ΔΥΤΗΣ ΓΛΥΚΟΥ ΝΕΡΟΥ
«Γιατί αποφάσισα να γίνω ο πρώτος άνθρωπος που θα κινηματογραφήσει όλα τα είδη βρετανικών ψαριών στα εσωτερικά ύδατα»,
από τον JACK PERKS
Ο συνεργάτης της κατάδυσης John Mcintyre και εγώ έφτασε σε ένα πάρκο τροχόσπιτων που βρίσκεται πίσω στον ποταμό Τάβι με την ελπίδα να βρει σολομό. Ήταν Οκτώβριος, οπότε τα δέντρα ήταν βαριά με χρυσοκαφέ φύλλωμα και υπήρχε ένα τσίμπημα στον αέρα.
Τα φύλλα που έπεφταν στο ποτάμι παρείχαν μια σουρεαλιστική φθινοπωρινή εμπειρία κάποτε κάτω από το νερό, και στο Ντέβον έβρεχε, αν και το νερό είχε μόνο μια ελαφριά χροιά τσαγιού.
Η πισίνα είχε περίπου 10 μέτρα πλάτος και ίσως 7 μέτρα στο βαθύτερο της, κάτι που για μια βουτιά στο ποτάμι είναι πολύ χρήσιμο.
Η κοίτη του ποταμού ήταν επενδεδυμένη με μεγάλους λείους βράχους αλλά το γρήγορο νερό εμπόδιζε να σχηματιστεί λάσπη. Αν και ορισμένα τμήματα κινούνταν αρκετά γρήγορα, η πισίνα ήταν αρκετά χαλαρή, επιτρέποντας μια βουτιά χωρίς άγχος.
Ξεκινώντας προς τα κάτω, πήραμε σιγά-σιγά τον δρόμο μας στα βαθύτερα μέρη, μέχρι να δούμε μεγάλα σκοτεινά σχήματα.
Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που μου αρέσουν οι καταδύσεις στο ποτάμι, χωρίς να ξέρω τι μπορεί να συναντήσετε. Σχεδόν όλα τα είδη ψαριών μας βρίσκονται σε ποτάμια, επομένως μια κατάδυση μπορεί να είναι μια πραγματική τυχερή βουτιά.
Περάσαμε μπροστά από μεγάλους ογκόλιθους και μια σπηλιά που πιθανότατα είχε φθαρεί από χρόνια διάβρωσης φαινόταν πολλά υποσχόμενη.
Τα περισσότερα από τα ψάρια που βλέπαμε ήταν θαλάσσιες πέστροφες και συνήθως έτρεχαν με βέλη πριν προλάβουμε να τους πλησιάσουμε, αλλά τα περίεργα ψάρια παρέμεναν ακίνητα και μας επέτρεπαν να πλησιάσουμε, πιασμένοι μεταξύ μάχης και πτήσης.
Ένα από αυτά τα ψάρια δεν ήταν θαλάσσια πέστροφα αλλά ένας όμορφα χρωματισμένος σολομός, ο βασιλιάς των ψαριών, και μου επέτρεψε να πάρω μερικά στιγμιότυπα. Το ότι το ποτάμι ήταν σχετικά χαμηλό ήταν καλό για μένα, όχι μόνο λόγω των ευκολότερων συνθηκών κατάδυσης, αλλά επειδή σήμαινε ότι ο σολομός έπρεπε να περιμένει στα βαθύτερα νερά μέχρι να έρθουν οι βροχές και να του επιτρέψουν να προχωρήσει.
Είναι το μυστήριο των ψαριών Αυτό με ιντριγκάρει περισσότερο, η Φύση που για τους περισσότερους ανθρώπους είναι κρυμμένη μακριά από τα μάτια, έξω από το μυαλό.
Γοητευμένος από τον φυσικό κόσμο, άρχισα να ψαρεύω όταν ήμουν 11 ετών. Στα 16, είχα ξεκινήσει φωτογραφία. Κοίταξα τι είχαν κάνει άλλοι φωτογράφοι όσον αφορά την καταγραφή των ψαριών του γλυκού νερού στο Ηνωμένο Βασίλειο και διαπίστωσα ότι υπήρχαν λίγα πράγματα εκεί έξω, εκτός από το περίεργο πορτρέτο του λούτσου από το Stoney Cove. Πολλά είδη ψαριών του γλυκού νερού είχαν σχεδόν φωτογραφηθεί στο φυσικό τους περιβάλλον.
Το δέλεαρ της θάλασσας τείνει να πωλείται ευκολότερα από κάποια βρώμικη λίμνη ή κανάλι, αλλά τα εσωτερικά ύδατα έχουν μια τέτοια ποικιλία ειδών και θεμάτων για να κολλήσουν οι φωτογράφοι. Και έζησα, και ζω ακόμα, στο Nottingham, που δεν είναι πουθενά κοντά στη θάλασσα!
Το 2013 δημιούργησα μια καμπάνια crowdfunding για να προσπαθήσω να κινηματογραφήσω κάθε είδος ψαριού που βρίσκεται στο βρετανικό γλυκό νερό – έτσι συμπεριφέρομαι λίγο σαν πουλερικό, αλλά με εξοπλισμό κατάδυσης.
