ΚΑΡΧΑΡΙΑ ΔΥΤΗΣ
Blacktips του Aliwal
Όταν περάσετε ένα μήνα στην παρέα τους, μπορείτε να γνωρίσετε μια κοινότητα μαύρων καρχαριών αρκετά καλά, όπως βρέθηκε ο EDOARDO SPACCA στα νερά της Νότιας Αφρικής
ΘΥΜΑΜΑΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟ καταδυτική ενημέρωση. «Να έχετε πάντα επίγνωση του πού βρίσκεστε», είπε ο οδηγός, προσθέτοντας πρόχειρα «και αν δαγκώσουν, μην κουνηθείτε, απλώς περιμένετε να τα αφήσουν…»
Ετσι μπράβο! Σκέφτηκα, αβέβαιος αν να νιώσω άγχος ή απλά να απολαύσω την αίσθηση της προσμονής μιας νέας εμπειρίας.
Ήταν η πρώτη μου επίσκεψη όχι μόνο στη Νότια Αφρική αλλά στην ήπειρο – την πραγματική Αφρική, με λιοντάρια, ελέφαντες, ιπποπόταμους και, φυσικά, καρχαρίες. Οι προσδοκίες μου ήταν υψηλές, με βάση όσα είχα διαβάσει και δει διαδικτυακά (online) πριν από την αναχώρηση, αλλά δεν ήξερα ακριβώς τι να περιμένω
μια δολωμένη βουτιά με ωκεάνια μαύρα άκρα (Carcharhinus limbatus). Παρά την ενδελεχή έρευνά μου, είχα ακόμα μεγάλες πεταλούδες στο στομάχι μου εκείνο το πρώτο πρωί.
Η τοποθεσία ήταν διάσημη για τους καρχαρίες της. Το Aliwal Shoal, στη βορειοανατολική ακτή της Νότιας Αφρικής, είναι ένας βραχώδης ύφαλος που φιλοξενεί πολλά είδη, από την κατοικημένη κοινότητα των μαύρων άκρων μέχρι τον εποχιακό κουρελιασμένο δόντι (τίγρης άμμου), τίγρη, σφυροκέφαλο, ταύρο, σκοτεινό, μεταξένιο και, σπάνια, αν και παρόντες, μεγάλοι λευκοί καρχαρίες.
Όσον αφορά τα μεγάλα ζώα, το Shoal συνεχίζει να δίνει και, ανάλογα με την εποχή, μπορεί να προσφέρει τακτικές θεάσεις δελφινιών, φαλαινών και γιγάντια λαβράκι, μαζί με περιστασιακά mobula, καρχαρία κιθάρας, χελώνα και κοπάδια snapper.
Μια ώρα με το αυτοκίνητο νότια από το Durban στο KwaZulu-Natal και τρία μίλια μακριά από την ακτή, το Shoal πήρε το όνομά του από ένα σκάφος που παραλίγο να βυθιστεί εκεί το 1849. Φωλιάζει σε μια Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή, που ιδρύθηκε το 2004 και εκτείνεται για 11 μίλια κατά μήκος της ακτής .
Το εκτεθειμένο Shoal συχνά παρασύρεται από ρεύματα και υπόκειται σε άγριες διογκώσεις. Η υψηλότερη κορυφή του φτάνει τα 6 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, και οι βραχώδεις πλαγιές του βυθίζονται σε πάνω από 30 μέτρα με μέγιστο πλάτος περίπου 400 μέτρα, και είναι πλούσιες σε κοράλλια και άλλη θαλάσσια ζωή.
Τούτου λεχθέντος, οι συνδυασμένες επιπτώσεις της βιομηχανικής αλιείας και της ευρείας χρήσης διχτυών και τυμπάνων για την προστασία των παραλιών είχαν σοβαρό αντίκτυπο στον αριθμό των καρχαριών στην περιοχή, σύμφωνα με τον «ψιθυριστή των καρχαριών» Walter Bernardis των African Water Sports στο Umkomaas.
Οι πληθυσμοί, είτε των φαλαινοκαρχαριών, των μεγάλων λευκών ή των τίγρεων, έχουν μειωθεί δραματικά σε αυτό το τμήμα της Νότιας Αφρικής τα τελευταία 10 χρόνια.
Το Aliwal Shoal ήταν η πρώτη τοποθεσία όπου κατέστη δυνατή, το 2000, η ενασχόληση με τίγρεις-καρχαρίες που καταδύονται χωρίς κλουβιά, με την εισαγωγή των καταδύσεων με δολώματα από την African Water Sports.
Κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας ήταν δυνατό να δούμε αυτούς τους καρχαρίες σε κάθε δολωμένη κατάδυση, συνήθως πολλά άτομα ταυτόχρονα. Ο Umkomaas είχε διεκδικήσει τον τίτλο του «Tiger Shark Capital of the World» πριν γίνει γνωστή η παραλία Tiger στις Μπαχάμες.
Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, οι θεάσεις γίνονται όλο και πιο σπάνιες. Τα τύμπανα, που εισήχθησαν στο KwaZulu-Natal το 2007, και τα απλάδια καρχαριών έχουν σχεδιαστεί για να συλλαμβάνουν και να σκοτώνουν.
Τα τύμπανα είναι μεγάλοι, αγκυρωμένοι πλωτήρες από τους οποίους αιωρείται ένα μόνο δολωμένο γάντζο, ενώ απλάδια δίχτυα κρέμονται σε βάθη 10-14 μέτρων για να μπλέξουν τους καρχαρίες. Και τα δύο βρίσκονται σε απόσταση περίπου 400 μέτρων από τη θάλασσα.
Τέσσερις γραμμές τυμπάνων σε κάθε δίχτυ κατανέμονται σε καθεμία από τις 37 παραλίες σε περίπου 200 μίλια ακτογραμμής. Δουλεύουν άμεσα για να πιάσουν τους στοχευμένους καρχαρίες ή, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, μικρότεροι καρχαρίες αγκιστρώνονται ή μπλέκονται, χτυπούν για να προσπαθήσουν να απελευθερωθούν και στη διαδικασία προσελκύουν τα μεγαλύτερα αρπακτικά - στην περίπτωση των τίγρεων, κυρίως θηλυκών.
Περίπου 1100 καρχαρίες αλιεύονται κάθε χρόνο, μεταξύ των οποίων περίπου 65 τίγρεις, 20 λευκοί και αρκετοί καρχαρίες Zambesi, τα τρία κύρια είδη στόχων. Τα παρεμπίπτοντα αλιεύματα περιλαμβάνουν διάφορα κητώδη.
Έχουν ληφθεί ορισμένα μέτρα για τη μείωση των παρεμπιπτόντων αλιευμάτων και η χρήση των διχτυών αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της διαδρομής Sardine Run, αλλά το γεγονός παραμένει ότι υπάρχουν λιγότερο επιζήμιοι τρόποι για την προστασία των χρηστών του νερού – όπως η ενημέρωση τους πώς να μην θέτουν τον εαυτό τους άσκοπα σε κίνδυνο.
Εμφανίστηκε το DIVER Αύγουστος 2018
ΩΚΕΑΝΙΚΟΙ ΚΑΡΧΑΡΙΑ ΜΑΥΡΟΥ ΑΚΡΟΥ ταξινομούνται από την IUCN ως σχεδόν απειλούμενα. Υπό το ψάρεμα και τα απλάδια δίχτυα, έχουν επίσης πολύ αργό αναπαραγωγικό κύκλο, με τα θηλυκά να ζευγαρώνουν και να γεννούν μόνο κάθε δεύτερο χρόνο.
Φτάνουν τα 3 μέτρα μήκος, έχουν χάλκινο δέρμα και πολύ ανοιχτόχρωμη ζώνη στο θωρακικό πτερύγια. Δικα τους πτερύγιο-Τα άκρα είναι πιο σκούρα από εκείνα του πιο οικείου και μικρότερου καρχαρία με μαύρο ύφαλο (Carcharhinus melanopterus).
Η γρήγορη λαστιχένια λέμβο μας μήκους 8 μέτρων εκτοξεύτηκε σε στόμιο ποταμού παρέχοντας εύκολη πρόσβαση στη θάλασσα. Πολεμώντας με τα τρομακτικά κύματα του Ινδικού Ωκεανού φτάσαμε στο Aliwal Shoal σε περίπου 20 λεπτά και έγιναν οι προετοιμασίες για να πετάξουμε το γεμάτο με σαρδέλα δόλωμα-τύμπανο στη θάλασσα.
Αυτό κρεμάστηκε στα 6 μέτρα, με ένα δεύτερο μικρότερο τύμπανο κρεμασμένο πιο κάτω στη γραμμή στα 12 μέτρα, προς όφελος οποιουδήποτε από αυτούς τους άπιαστους καρχαρίες τίγρης που μπορεί να περνούν. Πηδήσαμε στο νερό και βρήκαμε 15-20 καρχαρίες να χορεύουν από κάτω μας, παρασυρόμενοι από τη μυρωδιά καθώς τα τύμπανα παρέσυραν μαζί με το ρεύμα.
