«Η βουτιά που μετατράπηκε σε αγώνα μου για τη ζωή»

Το εμβυθιστικό πνευμονικό οίδημα (IPO) σε δύτες αναφέρεται συχνά σαν να είναι ένα σχετικά νέο φαινόμενο – αλλά δεν είναι. Η δύτης του Πλύμουθ JANET CHAPMAN μοιράστηκε την ιστορία της Δύτης περιοδικό αναγνώστες πριν από 34 χρόνια και ορίστε ξανά, καθώς θυμάται την τρομακτική κατάδυση που παραλίγο να τη σκοτώσει και την οποία άφησε με φορείο με ελικόπτερο… 

Το απόγευμα της Πέμπτης, 15 Ιουνίου 1989, οργάνωσα μια κατάδυση για τα μέλη του Plymouth Sound BSAC από το mv Maureen έξω από το Ντάρτμουθ. Ήταν σχεδόν το τελευταίο πράγμα που έκανα ποτέ.

Ήμασταν 14 στο πλοίο, σχεδόν όλοι έμπειροι δύτες. Η μόνη εξαίρεση ήταν ο Ντέιβ, που είχε πρόσφατα πιστοποιηθεί ως αθλητικός δύτης αλλά πολύ ικανός και σίγουρος για το νερό μετά από χρόνια ιστιοπλοΐας.

Για να σώσω τα επιχειρήματα, αποφάσισα να βουτήξω ο ίδιος με τον Ντέιβ. Ήταν μια τέλεια βραδιά, επίπεδη ηρεμία, με τη θάλασσα σαν βελούδο. Επρόκειτο να βουτήξουμε το ναυάγιο του Greatham, ένα μεγάλο ατμόπλοιο περίπου τέσσερα μίλια έξω από το λιμάνι. Καθώς βγαίναμε στον ατμό, υπήρχε η συνηθισμένη κοροϊδία. Θα μπορούσατε να καταλάβετε ότι ήμασταν όλοι φίλοι από τον αριθμό των προσβολών που πετούσαν.

Οι έξι από εμάς στο πρώτο κύμα αρχίσαμε να εναρμονιζόμαστε ενώ οι άλλοι απομακρύνθηκαν για να βοηθήσουν να παίξουν με τα «παιχνίδια» στην τιμονιέρα. Βρεθήκαμε σύντομα στο χώρο και η βολή τοποθετήθηκε. 42 μέτρα από το ναυάγιο. Υπήρχε τόσο λίγο ρεύμα που οι δύο σημαδούρες στη γραμμή βολής έτρεξαν απαλά μεταξύ τους, οι γραμμές κρεμούσαν μεταξύ τους. Ανυπομονούσα να μπω στο νερό.

Ήταν σκοτεινά κατεβαίνοντας, φυσικά. Άναψα τον πυρσό μου και κολύμπησα όσο πιο γρήγορα μπορούσα, γνωρίζοντας ότι ο Ντέιβ ήταν πολύ πίσω. Φτάνοντας στο βρόχο, που είχαμε φτιάξει νωρίτερα, κούρεψα έναν κύλινδρο απόστασης και έριξα τα τελευταία δύο μέτρα στο κατάστρωμα. Η ορατότητα ήταν περίπου 10μ. 

Αφού έλεγξα ότι ο Ντέιβ ήταν καλά, άρχισα να προχωρώ αργά κατά μήκος του ναυαγίου. Κάθε επιφάνεια ήταν καλυμμένη με ζωή: τεράστιες, κολλώδεις λοφώδεις ανεμώνες, μάζες από δάχτυλα νεκρών ανδρών, πολύχρωμα φτερά αστέρια και μικρές λευκές ανεμώνες. 

Επιθεωρήσαμε μια κοντή σκάλα πλήρως στολισμένη σε λευκό, μετά κοιτάξαμε κάτω από μια ανοιχτή καταπακτή, αλλά δεν υπήρχαν καλούδια εκεί κάτω. Το επόμενο τμήμα είχε ένα κομμάτι από κάπως εύθραυστο κατάστρωμα άθικτο από θαύμα και τώρα το σπίτι εκατομμυρίων ζώων. Τι ωραία βουτιά! απολάμβανα τον εαυτό μου.

Ξαφνικά ο Ντέιβ μου έδινε ένα σημάδι «κάτι δεν πάει καλά». Ήδη, και μόλις λίγα λεπτά στην κατάδυση; Απρόθυμα συμφώνησα να γυρίσω. Είχαμε σχεδόν ταξιδέψει πάνω από 15 μέτρα περίπου. Σχεδόν αμέσως παγιδεύτηκε από το πόδι του. 