Περίμενα να συλλάβω και τα 54 είδη σε ένα χρόνο, αλλά στην πραγματικότητα μόλις ολοκλήρωσα το έργο!
Στην αρχή υπήρχαν ζητήματα σχετικά με το τι είναι ένα βρετανικό ψάρι γλυκού νερού. Πρέπει να συμπεριλάβω μόνο αυτόχθονα είδη; Πολιτογραφημένοι; Και τι γίνεται με τα θαλάσσια ψάρια που μπαίνουν σε γλυκό νερό;
Αποφάσισα να βασίσω τη λίστα μου στα είδη που βρίσκονται στα βιβλία του Mark Everard για τα βρετανικά ψάρια γλυκού νερού – με μία ή δύο προσθήκες – εστιάζοντας σε όλα τα αυτόχθονα είδη, πολιτογραφημένα και κοινά μη αυτόχθονα και τα λίγα θαλάσσια ψάρια που μπορούν να μείνουν σε γλυκό νερό για παρατεταμένες περιόδους.
Με τον καιρό έχω εξελιχθεί τεχνικές για χρήση κατά την κατάδυση και την κολύμβηση με αναπνευστήρα, μαζί με κάμερες και υποβρύχιες παγίδες κάμερας.
Στο διάστημα που δούλευα στο έργο οι υποβρύχιες κάμερες έχουν αλλάξει μαζικά και, τώρα που είναι πιο προσιτές και χρησιμοποιούνται ευρέως, έχει γίνει πολύ πιο συνηθισμένο να βλέπουμε πλάνα ψαριών διαδικτυακά (online).
Ήξερα ότι έπρεπε να βρω τα καλύτερα δυνατά σημεία για να ξεχωρίσει η δουλειά μου.
Βασίστηκα σε πολλούς επιστήμονες αλιείας, προσωπικό της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, ψαράδες και ποταμούς για να είναι τα μάτια και τα αυτιά μου και να με ενημερώνουν όταν εμφανίζονταν ορισμένα είδη. Συχνά έφευγα από το σπίτι σε μια στιγμή με τη μάταιη ελπίδα να δω ένα ψάρι για το οποίο λίγοι άλλοι είχαν καν ακούσει!
Ταξίδεψα από την Κορνουάλη στη Βόρεια Σκωτία και σχεδόν παντού στο ενδιάμεσο. Όταν ξεκίνησα για πρώτη φορά το έργο, δεν μπορούσα να οδηγήσω, οπότε έπρεπε να προλάβω ένα τρένο ή να παρακαλέσω για ανελκυστήρες με όλο μου το κιτ κάμερας.
Καθώς κυνηγούσα το αντικείμενό μου, εξαρθρώθηκα το χέρι μου, αρρώστησα από την επαφή με το νερό του ποταμού και έκοψα την άκρη του δακτύλου μου ενώ κυνηγούσα το χωριάτικο, ένα από τα πιο σπάνια ψάρια μας.
Δεν ήταν μια λούτσα τέρας που είχε το ψηφίο μου, αλλά προσαρμόζα τη μηχανή μου με ένα μαχαίρι στυλό που γλίστρησε.
Έχω δουλέψει σε όλες τις καιρικές συνθήκες, από μια ευχάριστη βουτιά σε ένα ρεύμα κιμωλίας ένα ζεστό απόγευμα Ιουλίου μέχρι να ξαπλώνω μπρούμυτα στις λίμνες Highland τον Νοέμβριο, αμφισβητώντας τη λογική μου.
Τα Grayling είναι μακράν τα αγαπημένα μου ψάρια, αν και η μπάρα έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Έχω ξοδέψει τον περισσότερο χρόνο στα γυρίσματα αυτών των κυριών του ρεύματος στην περιοχή Peak, καθώς δεν είναι πολύ μακριά από το μέρος που μένω στο Nottingham.
Χρειάστηκαν χρόνια παρατήρησης για να καταλάβουμε πού αναπαράγεται το γκριζάρισμα και οι καλύτερες στιγμές για να το δούμε αυτό. Τα αρσενικά τσακώνονται μεταξύ τους σε θεάματα που θυμίζουν ελάφι που τρυπώνουν. Τα σκοτεινά αρσενικά στη συνέχεια ξεφεύγουν με το πιο χλωμό θηλυκό γκριζάρισμα και βρίσκουν μια περιοχή από λεπτό χαλίκι.
Υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη ότι τα περισσότερα ψάρια του γλυκού νερού έχουν λασπώδες καφέ χρώμα, αλλά για να το διαλύσετε αυτό αρκεί να κοιτάξετε ένα γκριζάρισμα πτερύγια, με τις νότες βιολετί τους, τις λάμψεις του αλκυόνα και τα βαθιά ζεστά κόκκινα να αναβοσβήνουν.
Απογοητευτικά, το γκριζάρισμα δεν επιστρέφει στο ίδιο σημείο κάθε φορά, όπως θα έκανε ο σολομός ή η πέστροφα σε ένα κόκκινο, οπότε το να αφήσετε μια κάμερα στη θέση του θα μπορούσε να είναι μια μάταιη άσκηση.
