μάχη ξεκίνησε από το ακρωτήριο Karaburun στη δυτική Ανατολία. Ο βενετσιάνικος στόλος αποτελούνταν από 21 ιστιοφόρα πλοία της γραμμής, πέντε galleasses και 21 γαλέρες, υπό τη διοίκηση του ναύαρχου Antonio Zeno, ενώ ο Οθωμανικός στόλος διέθετε 20 ιστιοφόρα πλοία της γραμμής και 24 γαλέρες υπό τον Kapudan (Ναύαρχο) Mezzo Morto Huseyin Pasha. Η μάχη έληξε με ήττα για τους Ενετούς, με τρία από τα 60 πλοία τους, τα Stella Maris, Leon Coronato και Drago Volante, να ανατιναχτούν, ενώ το San Vittorio υπέστη τόσο μεγάλες ζημιές που έπρεπε να αποσυρθεί.

Τα δύο ναυάγια που είχα εντοπίσει έπρεπε να είναι αυτά του Stella Maris και του Leon Coronato, επειδή το πρώτο είχε καταγραφεί ότι δέχθηκε πυρά, με

Ο Leon Coronato έρχεται δίπλα στη βοήθειά της. Τα δύο πλοία λέγεται ότι βυθίστηκαν το ένα δίπλα στο άλλο.

Έμαθα επίσης ότι Έλληνες ερευνητές είχαν πραγματοποιήσει εκτεταμένες έρευνες τα τελευταία χρόνια, ελπίζοντας να εντοπίσουν αυτά τα ναυάγια στα χωρικά τους ύδατα.

Επειδή έχω μηχανικό παρά αρχαιολογικό υπόβαθρο, τείνω να προτιμώ να συμμετέχω στην έρευνα ναυαγίων της Εποχής του Ατμού, συμπεριλαμβανομένων των υποβρυχίων αυτής της εποχής.

Έτσι, επειδή πρόκειται για μια αρχαιολογική ανακάλυψη, ανέφερα το εύρημα μου στον Δρ Harun Ozdas, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την υποβρύχια αρχαιολογία στο Ινστιτούτο Θαλάσσιων Επιστημών και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου της 9ης Σεπτεμβρίου στη Σμύρνη.

Ήταν πολύ ενθουσιασμένος με αυτά που του είπα και αποφάσισε να οργανώσει μια αποστολή για περαιτέρω μελέτες των ναυαγίων.

ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΟΣ ΙΟΥΝΙΟΥ Το ερευνητικό σκάφος K Piri Reis του ινστιτούτου κινητοποιήθηκε με άδεια από το Υπουργείο Τουρισμού και Πολιτισμού της Τουρκίας και χρηματοδότηση από το Υπουργείο Ανάπτυξης. Στην αποστολή συμμετείχε και το καταδυτικό/ερευνητικό μου σκάφος Milonga.

Μια ομάδα έμπειρων τεχνικών δυτών με αναπνευστήρες και εξοπλισμό ανοιχτού κυκλώματος που χρησιμοποιούν 18/45 trimix και nitrox 50 ενώθηκαν από χειριστές ROV και drone, ειδικούς σόναρ και έναν γιατρό στην αποστολή. Αυτή ήταν επίσης μια ακόμη αφορμή για τον Σάββα Καράκας και την ομάδα του να γυρίσουν ένα ντοκιμαντέρ για το IZ TV.

Αν και οι καιρικές συνθήκες τείνουν να είναι ως επί το πλείστον δυσμενείς σε αυτήν την περιοχή καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, θα απολαμβάνουμε αρκετά ήρεμες θάλασσες καθ' όλη την περίοδο της αποστολής. Χρησιμοποιώντας τις προηγούμενες συντεταγμένες μου, ξεκινήσαμε με κάποια πλευρική σάρωση για να αξιολογήσουμε την τοποθεσία και επίσης να αναζητήσουμε το τρίτο βενετσιάνικο πλοίο, το Drago Volante, αν και χωρίς αποτέλεσμα.

