Ο καθηλωτικός κόσμος της υποβρύχιας αρχαιολογίας 

Τρεις πολύ διαφορετικές αλλά συναρπαστικές καταδύσεις – ένα τανκ και ναυάγιο μπουλντόζας της D-Day, ένα μεγάλο μουλαριοφόρο του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου και ένα αρχαίο τεχνητό νησί σε μια λίμνη της Σκωτίας – υποδεικνύουν το εύρος των αρχαιολογικών περιπετειών που κρατούν τον ΝΤΑΝΚΑΝ ΡΟΣ τόσο απασχολημένο

Ξύστε λίγο την επιφάνεια και η ποικιλομορφία των ιστορικών υποβρύχιων τοποθεσιών στη Μεγάλη Βρετανία είναι αρκετά εκπληκτική. Τα πιο προφανή είναι τα ναυάγια που βρίσκονται στα παράκτια και, σε μικρότερο βαθμό, στα εσωτερικά ύδατά μας. Εκτείνονται σε τουλάχιστον δύο χιλιετίες, και μόνο αυτά παρέχουν μια αφθονία ευκαιριών κατάδυσης και έρευνας. 

Πέρα από τα ναυάγια, υπάρχουν τοποθεσίες αεροσκαφών, υποβρύχια, τοποθεσίες ποταμών, βυθισμένα δάση, βυθισμένες πόλεις, προϊστορικά τοπία, κρανονγκ και πολλα ΑΚΟΜΑ. Αυτοί οι ιστότοποι είναι συχνά σημαντικοί επιστημονικά και πολιτιστικά, επομένως οι επισκέψεις ενδέχεται να απαιτούν άδεια και, φυσικά, τον δέοντα σεβασμό. 

Μέσα από επίσημα αρχαιολογικά έργα και τις δικές μου προσπάθειες, είχα το προνόμιο να επισκεφτώ μια υπέροχη ποικιλία τοποθεσιών σε όλη τη χώρα και άλλαξαν την άποψή μου για το τι είναι η βρετανική υποβρύχια αρχαιολογία. 

Έκανα επίσης πολλούς νέους φίλους, αύξησα την αυτοπεποίθηση και τις δεξιότητές μου και ταξίδεψα σε περιοχές που δεν θα σκεφτόμουν να επισκεφτώ πριν. Επιτρέψτε μου να σας πάω σε μερικές υποβρύχιες περιπέτειες σε ολόκληρη τη χώρα…

Επιχείρηση Neptune Tanks & Bulldozes 

10 χλμ νότια του Σέλσεϊ Μπιλ, Δυτικό Σάσεξ, Αγγλία, 2019

Αυτή η τοποθεσία, που καλύπτει μια περιοχή περίπου 30 x 20 μέτρα, περιέχει όχι μόνο δεξαμενές και μπουλντόζες αλλά και πολλά άλλα κομμάτια που κατέρρευσαν Δεξαμενή προσγείωσης σκάφους (Θωρακισμένο) 2428 το πρωί της 6ης Ιουνίου 1944 – D-Day. Οι δύτες μπορούν επίσης να επισκεφθούν το σημείο του ναυαγίου του ίδιου του σκάφους προσγείωσης, 6 χιλιόμετρα ανατολικότερα.

LCT (A) 2428Το μανιφέστο φόρτωσης περιλάμβανε δύο άρματα μάχης Centaur Mk IV Close Support με 10 άτομα από το 2ο Βασιλικό Σύνταγμα Υποστήριξης Τεθωρακισμένων Ναυτικών, που ρυμουλκούσαν έλκηθρα με πυρομαχικά Porpoise Mk II. Διατέθηκε χώρος για 50 φυσίγγια επιπλέον πυρομαχικών που είχαν αποθηκευτεί ελεύθερα.

Επίσης επέβαιναν δύο τεθωρακισμένες μπουλντόζες D7 με τέσσερις άνδρες από την 3η Καναδική Μεραρχία Πεζικού και ένα Jeep με τρία μέλη του πληρώματος της 18ης Canadian Field Company.

Το φόντο

Την προηγούμενη μέρα της D-Day, LCT (A) 2428 ήταν ένα από τα 7,000 πλοία όλων των τύπων που κατευθύνονταν στο τμήμα 10 χιλιομέτρων της γαλλικής ακτής με την κωδική ονομασία Juno Beach. Γύρω στις 4:9 το σκάφος προσγείωσης χάλασε, προκάλεσε διαρροή και αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω. Στις XNUMX:XNUMX, τώρα αγκυροβολημένο κοντά στον Πύργο Nab, ήταν στη δεξιά πλευρά.

