ΙΣΛΑΝΔΙΑ ΔΥΤΗΣ
Dive the Pourquoi Pas; Γιατί όχι?
Περισσότερα από 80 χρόνια μετά τη βύθιση του πλοίου του Γάλλου εξερευνητή Jean-Baptiste Charcot του 20ου αιώνα στην Ισλανδία, ο NICOLAS JOB καταδύεται το ναυάγιο
Από αριστερά προς τα δεξιά: Μέλη της ομάδας αποστολής, με τον Charcot στο κέντρο. Ένα βαρέλι τιμά τη μνήμη του ναυαγίου. το Pourquoi Pas; στην άγκυρα.
Από τα πολλά πλοία που έχουν ναυαγήσει στα ισλανδικά νερά, το τρίστιχο barque Pourquoi Pas; παραμένει χαραγμένο σε πολλές μνήμες στο νησί.
Ήταν 16 Σεπτεμβρίου 1936, και το πλοίο πολικής εξερεύνησης επέστρεφε από μια αποστολή στη Γροιλανδία για να παραδώσει επιστημονικό υλικό πίσω στη Γαλλία.
Είχε σταματήσει για να ανεφοδιαστεί με καύσιμα στο Ρέικιαβικ, αλλά όταν ξεκίνησε ξανά την έπιασε μια τρομερή καταιγίδα.
Καθώς αποδείχτηκε δύσκολος στους ελιγμούς, το πλοίο πλησίασε πιο κοντά στη δυτική ακτή της Ισλανδίας και εκεί χτύπησε σε βράχους. Χρειάστηκε μόνο λίγα λεπτά για να βυθιστεί, παίρνοντας μαζί της έναν από τους πρωτοπόρους της πολικής εξερεύνησης, τον Jean-Baptiste Charcot.
Ο Charcot, ηλικίας 70 ετών, ήταν γιατρός και επιστήμονας που μέχρι τότε είχε εξερευνήσει τις περιοχές του Βόρειου Πόλου για περισσότερα από 30 χρόνια. Πριν από αυτό είχε ηγηθεί της Γαλλικής αποστολής της Ανταρκτικής του 1904-07, αλλά η επόμενη αποστολή από το 1908-10 ήταν η πρώτη του στο Pourquoi Pas.
Σε εκείνο το ταξίδι είχε εξερευνήσει τις θάλασσες Bellinghausen και Amundsen και ανακάλυψε τα νησιά Charcot και Loubet και τον κόλπο Marguerite.
Από το 1925 μέχρι τη στιγμή του θανάτου του, αφιέρωσε τον χρόνο του στην εξερεύνηση της ανατολικής Γροιλανδίας και του Σβάλμπαρντ.
Pourquoi Pas; Ο τιμονιέρης Eugène Gonidec κατέγραψε τις τελευταίες ώρες του πλοίου: «16 Σεπτεμβρίου: Θάλασσες 29 έως 46 πόδια, ΝΑ άνεμοι 64+ κόμβοι. Άνεμος φυσάει με απίστευτη βία. Το πλοίο κατευθύνεται πολύ άσχημα… Από τις 2.30 έως τις 3 π.μ. αντιλαμβανόμαστε κατά διαστήματα ένα φως που κανείς δεν μπορεί να αναγνωρίσει. Υπολογίστε όμως ότι είναι οι Ακράνες….
«Στις 5.15 το Pourquoi Pas; αγγίζει δύο φορές υποβρύχιους βράχους. Ατμός αναβλύζει από το λέβητα, το μηχάνημα γίνεται άχρηστο… Ο Bosun Le Guen εκσφενδονίζεται στη θάλασσα… Ο καπετάνιος βάζει όλους να ξυπνήσουν και να βάλουν τις σωσίβιες ζώνες. Συνειδητοποιεί ότι δεν είναι σε θέση να σώσει τον Le Guen…
«Στις 5.35 περίπου, ο καπετάνιος διατάζει να δέσουν στην πλευρά του λιμανιού και μετά στη δεξιά πλευρά λίγο αργότερα. Επειδή αυτή η εντολή δεν μπορούσε να εκτελεστεί, οι αλυσίδες γλιστρούν γρήγορα. Το πλοίο πρώτα αποφεύγει τους βράχους, αλλά συντρίβεται με το ένα στις 5.45 π.μ., σε απόσταση 1.5 μιλίου από τη στεριά που κοιτάμε πότε πότε…
«Το πλοίο βυθίζεται γρήγορα στην πρύμνη.
Προσπαθήστε να αντλήσετε το νερό, μάταια, το νερό ανεβαίνει πολύ γρήγορα. Στις 6 περίπου, με το νερό να κυλάει μέχρι τη μέση του καταστρώματος ενώ σπρώχνω τη μεγάλη σωσίβια λέμβο, πέφτω στο νερό… Στις κορυφές των κυμάτων, βλέπω τη στεριά και ένα σπίτι… Με τις αισθήσεις μου, τελικά κατάφερα να φτάνω στην ακτή, όπου μαυρίζω.