Αλλά, τελικά, ήμουν εκεί και παρακολουθούσα καθώς ένα αρσενικό τοποθετούσε το ραχιαίο πτερύγιο του πάνω από ένα θηλυκό και τα δύο ψάρια άρχισαν να γεννούν – ένα εκπληκτικό θέαμα που χρειάστηκε χρόνια δουλειάς για να συλλάβει.
Κοινή είδη ήταν μερικές φορές εκπληκτικά δύσκολο να βρεθεί. Ο κυπρίνος, για παράδειγμα, αποδείχτηκε δύσκολος επειδή οι λίμνες που περιέχουν πολλά από αυτά τείνουν να είναι αρκετά βρώμικες.
Μερικές φορές η επιτυχία είναι απλώς θέμα τύχης. Με τον Rob Cuss, έναν φίλο του φανατικού ψαριού, πήγα για μια βουτιά τον Απρίλιο στο Stoney Cove σε μια προσπάθεια να φωτογραφίσω την ωοτοκία των τούρνων.
Έκανε αρκετά κρύο, δεν με βοηθούσε το γεγονός ότι φορούσα ένα στολή, και η θερμοκρασία δεν ήταν πολύ πάνω από 10°C κάτω στο κατάστρωμα καθώς βυθιστήκαμε για να δούμε μερικά κανονικά στέκια. Η άνθιση των φυκιών είχε ξεκινήσει νωρίς εκείνο το έτος, και τα σχολεία καταδύσεων είχαν ήδη μπει, οπότε η ορατότητα ήταν φρικτή, αλλά συνεχίσαμε.
Ο Ρομπ έδειξε κάτι και, σίγουρα, ήταν λούτσος, αλλά ήταν πολύ μόνος του, κάτι που δεν βοηθάει όταν ψάχνεις για βολές.
Μετά από 45 λεπτά άρχισα να νιώθω λίγο το κρύο, οπότε μου δόθηκε σήμα ότι έπρεπε να επιστρέψουμε. Καθώς ελέγχαμε τα ζιζάνια στο ταξίδι της επιστροφής μας, παρατήρησα ένα αστείο λευκό σχήμα κρυμμένο. Ήταν το λάθος σχήμα και χρώμα για τούρνα, αλλά καμία πέρκα ή κατσαρίδα δεν θα μπορούσε να είναι τόσο μεγάλη.
Αυτό που ήταν ήταν ο σχεδόν μυθικός κυπρίνος-φάντασμα που αποκαλεί τον Stoney Cove σπίτι, ένα ωραίο κομμάτι ψαριού. Απλώς καθόταν εκεί και μας άφησε να ρίξουμε μερικές βολές.
Είχα ακούσει για τον κυπρίνο να βρίσκεται στο Stoney για χρόνια, αλλά το είχα αφήσει κάτω σε μεγάλες ιστορίες και νάρκωση μέχρι που αυτός ο τεράστιος λευκός κυπρίνος, ο ίδιος ο Moby Dick του ιστότοπου, έκανε την ευπρόσδεκτη εμφάνισή του.
Τα γυρίσματα έχουν σε μεγάλο βαθμό περάσει από το ψάρεμα για μένα. Ήταν ένα φανταστικό εργαλείο για την παρατήρηση της συμπεριφοράς των ψαριών, όπως όταν τα κοπάδια, όπως οι πέρκες και οι κατσαρίδες, όπως οι λούτσοι, όταν τους εντοπίζουν να μένουν πίσω και κοντά στην ουρά – όπως και τα ωδικά πτηνά θα πλήξουν μια καρακάξα.
Έχω δει ψάρια να ενώνονται ή, τουλάχιστον, να εκμεταλλεύονται το ένα το άλλο, με τις πέρκες να σκιάζουν τα χέλια καθώς ριζώνουν για να βρουν θήραμα και να κινούνται για να αρπάξουν ταυροκεφαλές και μικρά ασπόνδυλα που φεύγουν.
Τα γυρίσματα χαμηλών παρεμβολών χρησιμοποιούνται πλέον σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό για την παρακολούθηση των ψαριών, ενώ η άφιξη των drones έχει βοηθήσει μαζικά στην καταμέτρηση των κόκκινων σολομών και πέστροφας.
Τώρα τι? Θα ήθελα να γράψω ένα άλλο βιβλίο, ίσως για τα μέρη, τους ανθρώπους και τα ψάρια που έχω συναντήσει, και επίσης να προσπαθήσω να κινηματογραφήσω περισσότερα θαλάσσια ψάρια βρετανικών νερών, αν και όχι όλα – υπάρχουν περίπου 400 είδη και τα περισσότερα ζουν η βαθιά θάλασσα!
Μερικά από τα ευρωπαϊκά ψάρια του γλυκού νερού, όπως η μπάρα Cozimo, η λούτσα Amur και το huchen ακούγονται επίσης σαν πρόκληση.
Παρακολουθήστε κάθε βρετανικό ψάρι γλυκού νερού που γυρίστηκε υποβρύχια στο jackperksφωτογραφία