Το πλήρωμα πέρασε πολλές τρομακτικές ώρες βγάζοντας τον εξοπλισμό και προσπαθώντας να καλύψει τη διαρροή, αλλά μόλις στις 9 το επόμενο πρωί, με τις μάχες να μαίνονται στις παραλίες της Νορμανδίας για περίπου μία ώρα, το ρυμουλκό HM Καμαρωτός μπόρεσε να έρθει σε βοήθειά τους.

Έγινε προσπάθεια ρυμούλκησης LCT (A) 2428 αλλά ανατράπηκε, χύνοντας το υπόλοιπο ωφέλιμο φορτίο του στον βυθό της θάλασσας. Το σκάφος προσγείωσης επέπλεε ανάποδα για αρκετό καιρό πριν Καμαρωτός το βύθισε με πυροβολισμούς, για να αποφύγει να γίνει κίνδυνος για τη συμμαχική ναυτιλία.

Η κατάδυση

Η φίλη της κατάδυσης Sara Hasan και ο πλοίαρχος Mark Beattie-Edwards, και οι δύο από την Nautical Archaeology Society (NAS), και εγώ ξεκινήσαμε το RIB Τιμής από το slipway Eastney στο Πόρτσμουθ και βγήκαμε με ταχύτητα στην τοποθεσία μας. 

Ήταν ένα ήρεμο πρωινό Ιουνίου, σχεδόν 75 χρόνια από την ημέρα του περιστατικού που είχε δημιουργήσει την τοποθεσία Tanks & Bulldozes. Με μόνο τους τρεις από εμάς να βγαίνουμε έξω, δεν χρειάστηκε να υποστούμε το συνηθισμένο συμπίεση και ανακάτεμα ενός πλήρους RIB.

Αναπηδώντας πάνω από τα κύματα, άφησα τη φαντασία μου να παρασυρθεί, οπτικοποιώντας ασπρόμαυρα πλάνα αρχείου και διάσημες πολεμικές ταινίες όπως του Σπίλμπεργκ Saving Private Ryan που απεικονίζει την απόβαση της Νορμανδίας. 

Η διαδρομή μας θα ήταν πολύ παρόμοια με αυτή της αρμάδας των χειροτεχνιών που κατευθυνόταν προς τις γαλλικές παραλίες, αλλά, σε αντίθεση με τους στρατιώτες πριν από 75 χρόνια, ήμασταν ασφαλείς γνωρίζοντας ότι θα επιστρέψαμε από την τοποθεσία για τα λουκάνικα και τα σάντουιτς μας στο περίπου μια ώρα. 

Ακολουθώντας τη γραμμή, η Σάρα και εγώ κατεβήκαμε μέσα από περίπου 20 μέτρα καταπράσινης καταχνιάς. Μετά από πολλή ισοπέδωση και προσθήκη αέρα στα μπουφάν μας, εμφανίστηκαν γνωστές φόρμες – έντονες γωνίες, τροχοί, ίχνη τανκ, πυργίσκος, κουβάς μπουλντόζας. 

Αργότερα το ίδιο απόγευμα, παρακολουθώντας το βίντεο μου από την GoPro, άκουσα ότι είχα ακούσει ένα ηχητικό "ουάου!" καθώς όλο αυτό το καταπληκτικό πράγμα υλοποιήθηκε μπροστά μου. Ένα μουσείο στρατιωτικών οχημάτων στην ξηρά είναι πολύ ιδιαίτερο, αλλά, κάτω από το νερό, είναι το κάτι άλλο. 

Το να κοιτάζω ψηλά μέσα από τα κενά μεταξύ των ερπυστριών και των τροχών του τανκ με αντάμειψε με μια απόκοσμη θέα στην οποία οι απόκοσμες σιλουέτες τους ήταν χαραγμένες στο αμυδρό φως από πάνω.

Το κρούστα από μέταλλο των οχημάτων, που σε ορισμένα σημεία σάπισε μετά από τόσα χρόνια στον βυθό της θάλασσας, απέδειξε τις καταστροφές του θαλασσινού νερού με την πάροδο του χρόνου. Μια μέρα θα μείνουν μόνο σωροί σκουριάς.

Περιστασιακά, ενώ η Sara εξερευνούσε την άλλη πλευρά των οχημάτων, ο φακός της τα φώτιζε εντυπωσιακά, παρέχοντας λαμπρές ευκαιρίες βίντεο.