Για εμάς, το να τριγυρνάμε γύρω από το τύμπανο με δόλωμα στα ψυχρά (18-22°C) νερά ήταν καλά δαπανημένο χρόνο, αν όχι για τους λιπόψυχους. Τα μαύρα άκρα ήταν αναμφισβήτητα περίεργα για τους δύτες.
Δεν είμαστε στο μενού τους και για σχεδόν τέσσερις εβδομάδες καθημερινής κατάδυσης δεν θα γινόταν ποτέ μάρτυρας επιθετικής συμπεριφοράς απέναντί μας, αλλά, μην κάνετε λάθος, είναι άγρια ζώα που απαιτούν συνεχή επαγρύπνηση και επίγνωση θέσης.
Δεν ντρέπονταν να έρθουν κοντά, και παρόλο που η περιέργειά τους ήταν συνδεδεμένη με αυτό το άρωμα σαρδέλας, θα αφιέρωσαν χρόνο για να μας εξερευνήσουν ενδελεχώς, ακόμα κι όταν ήμασταν μακριά από το τύμπανο του δολώματος.
Στην αρχή ήταν εκφοβιστικά και στις αρχικές καταδύσεις πέρασα μεγάλο μέρος του χρόνου μου παρακολουθώντας προσεκτικά για να δω από πού ερχόταν η επόμενη, αντί να απολαμβάνω καθαρά τη στιγμή.
Ωστόσο, ο ενθουσιασμός του να βρίσκομαι ανάμεσά τους και να τους κοιτάζω στα μάτια ήταν έκδηλος.
ΚΑΘΩΣ ΠΕΡΑΣΑΝ ΟΙ ΜΕΡΕΣ, απέκτησα μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και ξεκίνησα τον εαυτό μου πλήρως στη δράση, εκτιμώντας τόσο τις κινήσεις των καρχαριών όσο και την ταχύτητά τους όποτε το δόλωμα βρισκόταν στο στόχαστρό τους.
Ποτέ δεν πτοούνταν όταν διακυβευόταν ένα κομμάτι σαρδέλας, ακόμα κι όταν ήμουν τοποθετημένος με τη φωτογραφική μου μηχανή στη μέση των σνακ τους, προσπαθώντας να συγχρονίσω το ανοιχτό στόμα τους με τα στροβοσκοπικά μου.
Ενθουσιασμένοι κλείνονταν στο δόλωμα-τύμπανο, κάνοντας κύκλους και περνώντας από όλες τις κατευθύνσεις με αυξανόμενο ρυθμό καθώς το δόλωμα πετιόταν έξω από αυτό.
Δεν έδειξαν κανένα δισταγμό να με παραμερίσουν επανειλημμένα ή να σηκωθούν από πίσω και να με κάνουν να υποκλιθώ. Όσο πιο κοντά ήμουν στο τύμπανο, τόσο πιο έτοιμοι ήταν να με χτυπήσουν, μερικές φορές περνώντας ακόμα και ανάμεσα στα πόδια μου.
Καθώς περνούσε ο καιρός, άρχισα επίσης να σκέφτομαι τις δολωμένες καταδύσεις ως τις πολυάσχολες χαρούμενες ώρες των καρχαριών, λίγο τάπας ή σασίμι γι 'αυτούς, και άρχισα να νιώθω πιο κοντά τους, ιδιαίτερα όταν έβλεπα τον Walter να τους βάζει σε κατάσταση τονικής ακινησίας. , η «υπνωτική» κατάσταση στην οποία μπορούν να τοποθετηθούν οι καρχαρίες από έμπειρους δύτες, συνήθως με ήπιο χειρισμό του σώματος.
Από την κοντινή μου οπτική γωνία, ήταν αποκαρδιωτικό να βλέπω τον αντίκτυπο που είχε το ψάρεμα στα πλάσματα μπροστά στην κάμερά μου. Σχεδόν κάθε καρχαρίας που συνάντησα στο Shoal είχε γάντζους στο στόμα του και τραυματισμούς που κυμαίνονταν από μολύνσεις που προκλήθηκαν από τη σκουριά μετάλλου έως μόνιμη βλάβη στην κάτω γνάθο τους.
Η έλξη μου για τους καρχαρίες ξεκίνησε πριν από 15 χρόνια, σε τρεις βουτιές στην ανοιχτή πίστα μου στην Ταϊλάνδη. Την εποχή εκείνη το Koh Tao ήταν διάσημο για τον μεγάλο πληθυσμό του από καρχαρίες υφάλου, ο οποίος έχει πλέον εξαφανιστεί.