Μαύρο σημάδι

Απαιτήθηκαν μεγάλα, καθαρά σήματα για «ΟΚ» και «Θα το κάνω». Το μαχαίρι του Dave ήταν συνδεδεμένο με ένα καλώδιο τηλεφώνου (μαύρο σημάδι για μένα που δεν το είχα παρατηρήσει νωρίτερα). Είχε πέσει από τη θήκη και το καλώδιο είχε τυλιχθεί γύρω από το κατάστρωμα.

Ευτυχώς, χρειάστηκαν μόνο λίγα δευτερόλεπτα για να τον ελευθερώσω, αλλά καθώς κοίταξα ψηλά για να δώσω στον Ντέιβ ένα σήμα «ΟΚ», το βλέμμα στο πρόσωπό του έκανε την καρδιά μου να βουρκώσει. Ο άντρας ήταν κοντά στον πανικό. Ξαφνικά δεν ήταν πια διασκεδαστικό! Ήμασταν σε ένα βαθύ, σκοτεινό, εξωγήινο περιβάλλον και θα ήμασταν τυχεροί να βγούμε ζωντανοί. Αντέδρασα όσο πιο ήρεμα και με αυτοπεποίθηση μπορούσα: «εσύ»… «εγώ»… «πάνω»… «κράτα τη γραμμή».

Καθώς ξεκίνησα το κάτω μέρος, άρχισα να λαχανιάζω λίγο. Τίποτα ασυνήθιστο σε αυτό, δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να με κόψει η ανάσα. Αλλά δεν υπήρχε ρεύμα και δεν ήταν μακριά για να κολυμπήσετε. Άρχισα να αμφιβάλλω ότι θα μπορούσα να επιστρέψω στο shotline. 

Λάμψη! Μακριά στα αριστερά μου ένα στροβοσκόπιο έσκασε και δύο ροές από ακατάστατες φυσαλίδες κατευθύνθηκαν νωχελικά προς την επιφάνεια. Ο Πολ και ο Μάικ ήταν εκεί κάτω, μόνο λίγα μέτρα μακριά, αλλά σε εκείνον τον άλλο κόσμο όπου όλα ήταν ακόμα καλά. 

Έριξα επιπλέον αέρα στο κοστούμι μου για να επιτύχω θετική άνωση. Αν ανέβαινα και έμπαινα γρήγορα, θα έφτανα στη γραμμή βολής κοντά στο σημείο που κουμπώσαμε και σίγουρα θα ένιωθα καλύτερα μόλις είχα το γερό σχοινί για να κρεμαστώ. 

Σίγουρα, φτάσαμε στο πλάνο ακριβώς πάνω από τον βρόχο. Κολλήθηκα, προσπαθώντας μάταια να ξαναπάρω την ανάσα μου, ενώ ο Ντέιβ ξεκούρεψε. Δεν ήθελα να του πω ότι είχα πρόβλημα. είχε αρκετά δικά του προβλήματα.

Απότομο λάκκο

Αρχίσαμε να ανεβαίνουμε. Προσπάθησα σκληρά να κρατήσω το ποσοστό κάτω σε κάτι λογικό, όταν το μόνο που ήθελα ήταν να φύγω από εκεί όσο πιο γρήγορα γινόταν. Όλα θα ήταν εντάξει στα 6μ.

Φτάσαμε στα 6 μέτρα και δεν ήταν όλα καλά. τσέκαρα το δικό μου υπολογιστή και τρόμαξα βλέποντας ότι μου έλεγε να αποσυμπιεστώ. Βοήθεια! Δύσκολα μπορούσα να αναπνεύσω. 

Προσπαθήστε να μην πανικοβληθείτε. Έκανα σήμα στον Ντέιβ να σταματήσει. Ένιωσα ότι βρισκόμουν σε έναν απότομο λάκκο και συνειδητοποίησα ότι επρόκειτο να πεθάνω. Η μόνη μου λύπη ήταν που δεν είχα κάνει διαθήκη, όπως ήθελα να κάνω εδώ και μήνες.

Δεν άντεξα άλλο και αποφάσισα να χάσω τις στάσεις. Καλύτερα να λυγίσεις στην επιφάνεια παρά να πνιγείς στα 6μ. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, το υπολογιστή εκκαθαρίστηκε. Δόξα τω θεώ! Έκανα σήμα στον Dave «πάνω» και κατευθύνθηκα προς την επιφάνεια σε κάτι λιγότερο από τα προτεινόμενα 60 δευτερόλεπτα.