Οι αναποδογυρισμένοι πυργίσκοι των τανκς στριμώχνονταν στην πέτρα και στο βότσαλο του βυθού. Τα αεροσκάφη των 95 χιλιοστών είχαν τοποθετηθεί ειδικά για να παρέχουν πρόσθετη δύναμη πυρός κατά την προσέλευση στην παραλία. 

Αρχικά τα τανκς δεν είχαν σκοπό να παίξουν περαιτέρω ρόλο στην εισβολή, αλλά, κατά τις επόμενες εβδομάδες, είχαν αποδειχθεί πολύ χρήσιμα.

Τα Howitzer – ίσως τα πιο εμβληματικά χαρακτηριστικά τους – ήταν τώρα λυγισμένα και άχρηστα αφού βυθίστηκαν 20 μέτρα και συνετρίβη στον βυθό. Είχαν σκοπό να εκτοξεύσουν σφαίρες με ισχυρή έκρηξη σε γερμανικά ισχυρά σημεία, όπως κουτιά χαπιών. 

Πολλοί άντρες επέβαιναν στο πλοίο LCT (A) 2428 αλλά κανείς δεν είχε πεθάνει όταν βυθίστηκε. Καθώς περνούσα ανάμεσα στα αναποδογυρισμένα οχήματα, τα οποία έπεφταν στα μάτια σε μέγεθος τέρατος που είχαν κάνει τα λείψανα σπίτια τους, σκέφτηκα τους πολλούς στρατιώτες στις παραλίες που θα μπορούσαν να είχαν προστατευθεί καλύπτοντας τα πυρά από τα δύο τανκ και τα εμπόδια που θα μπορούσε να είχε καθαριστεί από τις δύο μπουλντόζες. 

Σίγουρα, την «ημέρα των ημερών», κάθε στοιχείο εξοπλισμού θα είχε ένα πλεονέκτημα – ή θα το έκανε; Ένα άμεσο χτύπημα από έναν από αυτούς τους Κενταύρους θα είχε χτυπήσει ένα γερμανικό κουτί χαπιών και θα κατέστρεφε μια θέση πολυβόλου; Ή μήπως η παραλία θα είχε βουλώσει ακόμη περισσότερο με την προσθήκη αυτών των τεσσάρων μηχανών, εμποδίζοντας την περαιτέρω προώθηση; Αρκετοί λογαριασμοί αναφέρονται σε οχήματα που μπλοκάρονται στην παραλία.

Μου συνέβησαν άλλα πράγματα, όπως η παρέμβαση της μοίρας για όλους στο σκάφος προσγείωσης. Η βύθιση, αν και οδυνηρή, δυνητικά έσωσε τη ζωή τους κρατώντας τους από την αρχική επίθεση. Ήταν, άλλωστε, μέρος του πρώτου κύματος στο H-Hour. 

Τι επίδραση θα είχε η βύθιση στην ψυχή των ανδρών σε άλλα σκάφη προσγείωσης καθώς περνούσαν τους πληγωμένους LCT (A) 2428? Βρίσκονταν σε παρόμοια σκάφη, επικίνδυνα υπερφορτωμένα σε θαλασσοταραχή. Υπήρχε φόβος, ένα άγγιγμα φθόνου ακόμη; Τι θα γινόταν αν το σκάφος τους είχε χαλάσει στη μέση της Μάγχης, όπου η διάσωση θα ήταν ακόμη λιγότερο πιθανή; 

Αν και σχεδιάστηκε σχολαστικά, μια εισβολή τέτοιας κλίμακας έμελλε να παραπαίει σε κάποιο επίπεδο και όλα τα στρατιωτικά σχέδια έχουν ένα αποδεκτό ποσοστό απωλειών. 

Ο 105ος στολίσκος της Assault Group J1 Support Squadron, εκ των οποίων LCT (A) 2428 ήταν ο αρχικός αρχηγός, αργότερα κόπηκε στη μέση και χωρίστηκε από μια διερχόμενη συνοδεία πλοίων. 

Όσο καλά εκπαιδευμένοι και έτοιμοι κι αν ήταν, η συσσώρευση προβλημάτων σίγουρα θα προσέθετε σε ένα γενικό αίσθημα αμφιβολίας και αβεβαιότητας για οποιονδήποτε στο 105ο – όχι το ιδανικό προοίμιο για την καταιγίδα στις παραλίες. Τα πολεμικά ημερολόγια αναφέρουν ότι η ασύρματη επικοινωνία, ζωτικής σημασίας για τις αποβιβάσεις, ήταν επί του σκάφους LCT (A) 2428 όταν χάθηκε.