«Γύρω στις 9 π.μ., με παραλαμβάνει ένας νεαρός Ισλανδός ψαράς και ανακτώ τις αισθήσεις μου περίπου στις 12, αφού όλη η οικογένεια με φρόντισε με τον πιο αξιοθαύμαστο τρόπο».
Εμφανίστηκε το DIVER Ιούνιος 2017
Ογδόντα χρόνια μετά, επιστρέψαμε στο σημείο του ναυαγίου για να μάθουμε τι είχε απομείνει από το Pourquoi Pas;
Το ναυάγιο βρίσκεται 1.7 ναυτικά μίλια από την ακτή κοντά στην πόλη Borgarnes. Για να φτάσουμε στη μικρή παραλία όπου μας περιμένει μια βάρκα, ακολουθούμε μια διαδρομή μήκους 15 μιλίων προς ένα μικρό αγρόκτημα, το Straumfjödur.
Ο ευθύς δρόμος διασχίζει ένα άνυδρο τοπίο, με τη θέα να απλώνεται προς το εμβληματικό βουνό Hafnarfjall. Τα πρόβατα, τα πόνυ και τα αρπακτικά πουλιά της ερημιάς της Ισλανδίας δεν δείχνουν καθόλου να ενδιαφέρονται για την παρουσία μας.
Μετά από εννέα μίλια, ένα παλιό φορτηγό σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής και μετά συνεχίζουμε. Η διαδρομή τελειώνει σε μια σειρά από στροφές που περνούν μέσα από ένα λαβύρινθο από νησίδες, και τελικά φτάνουμε στα πέντε κτίρια του αγροκτήματος.
Αναγνωρίζουμε στα αριστερά από τις φωτογραφίες το μικρό τετράγωνο λευκό σπίτι στο οποίο οδηγήθηκε ο Eugène Gonidec την επόμενη μέρα του ναυαγίου.
Στο τέλος ενός λιβαδιού υπάρχει ένα βαρέλι που έχει στηθεί για να τιμήσει τη μνήμη του ναυαγίου και κάτω από εμάς βρίσκεται η παραλία όπου συγκεντρώθηκαν τα σώματα των ναυτικών, συμπεριλαμβανομένου του Charcot.
Ο Swanur Steinarson, ο ιδιοκτήτης της φάρμας και ο φύλακας του ναυαγίου, μας βγάζει στο σημείο του ναυαγίου. Η ορατότητα εκεί δεν είναι ποτέ πραγματικά ικανοποιητική, αλλά έχουμε προγραμματίσει να κάνουμε την κατάδυσή μας μετά από μια σειρά καθαρών ημερών, για να μεγιστοποιήσουμε τις πιθανότητές μας να έχουμε καλή θέα.
Το Pourquoi Pas; βρίσκεται μόλις 15 μέτρα βάθος, έτσι έχει εκτεθεί πολύ στις χειμερινές καταιγίδες και οι ξύλινες κατασκευές του έχουν εξαφανιστεί. Ό,τι απομένει συγκεντρώνεται σε μια περιοχή διαστάσεων 40 επί 15μ.
Η προπέλα με δύο λεπίδες είναι ακόμα στη θέση της στο άκρο του άξονα της και μπορούμε να δούμε την ατμομηχανή σύνθετου τύπου, που αποτελείται από δύο έμβολα και, μπροστά, τον λέβητα διπλού κλιβάνου.
Γύρω μας διακρίνουμε πολλά έπιπλα, ένα βολτόμετρο και την προπέλα έκτακτης ανάγκης. Περνώντας το λέβητα, παρατηρούμε ένα από τα βαρούλκα του Pourquoi Pas?.
Το windlass και το capstan βρίσκονται πιο μπροστά. Και για να συνδέσουμε τις δύο αλυσίδες άγκυρας πρέπει να ακολουθήσουμε το μήκος της άτυλης, η οποία βρίσκεται επίπεδη σε άξονα κάθετο στην άλλη.
Από την πρώτη άγκυρα που βλέπουμε λείπει ένα από τα αυλάκια της, πιθανότατα σπασμένο κατά τη βύθιση. Το δεύτερο, πολύ πιο πέρα, παραμένει άθικτο.
Το φθινόπωρο είναι η ώρα για το Βόρειο Σέλας στην Ισλανδία και τα βλέπουμε αργότερα πάνω από το αγρόκτημα.
Η ιστορία του Pourquoi Pas; έχει ξεχαστεί σε μεγάλο βαθμό στη Γαλλία, αλλά στην Ισλανδία το ναυάγιο αποτελεί μέρος της εθνικής θαλάσσιας μνήμης.
Στην πόλη Sandgerdi, οι άνθρωποι έχουν αφιερώσει ακόμη και ένα μουσείο στο διάσημο σκάφος: charcot.is/le‐musee‐charcot