Ήταν καλό να ξαναβρεθώ στον αέρα. Φούσκωσα το κοστούμι μου και έδωσα ένα μόνο κύμα σήματος έκτακτης ανάγκης. Δεν ξέρω μέχρι σήμερα γιατί δεν συνέχισα να κουνώ. Ήμουν ανίκανος για περισσότερα, μήπως ήθελα να μην κάνω φασαρία, πίστευα ότι θα τα πάω καλά σύντομα ή πίστευα ότι μια φορά ήταν αρκετή; 

Σύντομα ο Ντέιβ ήταν δίπλα μου. Τον ένιωσα να κρατιέται σταθερά, να μου φουσκώνει τη ζωή-σακάκι και κυματίζουν δυνατά. "Ελα έλα!" Η βάρκα γύρισε αργά προς το μέρος μας. Λιποθύμησα.

Σήμα έκτακτης ανάγκης

Στο μεταξύ, πίσω στη γέφυρα του Maureen, ο Άντι κουβέντιαζε αδρανής με τον πλοίαρχο Μάικ Ρόουλι. Κανείς δεν περίμενε ακόμα. Ξαφνικά: "Αυτό είναι σήμα έκτακτης ανάγκης!"

"Οπου?"

Αλλά ο Andy το έβαζε ήδη στην πρύμνη, σηκώνοντας τον όγκο του με 17 πέτρες πάνω από το κατάστρωμα και ρίχνοντας τα 2 μέτρα εκεί που ήλπιζε ότι θα ήταν ακόμα το φουσκωτό! 

Καθώς τραβούσε τον άγνωστο κινητήρα στη ζωή, ο Ρότζερ έπεσε δίπλα του και σύντομα έφτασαν με ταχύτητα εκεί όπου ο Ντέιβ στήριζε το αναίσθητο σώμα μου και μου φώναζε απελπισμένα να συνεχίσω να αναπνέω. Καημένος ο Ντέιβ! Ήταν φοβισμένος όλο αυτό το διάστημα και τώρα αναρωτιόταν τι είχε κάνει λάθος, ενώ στην πραγματικότητα είχε φερθεί αξιοθαύμαστα.

Κάπως έτσι και οι τρεις τους κατάφεραν να βγάλουν το κιτ μου, να με σηκώσουν στο σκάφος και να επιστρέψουν Maureen, αφήνοντας τον Ντέιβ να κολυμπήσει. Στο πλοίο, ο Μπομπ είχε οργανώσει τους πάντες. Προφανώς ήταν πολύ δύσκολο να με ανεβάσει τη σκάλα, αλλά ολοκληρώθηκε γρήγορα χρησιμοποιώντας ένα σχοινί και όλα τα χέρια. 

Αυτή τη στιγμή είχα σταματήσει να αναπνέω. Ήμουν εντελώς μπλε και έδειχνα αρκετά απελπισμένη. Ευτυχώς, όταν ξάπλωσα στο κατάστρωμα άρχισα να αναπνέω ξανά και ο Μπομπ μπόρεσε να μου δώσει οξυγόνο. Ο Μάικ τηλεφώνησε στην ακτοφυλακή. Είχαν περάσει πέντε λεπτά.

Αγώνας να αναπνεύσει

Όταν γύρισα, ήταν σαν να μην είχε μεσολαβήσει. Αμέσως κατάλαβα πού βρισκόμουν. Ο αγώνας να αναπνεύσει ήταν ακριβώς ο ίδιος. Το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να συγκεντρωθώ σε μια ανάσα τη φορά, ανίκανος να αναπνεύσω, γνωρίζοντας ότι πρέπει, να παλεύω για να μπω τον αέρα, να πνίγομαι, να λαχανιάζω, να μισοθέλω να πεθάνω για να επισπεύσω το τέλος της αγωνίας.

Τα πρόσωπα των φίλων μου κολύμπησαν μέσα και έξω από την εστίαση. Κάποιος κρατούσε κάθε μου χέρι. Αυτό βοήθησε πολύ. Κόλλησα σφιχτά.