Από τα 306 αποβατικά σκάφη που προορίζονταν για την παραλία Juno, τα 90 υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν.  

Πριν το καταλάβουμε, ήμουν στα 100 bar και ήρθε η ώρα να αποχαιρετήσω τα υπέροχα τανκς και τις μπουλντόζες. Πίσω στο RIB, θυμάμαι ότι το ανακήρυξα ως την καλύτερη κατάδυση που είχα κάνει ποτέ, και είναι ακόμα εκεί πάνω. Ενθαρρύνω οποιονδήποτε είναι κατάλληλο να κάνει το ταξίδι για να το ζήσει μόνος του. 

Ως αποτέλεσμα των σκέψεών μου κατά την κατάδυση, έθεσα στον εαυτό μου ένα ερευνητικό καθήκον. Ήθελα να βρω ιστορίες από άνδρες που είχαν περάσει τη Μάγχη για να χειριστούν μπουλντόζες D7A και τανκς Centaur Mk IV (CS) στα πρώτα κύματα που έπληξαν την παραλία Juno. 

Οι προσγειώσεις της D-Day είναι πολύ καλά τεκμηριωμένες και οι συνεντεύξεις με βετεράνους και οι λογαριασμοί από πρώτο χέρι είναι αρκετά εύκολο να βρεθούν και συνήθως κάνουν νηφάλια ανάγνωση. 

Το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας και της έρευνας στο χώρο των Tanks & Bulldozers έχει πραγματοποιηθεί από τη Southsea SAC και το Maritime Archaeology Trust (MAT). Ταξινομημένο ως Προγραμματισμένο Μνημείο, παρακολουθείται τακτικά για να μετρηθεί ο ρυθμός αποσύνθεσής του και να διασφαλιστεί ότι δεν έχει σημειωθεί παρεμβολή.

ss Λεισιανή

Abercastle Bay, Pembrokeshire, Ουαλία, 2018

Για να τιμήσει την εκατονταετηρίδα του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου, η Βασιλική Επιτροπή για τα Αρχαία & Ιστορικά Μνημεία της Ουαλίας επινόησε το έργο Commemorating The Forgotten U-Boat War Around The Welsh Coast 1914-1918. 

Σε συνεργασία με την Αρχαιολογική Μονάδα Καταδύσεων Malvern και το NAS, ένα 10ήμερο σχολείο πεδίου λειτούργησε στο Abercastle, και επικεντρώθηκε στο ναυάγιο του mule transport Λεισιανή.

Το φόντο

Η Λεισιανή ξεκίνησε τη ζωή ως το Serak, που κατασκευάστηκε στο Newcastle upon Tyne από την Armstrong & Whitworth για τη γερμανική ναυτιλιακή γραμμή Kosmos Deutsche Dampfschifffahrts-Gesellschaft (DDG) το 1906.

Ο χάλυβας Serak είχε δύο καταστρώματα συν κατάστρωμα καταφυγίου και έξι διαφράγματα και, με διαστάσεις 122 μέτρων με δοκό 16 μέτρων, ήταν λίγο λιγότερο από το μισό μήκος του RMS Τιτανικός – δηλαδή ουσιαστικό.

Με τρεις λέβητες και με κίνηση από έναν τρικύλινδρο κινητήρα τριπλής διαστολής 478 ίππων μέσω ενός μόνο άξονα και βίδας, το Serak πέρασε σχεδόν οκτώ χρόνια μεταφέροντας εμπορεύματα μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής προτού κατασχεθεί από τη βρετανική κυβέρνηση στο ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.

Μετονομασία Λεισιανή, τέθηκε σε λειτουργία ως πλοίο μεταφοράς αλόγων και μουλαριών. Προσάραξε τον Φεβρουάριο του 1917 στο Άμπερκαστλ ενώ βρισκόταν σε έρμα, χωρίς να χάσει τη ζωή της.

Η κατάδυση

Το να έρθετε κοντά σε ένα κομμάτι της ιστορίας, μισοπαγωμένο και μισοσβημένο από τον χρόνο, είναι μια συγκίνηση που φαίνεται να γίνεται πιο συναρπαστική καθώς προχωράω στο υποβρύχιο-αρχαιολογικό μου ταξίδι. Μετά από ένα χρόνο εντατικής έρευνας στην σσ Λεισιανή, για να κοιτάξουμε επιτέλους τα λείψανά του με εκπληκτική ορατότητα ήταν μια ταπεινωτική απόλαυση με συναίσθημα. 