Υποθέτοντας ότι αυτό το ναυάγιο πρέπει να βρίσκεται στα ελληνικά νερά, αποφασίσαμε να επικεντρωθούμε στα άλλα δύο ναυάγια που είχα βρει.

Αφού σημάδεψα το ναυάγιο στο οποίο είχα δει το μεγάλο αντικείμενο σε σχήμα καμπάνας στην καταδυτική μου κατάδυση, στείλαμε το ROV. Όλοι οι επιβαίνοντες ευθυμήθηκαν όταν είδαμε ότι η βολή είχε προσγειωθεί ακριβώς δίπλα στο αντικείμενο, το οποίο ο Δρ Ozdas αποφάσισε να σηκώσει για περαιτέρω μελέτη.

Κάναμε ένα σχέδιο κατάδυσης. Η πρώτη ομάδα δυτών πήρε βίντεο πλάνα της τοποθεσίας, μετά ήταν η σειρά μου να βουτήξω με την Kaya Yarar για να ασφαλίσω ένα σχοινί ώστε το αντικείμενο να μπορεί να ανυψωθεί χρησιμοποιώντας τον γερανό του ερευνητικού σκάφους.

Μας ακολούθησε ο υποβρύχιος φωτογράφος Ali Ethem Keskin, φωτογραφίζοντας μας και φωτογραμμετρικές λήψεις του χώρου για μεταγενέστερες ψηφιδωτές.

Μετά την κατάδυση δεν ήμουν πεπεισμένος ότι η επιλεγμένη μέθοδος ανύψωσης θα λειτουργούσε άψογα, και αφού επικοινωνήσαμε με τον Dr Ozdas και το πλήρωμά του, αποφασίσαμε να τοποθετήσουμε ένα δίχτυ κάτω από το αντικείμενο για ασφάλεια. Το επόμενο πρωί μια άλλη ομάδα βούτηξε με το δίχτυ για να προετοιμαστεί για τη συσκευασία του αντικειμένου σε αυτό.

ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΔΥΣΕΙ, ήμασταν έτοιμοι να το ανεβάσουμε στο κατάστρωμα του K Piri Reis. Περίπου 15 λεπτά μετά την επιχείρηση, δύτες κοντά στην επιφάνεια βλέποντάς το να ανεβαίνει, έδωσαν το σαφές σήμα για να το ανεβάσουν στο κατάστρωμα.

Ήταν μια συγκινητική στιγμή, που συνοδεύτηκε από πολλά χειροκροτήματα και την κόρνα του πλοίου, καθώς το αντικείμενο προσγειώθηκε με ασφάλεια στο κατάστρωμα, 323 χρόνια αφότου χάθηκε στη θάλασσα.

Λίγες μέρες αργότερα παραδόθηκε στο Μουσείο Τσεσμέ για να ξεκινήσουν οι εργασίες συντήρησης. Ο αρχικός καθαρισμός έδειξε ότι το αντικείμενο ήταν κατασκευασμένο από φύλλα από κράμα χαλκού, καρφωμένα μεταξύ τους και διέθετε δύο μεγάλες λαβές σε κάθε πλευρά, κοντά στο στόμιό του.

Κανένα τέτοιο αντικείμενο δεν είχε ανακαλυφθεί ποτέ σε ναυάγιο, έτσι η ομάδα του Δρ Ozdas και ειδικοί από αμερικανικά και βρετανικά ινστιτούτα άρχισαν να εργάζονται για το παζλ. Οι αρχικές υποθέσεις είναι ότι το αντικείμενο θα μπορούσε να είναι ένα γιγάντιο καζάνι από τη γαλέρα του πλοίου.

Καθώς αυτός ο χώρος ναυαγίου φαίνεται τόσο πολλά υποσχόμενος και ιστορικά σημαντικός, ο Δρ Ozdas έχει ήδη υποβάλει αίτηση στο Υπουργείο για περαιτέρω ανασκαφές, οι οποίες ενδέχεται να αποκαλύψουν άλλα ενδιαφέροντα αντικείμενα.