Είχα προσκολληθεί στην ίδια τη ζωή. Πείστηκα ότι δεν έπρεπε να ενδώσω, αλλά πρέπει να κάνω την προσπάθεια να στρίψω με το μέρος μου. Οι προσπάθειές μου να βάλω τον εαυτό μου σε θέση κώμα προκάλεσαν επιπλέον προβλήματα στους διασώστες μου. «Το ελικόπτερο θα είναι εδώ σε 10 λεπτά». 

Δέκα λεπτά! Δεν πίστευα ότι θα μπορούσα να κρατήσω τόσο πολύ.

«Δεν μπορώ να αναπνεύσω». Θεώρησα απαραίτητο να συνεχίσω να τους το λέω αυτό, αν και πρέπει να ήταν προφανές. Σύντομα όμως ήταν αλήθεια. Η πίεση οξυγόνου είχε πέσει πολύ χαμηλά για να μπορέσω να λειτουργήσω τη βαλβίδα απαίτησης, αν και ο κύλινδρος ήταν ακόμα γεμάτος κατά ένα τέταρτο.

Έβγαλα τη μάσκα. Ο Μπομπ έβρισε καθώς οι άλλοι έσπευσαν να αλλάξουν τον κύλινδρο.

Τελικά έφτασε το ελικόπτερο. Έχω επιστρέψει στο Maureen αφού, και αναρωτήθηκε για τη στενή προσέγγιση μεταξύ ιστών, κεραιών και καλωδίων. Το πλήρωμα έκανε εξαιρετική δουλειά για να με πάρει εκεί. Με έδεσαν σε ένα φορείο ακριβώς όπως αυτό στο εγχειρίδιο διάσωσης. 

Κάποτε είχα δει έναν τραυματία να σύρεται σε ένα ελικόπτερο και μου φαινόταν τρομακτικά απαίσιο. Ήμουν κάπως ανήσυχος αλλά δεν έπρεπε να ήμουν. Ήταν εντάξει. Δεν ένιωθα καθόλου ότι κινούμαι, απλώς το ελικόπτερο πλησίαζε.

Μετά σκοτείνιασε και ήμουν μέσα. Πάντα ήθελα μια βόλτα με ελικόπτερο. Εδώ έπαιρνα την επιθυμία μου και σε καμία περίπτωση να την απολαύσω. Ο Ντέιβ ήταν κλεισμένος δίπλα μου και πήγαμε στο Μπόβισαντ. Ένιωσα πολύ μόνος. 

Σύντομα βγήκα στο φως και το ελικόπτερο απομακρυνόταν περισσότερο. Πρέπει να έχουμε φτάσει. Πρόσωπα στριμώχνονταν στον τοίχο του λιμανιού, κοιτάζοντας. Το κατέβασμα από τα πτερύγια του ρότορα έπιασε το πρόσωπό μου και για μερικά χαρούμενα δευτερόλεπτα είχα αρκετό αέρα για να αναπνεύσω.

Το Drysuit κόπηκε

"Γειά σου!" Ο Δρ Μορίς Κρος ήταν δίπλα μου. Κατάφερα να πάρω μια απάντηση και μετά τρέχαμε προς το Κέντρο Ερευνών Καταδυτικών Ασθενειών (DDRC). Θα έπρεπε να νιώσω καλά σύντομα, μόλις ήμουν στο pot. 

Υπήρχαν καμιά δεκαριά άτομα στο κέντρο. Τόσα πολλά! Όλα έγιναν μόνο για μένα. Παρήχθη μια γρήγορη εξέταση, ένα νεύμα και δύο ζεύγη ψαλιδιών. Μου drysuit με χάκαραν. Περισσότερες εξετάσεις, μετά άκουσα το «MI» (έμφραγμα του μυοκαρδίου) να μουρμουρίζει. "Χριστός! Νομίζουν ότι έχω πάθει καρδιακή προσβολή».

Μεγάλες βελόνες είχαν κολλήσει στις φλέβες και των δύο χεριών μου. Ήμουν πολύ στενοχωρημένος για να με νοιάζει. Στη συνέχεια, ο Maurice εξήγησε ότι είχα λίγο υγρό στους πνεύμονές μου και ότι μου είχε δώσει ένα διουρητικό για να μεταφέρω το υγρό στην κύστη μου. Θα με συνόδευε στο τοπικό νοσοκομείο. 

Όταν έφτασε το ασθενοφόρο, οι ενέσεις είχαν αρχίσει να λειτουργούν. Στο ταξίδι το μόνο που μπορούσα να διαχειριστώ μέσω μιας έξυπνης συνομιλίας ήταν "Χρειάζομαι μια τουαλέτα!" Έπρεπε να περιμένω μέχρι να φτάσουμε στο νοσοκομείο για ένα ταψί.