Ψιθύρισα ένα στοργικό γεια καθώς κατέβαινα στα απομεινάρια ενός σκάφους τα μυστήρια του οποίου είχα ξοδέψει τόσες ώρες προσπαθώντας να ξεδιαλέξω.  

Σηματοδοτώντας την κεντρική γραμμή από την πλώρη προς την πρύμνη του χώρου, ο τεράστιος άθικτος άξονας της έλικας βρισκόταν εκτεθειμένος, πλαισιωμένος εκατέρωθεν από τις πεπλατυσμένες πλάκες του Λεισιανήτης γάστρας. Τα σημάδια των σκουριασμένων φινιστρίνιων χωρίς παράθυρα ήταν ένας απόκοσμος δείκτης της προηγούμενης ζωής του πλοίου. 

Ο χρόνος δεν ήταν ευγενικός με αυτό το σκάφος, αλλά εξακολουθεί να έχει την απόκοσμη ομορφιά που μόνο τα βυθισμένα πλοία μπορούν. 

Να σκεφτεί κανείς ότι αυτό το συνονθύλευμα από οδοντωτό μέταλλο είχε κάνει κάποτε τα τεράστια υπερατλαντικά ταξίδια για τα οποία είχα διαβάσει και έφερε όλους τους ανθρώπους των οποίων τα ονόματα είχαν γίνει τόσο κοινά στην καθημερινή μου έρευνά – σε σημείο που ένιωσα ότι ήξερα χαρακτήρες λίγο, και αναρωτήθηκαν για τη ζωή τους - ήταν πολύ ιδιαίτερο. 

Goodταν καλό να βλέπω ότι το Λεισιανή εξακολουθούσε να εξυπηρετεί έναν σκοπό. τώρα ως πολυσύχναστο θαλάσσιο βιότοπο. Η ζωή στη θάλασσα ήταν υγιής και άφθονη, και μερικοί δύτες με πονεμένα δάχτυλα ανέφεραν πόσο επιθετικά υπερασπίζονταν τα καβούρια τον μικρό κόσμο τους. 

Η υποβρύχια αρχαιολογική μου αποστολή ήταν να σκιαγραφήσω οτιδήποτε θα μπορούσε να προσθέσει λεπτομέρειες στην τότε κενή εικόνα που είχαμε για το σημείο του ναυαγίου. 

Παρασύρεται μπρος-πίσω σε ένα τμήμα του Λεισιανή με το σχέδιο, τη διαγράμμιση και το μολύβι μου, έλαβα όσο περισσότερο μπορούσα από τον ιστότοπο, αλλά ήταν τόσο απέραντος που ήταν δυνατό να σκιαγραφήσω μόνο μια μικρή λεπτομέρεια. 

Αρκετά μπερδεμένο, έγινε προφανές ότι θα χρειάζονταν πολλές περισσότερες επισκέψεις για να ολοκληρωθεί ένα τόσο τεράστιο έργο. Γύρω μου δούλευαν άλλοι δύτες, μερικοί μετρώντας αποστάσεις μεταξύ πλαστικών μπουκαλιών γάλακτος γεμάτες αέρα δεμένες σε σημεία λεπτομέρειας. 

Τα μπουκάλια με την κορυφή κυμάτιζαν απαλά στο ρεύμα, με έναν αριθμό αναφοράς γραμμένο σε κάθε ένα με μαύρο χρώμα για λόγους αναγνώρισης. Κάθε ακριβής μέτρηση, σε συνδυασμό με άλλες, θα πήγαινε προς τη βελτίωση του σχεδίου τοποθεσίας λίγο-λίγο. 

Παραπάνω, ένας πιλότος ROV περιηγήθηκε στο πανάκριβο drone του μέσα στο νερό, συλλέγοντας βίντεο και δεδομένα σόναρ. Ανάμεσά μας κάτω από τα κύματα, ένας επαγγελματίας βιντεογράφος απαθανάτισε τις βουτιές με υπέροχη ποιότητα. 

Η εμπειρία ήταν συναρπαστική. Ήμουν μέλος μιας μεγάλης ομάδας, ενός πληρώματος που αποτελείται από ερασιτέχνες, ενθουσιώδεις και επαγγελματίες που συγκεντρώθηκαν από το κοινό τους πάθος για την υποβρύχια αρχαιολογία.

