Όταν τα ψάρια βλέπουν αυτοδύτες, μπορούν να υπολογίσουν πόσοι είστε ακριβώς – και να προσαρμόσουν τον υπολογισμό τους εάν περισσότεροι δύτες προσχωρήσουν ή αποχωρήσουν από την ομάδα;
Οι ακτίνες τσιμπήματος και οι κιχλίδες είναι ικανές για νοητική αριθμητική, ανακάλυψαν μόλις ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Βόννης στη Γερμανία. Σε μια νέα μελέτη, τα ψάρια αποδείχθηκαν ικανά να εκτελούν απλή πρόσθεση και αφαίρεση στο εύρος αριθμών από το ένα έως το πέντε – αν και αυτό που οι επιστήμονες δεν έχουν κατανοήσει ακόμη είναι πώς αυτή η μαθηματική ικανότητα θα τα βοηθούσε στην άγρια φύση.
Τα ζώα ήταν ήδη γνωστό ότι ήταν σε θέση να ανιχνεύουν μικρές ποσότητες αντικειμένων με τον ίδιο τρόπο που οι άνθρωποι μπορούν να υπολογίσουν έναν μικρό αριθμό νομισμάτων με μια ματιά, και οι ακτίνες τσιμπήματος και οι κιχλίδες έχουν εκπαιδευτεί να διακρίνουν αξιόπιστα τις ποσότητες των τριών από τις ποσότητες των τεσσάρων - αλλά Το νέο είναι η ανακάλυψη ότι τα ψάρια μπορούν επίσης να κάνουν υπολογισμούς.
«Εκπαιδεύσαμε τα ζώα να κάνουν απλές προσθαφαιρέσεις», είπε η καθηγήτρια Δρ Βέρα Σλούσελ από το Ινστιτούτο Ζωολογίας του πανεπιστημίου. «Με αυτόν τον τρόπο, έπρεπε να αυξήσουν ή να μειώσουν μια αρχική τιμή κατά ένα».
Τα πειράματα περιελάμβαναν ακτίνες τσιμπήματος με μάτια παγωνιού (Motoro Potamotrygon) και κιχλίδες zebra mbuna (Pseudotropheus zebra) και υιοθέτησε μια μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε προηγουμένως για να καθορίσει εάν οι μέλισσες μπορούσαν να υπολογίσουν.
Στα ψάρια έδειχναν πύλες σημειωμένες με μια συλλογή από γεωμετρικά σχήματα, όπως τέσσερα τετράγωνα. Εάν τα σχήματα ήταν μπλε, σήμαινε "προσθέστε ένα", αν κίτρινο "αφαίρεση ενός".
Στη συνέχεια, στα ψάρια παρουσιάστηκε μια δεύτερη πύλη με τη μορφή δύο νέων εικόνων – μία με πέντε και μία με τρία τετράγωνα. Αν κολύμπησαν στη σωστή εικόνα (όπως στα πέντε τετράγωνα στο «μπλε» αριθμητικό έργο) ανταμείβονταν με φαγητό, αλλά έφυγαν χωρίς να ταΐσουν αν έδιναν λάθος απάντηση.
Εσκεμμένα παραλείφθηκε
Με την πάροδο του χρόνου, τα ψάρια έμαθαν να συσχετίζουν το μπλε με μια αύξηση κατά ένα στην ποσότητα που εμφανίζεται στην αρχή και το κίτρινο με μια μείωση - αλλά το ερώτημα ήταν τότε αν είχαν εσωτερικεύσει τον μαθηματικό κανόνα πίσω από το χρώμα, ώστε να μπορούν να τον εφαρμόσουν σε νέα καθήκοντα.
«Για να το ελέγξουμε αυτό, παραλείψαμε σκόπιμα ορισμένους υπολογισμούς κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, δηλαδή το 3+1 και το 3-1», δήλωσε ο καθηγητής Schluessel. «Μετά τη φάση μάθησης, τα ζώα είδαν αυτές τις δύο εργασίες για πρώτη φορά. Αλλά ακόμη και σε αυτές τις δοκιμασίες, επέλεξαν σημαντικά συχνά τη σωστή απάντηση».
Αυτό ίσχυε ακόμη και όταν έπρεπε να αποφασίσουν μεταξύ της επιλογής τεσσάρων ή πέντε αντικειμένων αφού τους εμφανιστεί το μπλε 3 – δύο αποτελέσματα μεγαλύτερα από την αρχική τιμή. Τα ψάρια διάλεξαν τέσσερα έναντι πέντε, υποδεικνύοντας ότι είχαν μάθει τον κανόνα «πάντα να προσθέτεις ή να αφαιρείς ένα» αντί «να επιλέγεις το μεγαλύτερο (ή το μικρότερο) ποσό που παρουσιάζεται».
Αυτό το επίτευγμα εξέπληξε τους ερευνητές, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη ότι είχαν περιπλέξει τις εργασίες χρησιμοποιώντας συνδυασμούς διαφορετικών σχημάτων, όπως κύκλους, τετράγωνα και τρίγωνα διαφόρων μεγεθών.
«Έτσι τα ζώα έπρεπε να αναγνωρίσουν τον αριθμό των αντικειμένων που απεικονίζονταν και ταυτόχρονα να συνάγουν τον κανόνα υπολογισμού από το χρώμα τους», είπε ο καθηγητής Schluessel. «Έπρεπε να κρατήσουν και τα δύο στη μνήμη εργασίας όταν η αρχική εικόνα ανταλλάχθηκε με τις δύο εικόνες αποτελεσμάτων. Και έπρεπε να αποφασίσουν για το σωστό αποτέλεσμα μετά. Συνολικά, είναι ένα κατόρθωμα που απαιτεί σύνθετες δεξιότητες σκέψης».
Το ταλέντο
Δεν ήταν κάθε μεμονωμένο ψάρι καλό στα μαθηματικά (3 στις 8 ακτίνες τσιμπήματος και 6 στις 8 κιχλίδες ήταν) αλλά αυτές οι ακτίνες που είχαν το ταλέντο ήταν σωστές το 94% του χρόνου για την πρόσθεση και το 89% για την αφαίρεση.
Και τα δύο είδη βρήκαν την προσθήκη ευκολότερη στην εκμάθηση από την αφαίρεση, και γενικά οι κιχλίδες μαθήτευαν πιο γρήγορα, αν και αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι είχαν συμμετάσχει σε προηγούμενα γνωστικά πειράματα.
Τα ψάρια δεν έχουν εγκεφαλικό φλοιό, αυτό το τμήμα του εγκεφάλου ενός θηλαστικού που είναι υπεύθυνο για πολύπλοκες γνωστικές εργασίες, και ούτε οι ακτίνες ούτε οι κιχλίδες είναι γνωστό ότι απαιτούν καλές αριθμητικές ικανότητες στη φύση, αλλά οι επιστήμονες βλέπουν τα πειράματα ως περαιτέρω απόδειξη ότι οι άνθρωποι τείνουν να υποτιμούν άλλα είδη , ιδιαίτερα μη θηλαστικά.
«Είναι πολύ μακριά υπέρ μας – και δεν μας απασχολούν καθόλου όταν πεθαίνουν στις βάναυσες πρακτικές της εμπορικής αλιείας», δήλωσε ο καθηγητής Schluessel. Η μελέτη δημοσιεύεται στο Επιστημονικές Εκθέσεις.