Ένα άλλο πλήθος με περίμενε στο Casualty: αχθοφόροι, νοσοκόμες, ακτινογράφος, γιατροί, γιατροί καταδύσεων, όλοι έτοιμοι να βοηθήσουν. Με κάθισαν να πάρω την ακτινογραφία και έριξα μια ματιά στην ώρα – 10 η ώρα. Τόσο αργά! Το περιστατικό συνέβη γύρω στις 7:30. Είχα καταφέρει να συνεχίσω για πάνω από δύο ώρες. Ίσως τελικά να μην επρόκειτο να πεθάνω. 

Λίγο μετά μπόρεσα να αρχίσω να αναπνέω από τη μύτη μου. Το στόμα μου, τώρα μπορούσα να το κλείσω, ένιωσα με επένδυση από κυματοειδές χαρτόνι. 

Η ακτινογραφία επιβεβαίωσε τη διάγνωση πνευμονικού οιδήματος. Περίπου 2.5 λίτρα υγρού είχαν διαρρεύσει από την κυκλοφορία μου στους πνεύμονές μου. Ήταν πλέον σίγουρο ότι δεν θα χρειαζόταν να ξανασυμπιεστώ. 

Εντατικής θεραπείας

Πέρασα τη νύχτα στην εντατική. Ήμουν με οξυγόνο όλη την ώρα, όπως ήμουν συνέχεια από την αρχή. Είχα επίσης μια σταγόνα, έναν καθετήρα ούρων, ένα καρδιομετρητή και μια νοσοκόμα για να ελέγχει την αρτηριακή μου πίεση κάθε ώρα. Ήμουν στηριγμένος σε δεκάδες μαξιλάρια και κοιμήθηκα άσχημα. Ο ηλικιωμένος απέναντι συνέχιζε να πέφτει από το κρεβάτι. Το επόμενο πρωί είχα επιστρέψει λίγο-πολύ στην κανονικότητα, απλώς εξαντλημένος.

Εκείνη την Παρασκευή έκανα εκτενείς ιατρικές εξετάσεις: ΗΚΓ, υπερηχοκαρδιογράφημα, ακτινογραφίες, καρδιογράφημα, εξετάσεις αίματος. Όλα ήταν φυσιολογικά. Είχα επίσης δεκάδες επισκέπτες, τηλεφωνήματα, κάρτες, δώρα και απορίες από τον Τύπο.

Επέστρεψα σπίτι το Σάββατο. Περαιτέρω έρευνες δεν αποκάλυψαν καμία σημαντική ανωμαλία που να εξηγεί ικανοποιητικά γιατί ανέπτυξα αυτή τη σπάνια πάθηση. 

Ξέρω ότι ήμουν εξαιρετικά τυχερός. Υπήρχαν τόσοι πολλοί κρίκοι στην αλυσίδα των γεγονότων που μου έσωσαν τη ζωή. Αν δεν ήταν η δική μου εμπειρία, η υποστήριξη του φίλου μου, η άμεση, αποτελεσματική δράση των φίλων μου, η διαθεσιμότητα του κιτ οξυγόνου και η γνώση του τρόπου χρήσης του, η γρήγορη και αποτελεσματική ανταπόκριση των υπηρεσιών διάσωσης και του ειδικού ιατρική φροντίδα που έλαβα στο DDRC και στο Νοσοκομείο Derriford, δεν θα ήμουν εδώ σήμερα για να γράψω αυτό το άρθρο.

Προσπάθησα να ευχαριστήσω τον Άντι για τον ρόλο που έπαιξε στη διάσωση. Ανασήκωσε τους ώμους του. «Το ίδιο θα έκανες και για μένα, έτσι δεν είναι;» Το ελπίζω Andy, το ελπίζω.

(Αυτό το άρθρο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Diver περιοδικό, Οκτώβριος 1990. Πρωτότυπο : Paul Dart)

Επίσης στο Divernet: Surviving IPO: Η προοπτική ενός δύτη, Η ενυδάτωση είναι ζωτικής σημασίας, σίγουρα - αλλά να γιατί η υπέρβαση είναι επικίνδυνη, Η περίπτωση του κολυμβητή με δύσπνοια ενισχύει την ευαισθητοποίηση για την IPO, Κόκκινες σημαίες για ψαροντούφες: πώς να σταματήσετε τους ήσυχους θανάτους