Όντας Βρετανία, ο καιρός άλλαξε δραματικά και μπόρεσα να συμμετάσχω μόνο σε εκείνη τη μία κατάδυση – αλλά τι κατάδυση! Μετά από όλες τις ερευνητικές προκλήσεις, ήταν πολύ κατάλληλο να επισκεφθείτε το Λεισιανή δεν θα ήταν μια απλή υπόθεση για μένα. Συνεχίζεται…

Loch Achilty Crannog

Ross & Cromarty, Highlands, Σκωτία, 2022

Το καλοκαίρι του 2022, ο δύτης Richard Guest της Αρχαιολογικής Εταιρείας Βόρειας Σκωτίας (NOSAS) με προσκάλεσε ευγενικά να συμμετάσχω στο Crannogs Project. ο crannog στο Loch Achilty δεν είχε ερευνηθεί ποτέ με καμία λεπτομέρεια πριν από την επίσκεψή μας. 

Το φόντο

A crannog είναι ένα τεχνητό ή ημιτεχνητό νησί από βράχους, ογκόλιθους, ξυλεία και λάσπη που κάποια στιγμή θα κατοικούνταν ή θα είχαν χρησιμοποιηθεί με κάποιο τρόπο από ανθρώπους. Υπάρχουν πολλές αποδείξεις ότι κάποιοι έζησαν, αλλά, με τόσες πολλές παραλλαγές σε μέγεθος, τοποθεσία, περιβάλλον (υγρότοπος, βάλτο, λίμνη, εκβολές ποταμών), κατασκευή, ηλικία και υποτιθέμενη χρήση, τα περιθώρια ερμηνείας και ταξινόμησης είναι τεράστια.

Για παράδειγμα, ένας ολόκληρος οικισμός υγροτόπων ανακαλύφθηκε στο Black Loch, Myrton, ενώ το Loch Achilty crannog (όπως και πολλά άλλα) είναι σχετικά μικρό, με χώρο για όχι περισσότερα από δύο κτίρια ή κατασκευές.

Ένα μονοπάτι με πεζοδρόμιο από την κοντινή ακτή προς το νησί θεωρείται γενικά ότι είναι ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό κρανονγκ αλλά, πάλι, πολλοί δεν το έχουν αυτό, διαφορετικά όλα τα ίχνη έχουν εξαφανιστεί με την πάροδο του χρόνου. Μερικοί κρανονγκ είναι επίσης μακριά από την ακτή, καθιστώντας απίθανη ή αδύνατη την ύπαρξη πεζοδρομίου.

Τα ζητήματα ταξινόμησης είναι ξεκάθαρα όταν αναζητάτε ιστότοπους στο διαδίκτυο. Εισαγάγετε τους όρους "crannog», «κατοικία λίμνης» ή «τεχνητό νησί» στο Κάνμορ (Εθνικό ρεκόρ της Σκωτίας για το ιστορικό περιβάλλον), και το καθένα επιστρέφει διαφορετικά αποτελέσματα.

Διάφορες πηγές αναφέρουν τον αριθμό των κρανονγκ στη Σκωτία όπως οπουδήποτε από 400 έως 600, επομένως υπάρχει ακόμα χώρος για σαφήνεια. Μπροσούρα (πέτρινα στρογγυλά σπίτια) και κόρες (ένας τύπος οχυρού) μοιράζονται επίσης πολλές ομοιότητες και διασταυρώσεις.

Το Highland Historic Environment Record προσφέρει μια σειρά ηλικιών για το Loch Achilty crannog που εκτείνεται από την εποχή του σιδήρου από το 550 π.Χ. έως το 560 μ.Χ., αλλά ποια στοιχεία είναι ασαφή.

Η πρόσφατη χρονολόγηση με άνθρακα των σχετικών ξυλειών έχει επιστρέψει ημερομηνίες που σχετίζονται με τη μεσαιωνική περίοδο, αλλά αυτό δεν χρονολογεί απαραίτητα την αρχική κατασκευή του crannog. Τα επίσημα αρχεία θα ενημερωθούν σε εύθετο χρόνο.

Η κατάδυση

Καθώς περιπλανιόμουν στην πανέμορφα απομακρυσμένη λίμνη, ήξερα ότι βρισκόμουν εκεί για μια πολύ ξεχωριστή δύο μέρες. Περιβάλλεται από δέντρα, λόφους και σχεδόν καθόλου σπίτια, και δεν βρίσκεται στο κανονικό τουριστικό μονοπάτι. 