Βρήκα τη χάρη και τη δύναμή τους μαγευτική, αλλά πάντα τους αντιμετώπιζα με σεβασμό και σεβασμό, που ουσιαστικά σήμαινε φυσική απόσταση.
Στο Aliwal Shoal, ωστόσο, η απόσταση μεταξύ δύτη και καρχαριών γίνεται μια σχετική έννοια, και κατά τις τελευταίες μου καταδύσεις εκεί κατέληξα να αλληλεπιδράσω απευθείας μαζί τους, αφού ο Walter μου είχε εξηγήσει τη μέθοδο του για να βάλει έναν καρχαρία σε τονική ακινησία.
Σε δύο επόμενες καταδύσεις έδωσα στον Walter τη φωτογραφική μου μηχανή και πήρα τη θέση του στο δόλωμα-τύμπανο. Δεν πρόλαβα να κοιμίσω έναν καρχαρία, μόνο χάιδεψα τις κοιλιές δύο από αυτούς, που έδειχναν να απολαμβάνουν.
Μετά τη δεύτερη κατάδυση, ο Walter μου είπε ότι αυτό που με είχε δει να κάνω ήταν αρκετά ασυνήθιστο, δεδομένου ότι οι καρχαρίες δεν ήταν σε έκσταση, ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του της ημέρας με το εξής: «Νομίζω ότι τους άρεσες, αλλά μην κλαις αν σε δαγκώνουν αύριο». Είπαμε αρκετά, αυτό ήταν το τέλος των δοκιμών μου για τονωτική ακινησία.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ, όταν έδειξα τις φωτογραφίες μου σε φίλους και συναδέλφους, με στεναχώρησε όταν συνειδητοποίησα για άλλη μια φορά πώς ακόμη και εκείνοι με κάποια εμπειρία κατάδυσης θα υπέθεταν ότι ήμουν εθισμένος στην αδρεναλίνη, αναζητώντας προβλήματα παίζοντας με θανατηφόρα άγρια θηρία.
Τέτοιες λανθασμένες αντιλήψεις είναι φυσικά κοινές – λίγοι άνθρωποι κατανοούν τον κρίσιμο ρόλο των καρχαριών για τη διατήρηση του οικοσυστήματος.
Ο λαϊκός φόβος για τους καρχαρίες έχει διευκολύνει τις επιχειρήσεις ισχυρών εμπορικών συμφερόντων –των πτερυγίων καρχαριών– ωθώντας ολόκληρα είδη στο χείλος της εξαφάνισης και τα αναποτελεσματικά προστατευτικά μέτρα για τους λουόμενους, όπως εκείνοι στη Νότια Αφρική και την Αυστραλία, δεν βοήθησαν.
Εσείς και εγώ γνωρίζουμε ως δύτες ότι οι ωκεανοί καρχαρίες απειλούνται περισσότερο παρά απειλητικοί – το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μοιραστούμε τις γνώσεις μας στο μέγιστο των δυνατοτήτων μας.
ΦΑΚΕΛΟΣ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΕ>Καθημερινές πτήσεις με την BA και τη South African Airways προς το Durban, στη συνέχεια οδική μεταφορά 30 μίλια νότια προς το Umkomaas.
ΚΑΤΑΔΥΣΕΙΣ & ΔΙΑΜΟΝΗ>Το African Watersports προσφέρει μια ποικιλία από πακέτα κατάδυσης και διαμονής. Οι δολωμένες καταδύσεις του προσελκύουν μαύρες μύτες, τίγρη και άλλους καρχαρίες. Μπορεί να φιλοξενήσει έως και 12 δύτες στο διαμέρισμά του Seascapes, africanwatersports.co.za
ΠΟΤΕ ΝΑ ΠΑΕΙ>Για τους μαύρους καρχαρίες (και τους σκοτεινούς) καρχαρίες, ο Σεπτέμβριος είναι ο καλύτερος μήνας, αλλά εμφανίζονται όλο το χρόνο, με τίγρεις από Δεκέμβριο-Μάρτιο.
ΧΡΗΜΑΤΑ>Ραντ Νότιας Αφρικής.
ΤΙΜΕΣ>Πτήσεις με επιστροφή BA τον Σεπτέμβριο από 474 £. Για 10 καταδύσεις (blacktip & ύφαλος), με επτά ημέρες B&B και μεταφορά από/προς το αεροδρόμιο, υπολογίστε περίπου 17,400 rand pp (970 £).
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ> southafrica.net