Οι δύτες των σπηλαίων ανακάλυψαν ένα ορυχείο κόκκινης ώχρας σε ένα σύστημα σπηλαίων στη χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού – και έμαθαν ότι χρησιμοποιήθηκε μεταξύ 12,000 και 10,000 ετών πριν, καθιστώντας το το παλαιότερο γνωστό τέτοιο ορυχείο στην Αμερική.
Το σύστημα των cenotes και των υποβρύχιων περασμάτων στο Quintana Roo βρίσκεται 5-6 μίλια από τις ακτές της Καραϊβικής, αν και η ακριβής τοποθεσία του κρατείται μυστική. Βρέθηκε πριν από τρία χρόνια, αλλά η ερευνητική ομάδα μόλις τώρα κυκλοφόρησε τη μελέτη της για το προηγουμένως ανύποπτο προϊστορικό ορυχείο, που διατηρήθηκε ακριβώς όπως το άφησαν οι τελευταίοι ανθρακωρύχοι.
Διαβάστε επίσης: Hell's bells και άλλες σπεσιαλιτέ του Γιουκατάν
Η κόκκινη ώχρα είναι η πιο συχνά αναγνωρισμένη ανόργανη βαφή που χρησιμοποιείται στην ιστορία παγκοσμίως. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για το πώς το χρησιμοποιούσαν οι πρώτοι ανθρακωρύχοι πιστεύεται ότι θα μπορούσε να επιβιώσει στην τοποθεσία, αλλά θα μπορούσαν να το είχαν εκτιμήσει ως μέσο για ζωγραφική σε βράχο ή διακόσμηση σώματος, μαύρισμα δερμάτων ζώων ή, με την υψηλή περιεκτικότητά του σε αρσενικό, ως εντομοαπωθητικό .
Δέκα σκελετοί που χρονολογούνται από την ίδια περίοδο Πλειστόκαινου-Ολόκαινου έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα στα πλημμυρισμένα συστήματα σπηλαίων του Quintana Roo και οι ειδικοί μέχρι τώρα πίστευαν ότι οι άνθρωποι είχαν αναζητήσει νερό ή καταφύγιο στις τότε ξηρές σπηλιές. Τώρα φαίνεται ότι αυτοί οι πρώτοι εξερευνητές είχαν έναν άλλο λόγο να κατευθυνθούν υπόγεια.
Η τοποθεσία "La Mina" ανακαλύφθηκε από τους δύτες των σπηλαίων Sam Meacham και Fred Devos από το CINDAQ (Κέντρο Ερευνών του Συστήματος Υδροφορέων Quintana Roo), ενώ αργότερα προσχώρησε ο Eduard Reinhardt από το Πανεπιστήμιο McMaster στον Καναδά. Υποβρύχιοι αρχαιολόγοι από το INAH (Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας & Ιστορίας του Μεξικού) εντάχθηκαν στην ομάδα για να συνεχίσουν τις έρευνες.
Το La Mina, μια σειρά υποβρύχιων περασμάτων μήκους 900 μέτρων σε σημεία που δεν ξεπερνούν τα 70 εκατοστά, βρέθηκε σε μία από τις τρεις σπηλιές του συστήματος, το Sagitario.
Εκεί ο Meacham και ο Devos παρατήρησαν ότι πολλοί από τους σταλακτίτες και τους σταλαγμίτες είχαν σπάσει στη μέση, ενώ οι πέτρες είχαν στοιβαχτεί εσκεμμένα σε μικρούς τριγωνικούς σωρούς. Υπήρχαν επίσης σωροί άνθρακα στο πάτωμα, σημάδια αιθάλης στην οροφή και σκαλισμένες κοιλότητες στο έδαφος που περιείχαν ίχνη από αυτό που αποδείχθηκε ότι ήταν ώχρα.
Η ερευνητική ομάδα πιστεύει τώρα ότι οι προϊστορικοί ανθρακωρύχοι φώτιζαν τις σπηλιές καίγοντας κάρβουνο σε λάκκους φωτιάς και ότι χρησιμοποίησαν τις άκρες του σπηλαιόθεμου ως σκαπτικά εργαλεία για να διαπεράσουν τις ασβεστολιθικές επιφάνειες στους πολλούς τόνους ώχρας μέσα. Οι πέτρινες κυψέλες χτίστηκαν πιθανώς για χρήση ως δείκτες πλοήγησης.
Η χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα επιβεβαίωσε ότι η ώχρα είχε εξορυχθεί πριν από 12-10,000 χρόνια. Τα σπήλαια πλημμύρισαν πριν από περίπου 7000 χρόνια, μέχρι τότε πιθανότατα θα είχαν εγκαταλειφθεί εδώ και πολύ καιρό. Υπογραμμίζοντας την ηλικία της τοποθεσίας, ο πολιτισμός των Μάγια του Γιουκατάν ξεκίνησε πριν από περίπου 4500 χρόνια.
Η ομάδα καταδύσεων τράβηξε περισσότερες από 20,000 φωτογραφίες της La Mina χρησιμοποιώντας 360 υποβρύχιες κάμερες κατά τη διάρκεια 600 ωρών κατάδυσης. Αυτά έχουν χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ενός τρισδιάστατου μοντέλου της τοποθεσίας που επιτρέπει στους αρχαιολόγους την εικονική πρόσβαση.
Το να μπορούμε να συνεχίσουμε την εργασία εξ αποστάσεως σε εργαστήρια στο Μεξικό, τις ΗΠΑ και τον Καναδά είναι ζωτικής σημασίας από άποψη ασφάλειας, λέει ο Meacham, σημειώνοντας ότι η παραμικρή μετατόπιση στο ίζημα του σπηλαίου θα οδηγούσε σε πλήρη απώλεια ορατότητας.
«Χάρη στη La Mina γνωρίζουμε τώρα ότι οι πρώτοι άνθρωποι όχι μόνο διακινδύνευαν τη ζωή τους μπαίνοντας στους λαβύρινθους των σπηλαίων αναζητώντας νερό ή για να ξεφύγουν από τα αρπακτικά, αλλά μπήκαν και μέσα σε αυτά για εξορυκτικούς σκοπούς, αλλοιώνοντάς τους και δημιουργώντας πολιτισμικές τροποποιήσεις. », λέει η INAH.
Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Science Advances.