Ο Richard και η ομάδα του NOSAS από την κορυφή δεν ήταν στο σημείο στάθμευσης όταν έφτασα, έτσι, αφού είδα μερικά από τα εντυπωσιακά τοπία, έβαλα τον εαυτό μου να δουλέψει μαζεύοντας ό,τι σκουπίδια έβρισκα. Δεν υπήρχε ένα τεράστιο ποσό, αλλά ένιωθε σαν μια κατάλληλη πράξη σεβασμού και ανταπόδοσης για το δώρο να βρίσκεσαι σε ένα τόσο ήρεμο καταφύγιο. 

Τα ρέματα και το νερό απορροής τροφοδοτούν το Loch Achilty, αν και παραδόξως δεν έχει βρεθεί ακόμη καμία έξοδος νερού. Το επίπεδο της λίμνης παραμένει σταθερό, οπότε το crannog φαίνεται όπως έκανε εδώ και αιώνες. 

Ο Ρίτσαρντ και η ομάδα έφτασαν και μπερδέψαμε μαζί ένα σχέδιο που περιελάμβανε τη μεταφορά μας με το πλοίο crannog ένας ένας με τον βαρύ εξοπλισμό μας σε ένα πολύ χαριτωμένο, αν και ασταθές, σκάφος που ονομάζεται Χάγγις. 

Η ανατροπή κάποια στιγμή φαινόταν δεδομένη, αλλά, ευτυχώς, δεν συνέβη - παλιό καλό Χάγγις. Μετά από 10 ταξίδια από και προς το crannog, ωστόσο, τελικά εγκατέλειψε και προκάλεσε διαρροή. Από τότε βασιζόμασταν σε ένα υπερ-γρήγορο κανό που άλλαξε τις προσπάθειές μας σε μια ταχύτητα και πέρα ​​από τις απαιτήσεις υγείας και ασφάλειας. 

Ένα από τα πρώτα μας «ευρήματα» στο crannog ήταν, μάλλον απογοητευτικά, αυτό που μας είχε αφήσει ένας επισκέπτης σκύλος. Το πώς έφτασε στο νησί είναι άλλο ένα μυστήριο που πρέπει να προστεθεί στη μεγάλη λίστα. Οι σκέψεις μας ήταν ότι δεν ήταν από την Εποχή του Σιδήρου. 

Μπαίνοντας στο νερό από το crannog θα ήταν δύσκολο, και το καλύτερο που μπορούσαμε να καταφέρουμε ήταν να ανακατεύουμε με το πίσω μέρος μας στην πλαγιά πριν κυλήσουμε λοξά στο νερό. Άσχημα, αλλά το καταφέραμε χωρίς τραυματισμό ή ενόχληση του ιστότοπου. 

Δεν είχαμε ιδέα πόσο βαθιά ήταν η βάση του crannog ήταν, αν και είχαν υποτεθεί 10 μέτρα, αλλά αφού κατεβήκαμε τη βόρεια πλαγιά στα βάθη, συνειδητοποιήσαμε ότι είχε κατασκευαστεί στην άκρη μιας πτώσης. 

Αυτό μας έδωσε μια αρχική ψευδή αίσθηση κλίμακας, με το crannog φαίνεται να συνεχίζεται για πάντα. Ωστόσο, με μια αναθεωρημένη κατανόηση της διάταξης, η κατάδυσή μας έγινε πολύ εύκολη – επειδή το βρήκαμε crannog να είναι μόνο 2-3 μέτρα βάθος. 

Σε αυτό το βάθος, ο αέρας διαρκεί σαφώς πολύ καιρό, έτσι μπορέσαμε να εξερευνήσουμε την περιοχή με χαλαρό ρυθμό. Crannogs χτισμένα σε γκρεμούς σε βαθιά νερά έχουν βρεθεί σε πολλές άλλες λίμνες, οι λόγοι για αυτό είναι ασαφείς. 

Ο πεπλατυσμένος κώνος των βράχων ήταν τακτοποιημένος, με καθορισμένη περιφέρεια στο σημείο που συναντούσε τον γυαλισμένο βυθό. Πολλά μεγάλα κομμάτια ξυλείας περιέβαλλαν το crannog, μερικά βυθισμένα βαθιά στο κρεβάτι της λίμνης, άλλα χαλαρά και μερικά ξεπροβάλλουν μέσα από τα βράχια που θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι αποτελούν μέρος της κατασκευής. 

Αυτά τα κομμάτια ξύλου έχουν ιδιαίτερο νόημα ή ήταν ίσως κάποτε μέρος αντικειμένων όπως σκάφη ξύλου ή χερσαίες κατασκευές; Η επαναχρησιμοποίηση δομικών υλικών είναι ένας κοινός παράγοντας με πολλές κατασκευές. 

Πλησιάζοντας τους βράχους και τα ξύλα ενός αρχαίου crannog ήταν μια προνομιακή εμπειρία, γιατί κανείς δεν ήταν πιθανό να έχει δει ποτέ πριν αυτό που κοιτάζαμε. Ακόμη και τα άτομα που έχτισαν το crannog δεν θα μπορούσαν να δουν τη δουλειά τους με αυτόν τον τρόπο. Θα τοποθετούσαν πέτρες αρκετά τυφλά, αν και με κάποια προφανή ιδέα της μεθόδου τους. 

Τα νερά της λίμνης είναι γνωστά ως αρκετά σκοτεινά και τυρφώδη, αλλά η ορατότητα ήταν κάτι παραπάνω από επαρκής, επιτρέποντάς μας να μετρήσουμε την κλίμακα, το μέγεθος και τη διάταξη και να τραβήξουμε καθαρές φωτογραφίες και φιλμ. 

Το περίεργο μωρό λούτσος μας κατασκόπευσε μέσα από το φύλλωμα του κρεβατιού της λίμνης, υποδεικνύοντας ότι σίγουρα υπήρχε κάτι μεγαλύτερο εκεί έξω. Η μαμά ή ο μπαμπάς μάλλον παρακολουθούσαν εκεί κοντά. 

Η δεύτερη μέρα είδε την ομάδα από την κορυφή να ερευνά και να μετράει την εκτεθειμένη πάνω από το νερό περιοχή του crannog, ενώ ο Richard και εγώ εξετάσαμε περαιτέρω τα ξύλα κάτω από την επιφάνεια (που χρονολογούνται από τον Αύγουστο του 2023 έως τη μεσαιωνική περίοδο) που μας είχαν κινήσει την περιέργεια την προηγούμενη μέρα. 

Αναζητήσαμε για λίγο τα ερείπια ενός πεζοδρομίου αλλά δεν βρήκαμε τίποτα που να υποδηλώνει ότι κάποιος ήταν παρών. Ο πυθμένας ήταν πολύ ιλύς, έτσι τα υπολείμματα των πασσάλων μπορούσαν να θαφτούν βαθύτερα. Σίγουρα δεν υπήρχε τίποτα που να δείχνει μια κινητή γέφυρα! 

Αφού καταγράψαμε πιο χρήσιμα βίντεο και φωτογραφίες, ερευνήσαμε την περιφέρεια του crannogτη βάση του εισάγοντας καλάμια στο κρεβάτι της λίμνης και λαμβάνοντας μετρήσεις από την επιφάνεια. 

Η πρώτη πραγματική αποστολή Crannogs Project, που περιελάμβανε υποβρύχιες και τοπικές έρευνες και μια συνεργασία οργανισμών, πήγε εξαιρετικά. Η ομάδα του Richard με καλωσόρισε υπέροχα θερμά και και οι δύο μέρες ήταν γεμάτες χιούμορ, ανακαλύψεις και κόσμος που απολάμβανε το πάθος τους. 

Απολαύσαμε τόσο καλή υποβρύχια ορατότητα όσο και εύκρατο καιρό. Η πρόσβαση δεν ήταν προβληματική και ήταν μια πολύ θετική εκκόλαψη αυτού που, ελπίζω, θα ανθίσει σε ένα έργο ορόσημο. Η επίσκεψή μου παρείχε επίσης ευκαιρίες δημοσίευσης με τη μορφή ενός ιστολογίου της Nautical Archaeology Society Sub-Aqua Club (NASAC), το οποίο προστέθηκε αργότερα στον ιστότοπο της NOSAS.

Επίσης στο Divernet: Εθελοντές ναυαγοί «αφανείς ήρωες» – αλλά χρειάζεται νέο αίμα, Το έργο Dunkirk wrecks στήνει καταδύσεις 2024, Κάντε κατάδυση: χρειάζονται «αρχαιολόγοι διάσωσης» στο Κεντ, Αρχαία ευρήματα δυτών μπερδεύουν τους ειδικούς